«جنگ برای کسب قدرت بیشتر، تن ندادن به مصالحه و خطر عدم تائید حتی ازسوی بالاترین قدرت در تشکیلات روحانی ایران، مشخصات خاص محمود احمدینژاد، رئیسجمهور ایران است که بهنظر میرسد درمسیر سقوط قرار گرفته است.»
پریسا حافظی، گزارشگر خبرگزاری رویترز درمورد دوام آقای احمدینژاد بر مسند قدرت تا پایان دوره ریاست جمهوری او و نیاز نظام جمهوری اسلامی به بقای او مقالهای نوشته است:
بسیاری از تحلیلگران تردید دارند که آقای احمدینژاد بتواند تا پایان دوره ریاست خود در سال ۲۰۱۳ بر مسند قدرت بماند تا جایی که حتی رقیبان او میترسند که برکناریاش از ریاست جمهوری ایران را بهسوی بلاتکلیفی پرتاب کند و درهای کشور را به روی ناآرامیای که خاورمیانه را فراگرفته، باز کند.
ایران طعم این مشکلات را در سال ۲۰۰۹ چشید زمانی که انتخاب دوباره و جنجالبرانگیز احمدینژاد به اعتراضها در کشور دامن زد و بزرگترین چالش را برای جمهوری اسلامی از زمان انقلاب اسلامی ۱۹۷۹ رقم زد.
پس از آن که آیتالله خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی و بالاترین قدرت در ایران وزیر اطلاعات را دوباره بر مسند وزارت نشاند اختلاف میان احمدینژاد و دولتمردان تندرو نمایان شد. براساس گزارش رسانههای ایران حیدر مصلحی، وزیر اطلاعات، ماه گذشته به دستور رئیسجمهور از سمت خود استعفا داده بود.
یک تحلیلگر که خواست نامش فاش نشود، گفته است: مصالحه در مرام احمدینژاد نیست. هرگونه مصالحه تصویر ضعیفی از رئیسجمهور را نشان خواهد داد.
سیاستمداران محافظهکار، روحانیون تندروی ارشد و فرماندهان سپاه پاسداران در چند هفته گذشته از رئیسجمهور و نزدیکانش به خاطر تلاش برای گسترش قدرتشان بهشدت انتقاد کردهاند.
تحلیلگران دخالت علنی کمسابقه آیتالله خامنهای را به عنوان تلاشی برای چیدن نوک رئيسجمهور تعبیر کردهاند.
آیتالله خامنهای، با فرض اینکه فراتر از غوغاهای سیاسی است، بهسرعت انتخاب دوباره احمدینژاد در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۹ را تائید کرد اما اکنون شرایط عوض شده است.
حسام برقعی، تحلیلگر سیاسی، گفته است: هدف رهبر جمهوری اسلامی حفظ نظام و درعین حال جلوگیری از تلاشهای احمدینژاد برای قدرت گرفتن بیشتر است. اگرچه در ایران هیچ چیزی قابل پیشبینی نیست اما تمام دولتمردان میخواهند که نظام حفظ شود.
تحلیلگران میگویند که مسیر رسیدن به یک راهحل بسیار نامشخص است زیرا نظام سیاسی ایران پیچیده و براساس ائتلاف یا مصالحه است. اما اصولگرایان سرشناس که برسر موضوعات زیادی اختلاف دارند برسر مقاومت دربرابر احمدینژاد با یکدیگر متحد شدهاند.
ماه عسل سیاسی تمام شد
هوشنگ صداقتی، تحلیلگر سیاسی میگوید: ماه عسل سیاسی احمدینژاد با حامیان اصولگرای خود تمام شده است. حتی اگر او بر مسند قدرت بماند رئيسجمهور ضعیفی خواهد بود.
احمدینژاد با ادغام هشت وزارتخانه ازجمله وزارتخانههای نفت و انرژی و بدون درخواست برای تصویب این مورد در قوه قانونگذاری، خشم مجلسی را برانگیخت که در اکثریت اصولگرایان قرار دارد.
اختلاف شدید میان مجلس و رئیس دولت برسر ادغام وزارتخانهها تا جایی پیش رفت که آیتالله خامنهای مجبور به دخالت شد و احمدینژاد و علی لاریجانی، رئیس مجلس را موعظه و نصحیت کرد تا این اختلاف را حل کنند.
اگر احمدینژاد در تعامل با آیتالله خامنهای و رقیبان اصولگرای خود بیشتر مصالحه میکرد جایگاه خود را محکم میکرد.
اگرچه تحلیلگران میگویند که فشار بر رئيسجمهور که ممکن است بهطور غیرعلنی ادامه داشته باشد و شاید گاهی اوقات به بیرون درز میکند چنین تغییری ایجاد نخواهد کرد و جایگاه احمدینژاد مستحکم نخواهد شد.
براساس قانون اساسی اگر مجلس رئیسجمهور را برکنار کند کمیتهای متشکل از رئیس مجلس و رئیس قوه قضائیه همراه با معاون اول رئیسجمهور تشکیل میشود تا درمدت ۵۰ روز انتخابات ریاست جمهوری برگزار کند.
صادق آملی لاریجانی، رئیس قوه قضائیه و برادر رئیس مجلس است و شخص رئیس مجلس هم یکی از رقیبان اصولگرای احمدینژاد است.
برکناری رئیسجمهور از قدرت در جمهوری اسلامی ایران کمسابقه است و تصمیم مجلس برای این اقدام مستلزم تائید رهبر جمهوری اسلامی است. ابوالحسن بنیصدر، نخستین رئیسجمهور جمهوری اسلامی بود که در سال ۱۹۸۱ به اتهام اقدام علیه نظام کنار گذاشته شد.
صف طولانی دشمنان
تحلیلگران میگویند با درنظر گرفتن افزایش فشارهای بینالمللی بر ایران برسر برنامه هستهای آن، افزایش قیمتها در داخل، صفهای طولانی بیکاری و بیرغبتی سرمایهگذاران برای سرمایهگذاری، نظام در نهایت به بقای احمدینژاد نیاز دارد.
یک تحلیلگر که خواست نامش فاش نشود، گفته است: با توجه به ناآرامیهای منطقه و خیزشهای مردم کشورهای عربی، برکناری احمدینژاد موجب دامن زدن به هرج و مرج در داخل ایران خواهد شد.
رهبران مستبد مصر و تونس که شکستناپذیر بهنظر میرسیدند درنتیجه جنبشهای طرفدار دموکراسی برکنار شدهاند؛ اعتراضهای مردمی بحرین و یمن را فراگرفته و دولتهای این دو کشور را به سمت نابودی کشانده و جنگ داخلی لیبی را فراگرفته است.
احمدینژاد فرزند آهنگری است که هنوز هم تصویر متواضع او طبقه فقیر مذهبی ایران را جذب خود میکند و خودداری او از مصالحه با غرب برسر برنامه هستهای ایران احترام مردمی برای او به وجود آورده است.
احمدینژاد از یک سو با نارضایتی برسر قیمتهای بالا و تورم روبهرو است و ازسوی دیگر برخی از مقامهای داخل نظام از سیاستهای اقتصادی او انتقاد کردهاند.
تحلیلگران میگویند که نگرش ناسیونالیستی نزدیکان احمدینژاد تاکتیکی برای حمایت گستردهتر از آنها در انتخابات پارلمانی ۲۰۱۲ (انتخابات مجلس دهم در اسفند ۱۳۹۰) است.
حمید بخشی، تحلیلگر به رویترز گفته است: مجلسی که در سلطه حامیان احمدینژاد است در جنگ قدرت یک امتیاز برای احمدینژاد به حساب خواهد آمد و برگ برنده را به او خواهد داد. اردوگاه احمدینژاد میخواهد در انتخابات مجلس پیروز شود و برایشان مهم نیست که آرا به اصولگرایان تعلق دارد یا لیبرالهایی که ذهنیت ملیگرایی دارند.