بیست و نهمین دوره جشنواره فیلم فجر سرانجام با اهدای پنج جایزه به فیلم «جرم »ساخته مسعود کیمیایی به کار خود پایان داد.
بیست و نهمین دوره جشنواره فیلم فجر سرانجام با اهدای پنج جایزه به فیلم جرم ساخته مسعود کیمیایی به کار خود پایان داد.
اسنفدیار رحیم مشایی مشاور محمود احمدی نژاد و جواد شمقدری معاون امور سینمایی که در مراسم اختتامیه این جشنواره در برج میلاد تهران شرکت داشتند، جوایز برگزیدگان جشنواره فیلم فجر را به آنها اهدا کردند.
فیلم جرم علاوه بر دریافت سیمرغ بلورین بهترین فیلم جشنواره، جوایز بهترین بازیگر مرد مکمل (حامد بهداد)، بهترین موسیقی فیلم (کارن همایونفر)، بهترین طراحی صحنه و لباس (ایرج رامینفر) و بهترین صداگذاری (اسحاق خانزادی و علی ابوالصدق) را دریافت کرد.
مسعود كیمیایی كارگردان و تهیهكننده فیلم «جرم» که این جایزه را از دست جواد شمقدری دریافت کرد، در سخنان کوتاهی با طعنه به بیاعتنایی جشنواره فیلم فجر به ساختههایش در دورههای گذشته این جشنواره، گفت: نمیدانم این سیمرغ از 30 سال پیش تا به حال جا مانده و به من رسید و نمیدانم چه اتفاقی افتاده بعد از مدتها یاد من افتادهاند. خوشبختانه هیئت داوران، سینمای مستقل را دیدند و به من تنها كه بدون سرمایهای از جای دیگر فیلم میسازم و به جایی وابسته نیستم، جایزه دادند. این داوران این بار حرمت استقلال را نگاه داشتند.
مسعود کیمیایی در حالی از داوران جشنواره به خاطر توجه به فیلماش تقدیر کرد که ترکیب اعضای هیئت داوران جشنواره به ویژه قرار گرفتن حسن عباسی، نظریه پرداز سیاسی جمهوری اسلامی و از حامیان محمود احمدینژاد و اسی نیکنژاد سینماگر ایرانی مقیم هالیوود، جنجال زیادی در جشنواره برانگیخت و اعتراضهای بسیاری از سینماگران از جمله رضامیرکریمی را به دنبال داشت.
گلایههای رضا میرکریمی و جایزه مهرجویی
رضا میرکریمی کارگردان فیلم یه حبه قند که فیلم او در بخش مسابقه جشنواره شرکت داشت، در گفتوگو با خبرآنلاین، در پاسخ به این سوال که امسال چقدر برای دریافت سیمرغ امیدوارید؟ گفته بود که انگیزهاش را برای شرکت در بخش مسابقه جشنواره از دست داده است.
میرکریمی در انتقاد از ترکیب هیئت داوران جشنواره امسال گفت: امسال متاسفانه جشنواره از مسیر حرفهایاش خارج شده است و نوع انتخاب فلهای فیلمها برای بخش مسابقه و انتخاب هیئت داوران یک نوع نخبهستیزی به عنوان سیاست اصلی جشنواره را نشان میدهد که در ارکان آن رسوخ کرده است و انگیزه حضور در رقابت را از فیلمسازان گرفته است. بنابراین خیلی برایم مهم نیست که از چنین جشنوارهای جایزه بگیرم.
مهدی مسعودشاهی، دبیر جشنواره فیلم فجر در واکنش به انتقادات رضامیرکریمی از جشنواره فجر، اعلام کرد که به خاطر حرفهای او، از اعضای هیئت داوران جشنواره عذرخواهی کرده است.
جشنواره فیلم فجر همچنین با اهدای سیمرغ بلورین و جایزه ویژه هیات داوران به همراه یک دستگاه سمند از داریوش مهرجویی به خاطر ساختن فیلم «آسمان محبوب» تقدیر کرد. داریوش مهرجویی به بهانه سرماخوردگی در این مراسم شرکت نکرد و همسرش وحیده محمدی فر این جایزه را از مجید انتظامی، عضو هیئت داوران دریافت کرد.
جوایز بهترین كارگردانی و بهترین فیلمنامه نیز به اصغر فرهادی برای فیلم «جدایی نادر از سیمین» تعلق گرفت.
اصغر فرهادی و جایزه مردم
اصغر فرهادی که به همراه گروه سازنده فیلم جدایی نادر از سیمین، در جشنواره فیلم برلین شرکت دارد، در مراسم اهدا جوایز فجر غایب بود و محمود کلاری، فیلمبردار فیلم به نمایندگی از او جوایزش را از مهدی مسعودشاهی دبیر جشنواره دریافت کرد.
جدایی نادر از سیمین همچنین در «نظرسنجی مردمی» جشنواره، به عنوان بهترین فیلم منتخب مردم معرفی شد.
جدایی نادر از سیمین، درباره اختلاف زناشویی یک زوج جوان از طبقه متوسط است. سیمین (لیلا حاتمی) میخواهد به همراه همسرش نادر (پیمان معادی) و دخترش ترمه از ایران برود و مقدمات این کار را فراهم کرده، اما نادر نمیخواهد پدرش را که از بیماری آلزایمر رنج میبرد، تنها رها کند و این مسئله باعث ایجاد تنش و اختلاف میان آنها میشود.
این فیلم روز سه شنبه ۱۵ فوریه در بخش مسابقه جشنواره فیلم برلین به نمایش درآمد و تماشاگران و منتقدان این جشنواره از آن استقبال کردند.
در زمان تولید فیلم جدایی نادر از سیمین، مجوز ساخت این فیلم در نیمه راه فیلمبرداری به طور موقت از سوی وزارت ارشاد لغو شد. علت آن نیز حرفهای اصغر فرهادی کارگردان این فیلم هنگام دریافت جایزه بهترین کارگردانی برای فیلم درباره الی، در جشن خانه سینما بود که آرزو کرده بود شرایطی پیش بیاید که گلشیفته فراهانی به ایران برگردد و بهرام بیضایی، امیر نادری، محسن مخملباف و جعفر پناهی بتوانند در ایران فیلم بسازند.
مهدی هاشمی و غیبت کیانوش عیاری
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد به همراه یک دستگاه خودرو سمند به مهدی هاشمی برای بازی در فیلمهای سینمایی «آقا یوسف» ساخته علی رفیعی و «آلزایمر» ساخته احمدرضا معتمدی اهدا شد.
مهدی هاشمی بعد از دریافت جایزه خود، نیمی از آن را به خانه سینما و نیمی دیگر را به كیانوش عیاری کارگردان سرشناس سینمای ایران اهدا كرد. مهدی هاشمی در توضیح علت این کار خود گفت: خانه سینما كه عضو آن هستم و كیانوش عیاری كه استاد بزرگ سینما است و فیلماش را نشان ندادند.
بازیگر فیلم آقا یوسف گفت: دلیل حضور ما در اینجا این است كه بگوییم سینما مال همه ما است، بدون اینكه شقه شقه و اینوری و آنوری كنیم.
حرفهای مهدی هاشمی، اشاره غیرمستقیم به اعتراضهایی داشت که از سوی سینماگران ایرانی در طول جشنواره نسبت به نحوه نمایش فیلمهای آنها صورت گرفت. تعدادی از سینماگران حاضر در جشنواره، در اعتراض به سیاستهای مدیران جشنواره و گزینش سیاسی آنها و همچنین در اعتراض به ترکیب هیئت داوران جشنواره، خواهان حذف فیلم خود از جشنواره فجر شدند.
فیلم خانه پدری ساخته کیانوش عیاری نیز به دلیل داشتن مشکلات ممیزی از بخش مسابقه جشنواره حذف شد. کیانوش عیاری حاضر نشد به خاطر نمایش فیلم خود در جشنواره، آن را جرح و تعدیل کند.
محمود کلاری و تجربه جدید
در مراسم اختتامیه فیلم فجر، علی مصفا، نیز دیپلم افتخاری به همراه یک دستگاه خودرو پراید به خاطر بازی در فیلم آسمان محبوب ساخته داریوش مهرجویی دریافت کرد.
سیمرغ بلورین بهترین بازیگر زن به همراه یک دستگاه خودرو سمند نیز به «ویشکا آسایش» به خاطر بازی در فیلم سینمایی «ورود آقایان ممنوع» ساخته رامبد جوان اهدا شد. این فیلم کمدی از فیلمهایی بود که مورد پسند تماشاگران جشنواره و منتقدان سینمایی قرار گرفت.
مهتاب کرامتی نیز دیپلم افتخار بهترین بازیگر زن به همراه خودرو پراید برای بازی در فیلم «آلزایمر» دریافت کرد.
محمود کلاری برنده سیمرغ بلورین بهترین فیلمبرداری به خاطر فیلم جدایی نادر از سیمین، هنگام دریافت جایزهاش گفت: پس از نزدیک به سه دهه این اولین فیلمی بود كه توانستم از قواعد پیشین در کار فیلمبرداری با هدایت و راهنمایی اصغر فرهادی فاصله بگیرم و به سمت نوعی از فیلمبرداری برویم که دیده نشود.
او در ادامه حرفهایش افزود: از اینکه این تلاش از سوی هیئت داوران دیده شده است خوشحالام. امشب شب استاد مسعود کیمیایی است و من دلام نمیآید از دوست بزرگوارم تورج منصوری یاد نکنم. آنچه آموختهام در قدمهای آغازین با راهنماییهای او بود. امیدوارم سینما بالندهتر شود.
كارن همایونفر، برنده جایزه بهترین موسیقی فیلم برای فیلم جرم نیز در سخنان خود هنگام دریافت این جایزه درباره مسعود کیمیایی کارگردان فیلم جرم گفت: بیست سال پیش مسعود كیمیایی مرا با «رد پای گرگ» به سینماها آورد و بعدها موسیقی «سلطان» را برایشان ساختم و الان بعد از بیست سال با «جرم» جایزه میگیرم.
در مراسم اختتامیه جشنواره فیلم فجر، اولین نمونه سیمرغ زرین به بهترین فیلم از نگاه ملی به همراه 12 سکه بهار آزادی به محمدرضا بزرگنیا برای فیلم «راه آبی ابریشم» اهدا شد.
جشنواره فیلم فجر همچنین سیمرغ بلورین ویژه جشنواره را به همراه یک دستگاه خودرو پراید به فیلم «33 روز» به کارگردانی جمال شورجه درباره جنگ 33 روزه لبنان اهدا کرد.
جمال شورجه با اشاره به انتقادهای تلویحی و آشکار برخی از برندگان جوایز جشنواره، در سخنان خود گفت: خوشحالم دوستان آزادانه آمدند و مطالبی را گفتند و این آزادی را مدیون ملت شهیدپرور ایران هستیم.
حاشیههای داوری جشنواره و کله قند در گلوی میرکریمی
فیلم یه حبه قند ساخته رضا میرکریمی که به خاطر کارگردانی و بازیگری خوب بازیگران آن با استقبال سیاری از منتقدان قرار روبهرو شد، با بیاعتنایی داوران جشنواره مواجه شد و هیچ جایزهای کسب نکرد.
جهانگیر الماسی، بازیگر سینما و عضو هیئت داوران جشنواره، در واکنش به انتقادهای رضا میرکریمی از داوری جشنواره گفت: سخنان میرکریمی احتمالاً ناشی از صغر سن او است، کمی که بگذرد او هم متوجه میشود چه اشتباهی کرده است.
جهانگیر الماسی با طعنه به عنوان فیلم یه حبه قند ساخته میرکریمی گفت: حالا که میرکریمی خودش در فیلم نشان میدهد دایی داستان فقط با یک حبه قند از بین میرود و واقعیتهای زندگی را نشان میدهد، خودش با بودجه یک میلیارد و چهارصد میلیونی که از حوزه هنری گرفته چه کار خواهد کرد. او با صحبتهایش و بودجهای که برای فیلماش صرف کرده، یک کله قند در گلویش گیر میکند.
کیوان کثیریان منتقد سینما نیز در انتقاد از ترکیب هیئت داوران جشنواره و در دفاع از حرفهای میرکریمی در سایت خبرآنلاین نوشت: چرا به رضا میرکریمی حق نمیدهید که این ترکیب راضیاش نکند؟ وقتی اسمهایی مثل اسی نیکنژاد و حسن عباسی (یدالله قزوینی) در میان داوران وجود داشته باشد، چرا توقع دارید کسی معترض نشود؟
کثیریان می نویسد: آخر چطور میتوان پذیرفت اسی نیکنژاد و حسن عباسی و ... فیلمهای مهرجویی و کیمیایی و میرکریمی و حاتمیکیا و بزرگنیا وفرهادی و تبریزی و میری و ... را داوری کنند؟
منوچهر محمدی تهیه کننده فیلم یه حبه قند نیز در دفاع از حرف های میرکریمی و در انتقاد از الماسی، با اشاره به سوابق میرکریمی در جنگ ایران و عراق و « جانباز شیمیایی» بودن او گفت: جناب آقای جهانگیر الماسی اگر به مدعای حراست از کیان جشن فجر انقلاب، متعرض فیلمساز کشور میشوند، چرا وقتی نامشان را کنار نام کسی نشاندند که سالها است در سرزمین شیطان بزرگ پستترین و شرمآورترین فیلمهای ضداخلاقی و جنسی را میسازند رگ غیرتشان به جنبش در نیامد؟ چرا آن زمان نگران اسلام، انقلاب و سینمای پرافتخار آن نشدند.
محمدی در انتهای نامه خود خواهان استعفای الماسی و برکناری او از داوری جشنواره فجر شده بود.
در همین رابطه جمعی از تدوینگران سینما نیز با انتشار نامهای، انصراف خود را از داوری آثارشان در جشنواره فجر اعلام کرده بودند. حسن حسندوست، مصطفی خرقهپوش، بهرام دهقانی، هایده صفییاری و محمدرضا مویینی از امضاکنندگان این نامه بودند.
اعتراض منتقدان «ارزشی» به فیلمهای «مسئلهدار» جشنواره
با اینکه امسال کنترل شدیدی در مورد انتخاب فیلمهای جشنواره وجود داشته اما باز هم نمایش برخی فیلمها مثل اسب حیوان نجیبی است ساخته عبدالرضا کاهانی و یکی از ما دو نفر ساخته تهمینه میلانی، اعتراض منتقدان به اصطلاح ارزشی و روزنامهها و سایتهای تندرو مثل کیهان و خبرگزاری فارس را برانگیخت. سایت جهان نیوز، از فیلم کاهانی به عنوان فیلمی «مستهجن» نام برده است.
سعید مستغاثی از منتقدان مورد تایید نظام در گفتوگو با خبرگزاری فارس درباره اسب حیوان نجیبی است، گفت: شوخیهای این فیلم به شدت مستهجن بود و برای سینمای ایران و همچنین جشنواره فیلم فجر برای نمایش دادن این فیلم متاسفم.
سایت خبری جهان نیوز هم در انتقاد از فیلم یکی از ما دو نفر ساخته تهمینه میلانی می نویسد: میلانی كه سال گذشته و پس از مدتها توانست فیلم توقیفی تسویهحساب را اکران کند كه پر است از هرزهنگاریهای غیراخلاقی، سال جاری را با ساخت درامی دیگر آغاز كرد؛ درامی كه در ابتدا "پرنسیب " نام داشت، بعد "اصولگرا " نامیده شده و در نهایت با عنوان یكی از ما دو نفر به جشنواره آمد.
روزنامه محافظهکار و تندرو کیهان نیز در مطلبی با عنوان «چه کسی باید عذرخواهی کند؟» به انتقاد از سیاستهای جشنواره فجر امسال پرداخت.
کیهان با انتقاد از حضور اسی نیکنژاد در میان داوران جشنواره نوشت: گفتنی است اخبار مستند دیگر از ورود یکی از «ایرانیان خارج از کشور» به نام «اسدالله -ن» که در سینمای هالیوود چندین فیلم سکسی را کارگردانی کرده است، حکایت دارد و این فرد اکنون نقشی فعال در همایشهای هنری ایفا میکند که در روزهای آینده گزارش آن منتشر خواهد شد.