مطالعه جدید نشان میدهد که تماس کاری خارج از ساعات کار با زنان شاغل به آنها بیشتر از مردان فشار وارد میکند.
پژوهشگران دانشگاه تورونتو از داده های مربوط به 1042 آمریکایی شاغل استفاده کردند تا تفاوتهای جنسیتی افراد را در باره چگونگی واکنش هیجانی و روانی آنها نسبت به تماسهای فزاینده مرتبط به کار در خارج از ساعات کاری ارزیابی کنند.
نتایج این پژوهش که در شماره جدید «مجله بهداشت و رفتار اجتماعی» منتشر شده نشان میدهد که زنان به طور برجستهای بیشتر از مردان از این تماسهای کاری ناراحت و آشفته میشوند و احساس گناه میکنند.
امروزه مرز بین زندگی شغلی و خانوادگی به دلیل امکان دردسترسپذیری مداوم از طریق موبایل یا ایمیل بسیار کم شده و ایجاد تعادل بین کار و زندگی خانوادگی به صورت یک چالش مداوم درآمده است.
اسکات شیمان، پروفسور جامعه شناسی دانشگاه تورونتو و یکی از پژوهشگران مطالعه حاضر گفته است که مردان و زنان دارای درک متفاوتی در باره تعادل بین کار و زندگی هستند و این امر به شیوه ادراک آنها از نقشهای جنسیتی مربوط میشود.
به نظر او اثر برخی نقشهای جنسیتی هنوز باقی است و به همین دلیل زنان در صورت تماس کاری در ساعات غیرکار دچار احساس گناه بیشتر میشوند در حالی که در مردان چنین نیست.
مطالعه خاطرنشان میکند که اگرچه در دهههای گذشته میزان نقش مردان در پذیرش برخی مسئولیتها در خانه افزایش یافته اما زنان همچنان، بیشتر کارهای خانه را میگردانند و هنوز هم منبع اصلی مراقبت از کودکان هستند.
در این مطالعه از زنان و مردان خواسته شده بود که که دفعات تماس همکاران، مدیران، گردانندگان اداره، مراجعان یا مشتریان کاری خود را که با آنها خارج از ساعات کار تماس میگیرند مشخص کنند.
میزان تعارض بین کار و خانواده افراد هم از طریق دفعاتی که شغل آنها باعث گرفتن وقت، توجه یا انرژی آنها از مسائل خانواده میشود ارزیابی شد.
مقدار احساس گناه افراد با تعداد روزهایی که در هفته گذشته احساس گناه داشتهاند و ناراحتی و آشفتگی روانی آنها به وسیله تعداد روزهایی که احساس خستگی، رنجوری یا عدم تمرکز داشتند مشخصشد.
نتایج به طور کلی نشان داد که زنان بیش از مردان از دخالت امور کار در خانه، احساس گناه و آشفتگی روانی میکردند و این امر بدون درنظرگرفتن عوامل سن، وضعیت تاهل یا سطح اجتماعی- اقتصادی آنها بود.
یافته دیگر مطالعه نیز آن بود که زنان و مردانی که دارای فرزندان کوچک بودند یا ازدواج کرده بودند از تماس کاری در ساعات غیرکاری بیشتر احساس گناه میکردند و این امر نیز نشاندهنده وجود مسئولیتهای بیشتر در زندگی این افراد است.
مسئولیت بیشتر زنان در خانه
پل گالوین، پژوهشگر دیگر این مطالعه علت احساس فشار روانی بیشتر زنها در صورت تماس کاری در خارج از محیط کار را مسئولیتهای بیشتر آنها در خانه میداند و میگوید که تماس کاری با زنان در ساعات غیر کاری اختلال بیشتری در این مسئولیتها ایجاد میکند.
او در این زمینه میافزاید که زنان میتوانند بین زندگی شغلی و خانوادگی خود به خوبی مردان نوسان کنند اما در صورت تماس کاری در ساعات غیرکار احساس گناه بیشتری دارند و به نظر میرسد این احساس، هسته اصلی آشفتگی روانی آنهاست.
به نظر پژوهشگران، این مطالعه پرسشهایی را در باره میزان کمک دستگاههای ارتباطی مانند اینترنت و تلفن به زندگی مردم و نیز میزان واقعگرابودن انتظارات افراد و نیز زنان از خود به خصوص در باره تعادل بین کار و زندگی مطرح میکند.
اسکات شیمان میگوید اگرچه زنان شاغل در خانوادهها منبع درآمد محسوب میشوند اما انتظار از آنها در داخل خانواده بیشتر از مردان است و این فشارها باعث میشود که برخی از زنان نقش عملکرد خانوادگی خود را زیر سوال ببرند یا آن را منفی ارزیابی کنند.
کارشناسان بهداشتی شیوههایی را برای ایجاد تعادل بین زندگی شغلی و خانوادگی به خصوص در زنان مطرح میکنند.
مدیریت وقت و تعیین اولویتها در زندگی شغلی و خانوادگی، استفاده بهینه از امکانات قانونی برای کاستن ساعات کار یا انجام آن در خانه، توانایی دادن پاسخ منفی به انتظارات و درخواستهای متنوع، تلاش در تمایز منطقی بین کار و زندگی خانوادگی، روابط اجتماعی سالم بیشتر و مراقبت از وضعیت جسمی و روانی خود مهم ترین توصیهها در این زمینه شمرده میشوند.