کارشناسان محیط زیست و برخی مسئولان بار دیگر در مورد خشک شدن دریاچه ارومیه هشدار دادند.

مقام‌هاى سازمان حفاظت از محیط زیست ایران می‌گویند که آب این دریاچه به ویژه در بخش‌های جنوبی آن تا ۱۰ کیلومتر پس روى داشته و ادامه این شرایط موجب می‌شود میلیاردها تن نمک به صورت گرد و غبار و توفان بر سر مردم سراسر ایران ریخته شود.

سلیمان ذاکر، نماینده ارومیه و عضو کمیسیون قضائی وحقوقی در مجلس ایران، در گفت‌وگویی با خبرگزاری «خانه ملت» تاکید کرده است که با خشک شدن دریاچه ارومیه، هشت میلیارد تن نمک در بستر این دریاچه باقی می‌ماند و با توجه به وزش بادهای منطقه‌ای احتمال وقوع «سونامی نمک» را به همراه خواهد داشت. به گفته این نماینده این «سونامی» تهدیدی برای جان میلیون‌ها شهروند است.

در همین حال، محمد باقر صدوق، معاون محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست نیز در مورد خشک شدن دریاچه ارومیه ابراز نگرانی کرده و گفته است که ادامه این روند زندگی شش میلیون نفر را تهدید می‌کند و بیش از ۱۰ میلیارد تن نمک به صورت گردو غبار و توفان بر سر مردم ناحیه فرود خواهد آمد.

آقای صدوق که روز سه‌شنبه ۱۴ تیرماه در نشست خبری بررسی آخرین وضعیت دریاچه ارومیه سخن می‌گفت با انتقاد از عملکرد دستگاه‌های اجرایی در نجات دریاچه ارومیه تاکید کرد که با «کاغذبازی و مصوبه» به جایی نمی‌رسیم زیرا اگر اقدامی جدی انجام نگیرد  شرایط روز به روز بحرانی‌تر می‌شود.

وزارت جهاد کشاورزی ۲۹ آذر سال گذشته گفته بود اعتبار ویژه‌ای برای نجات دریاچه ارومیه اختصاص می‌دهد اما اسفند ماه علی‌نظری دوست، مدیرکل طرح حفاظت از تالاب‌های ایران اعلام کرد که هنوز بودجه‌ای برای این کار  وجود ندارد. 

نمک کریستالیزه شده در دریاچه ارومیه

مدیر کل محیط زیست آذربایجان نیز در مورد وضعیت  به وجود آمده برای دریاچه ارومیه به عنوان دومین دریاچه بزرگ شور جهان ابراز نگرانی کرده است. او می‌گوید: در حال حاضر از پنج هزار و ۷۰۰ کیلومتر مربع مساحت این دریاچه، دو زار و ۷۰۰ کیلومتر مربع آن به شوره‌زار تبدیل شده است.

غلامعباس عباس‌نژاد با اشاره به پسروی ۱۰ کیلومتری آب دریاچه ارومیه در بخش‌های جنوبی آن می‌افزاید: میزان نمک در حال حاضر در دریاچه ارومیه به ۳۸۰ تا ۴۰۰ گرم در لیتر رسیده و این نمک «کریستالیزه» شده و وضعیت خطرناکی ایجاد کرده است.

او انتقال آب بین حوزه‌ای را به عنوان یکی از گزینه‌ها برای مدیریت آب در دریاچه ارومیه پیشنهاد می‌دهد اما در عین حال تاکید می‌کند که نباید این موضوع موجب ایجاد وابستگی دریاچه ارومیه به آب حوزه‌های اطراف شود بلکه باید با مدیریت جامع آب خود حوزه ارومیه تلاش کرد.

آقای ذاکر نیز ایجاد ابرهای مصنوعی، آبیاری قطره‌ای و انتقال آب از رودخانه ارس را از مهمترین راهکارها برای رفع این معضل بر شمرده و یادآوری می‌کند که عملیات انتقال آب از رودخانه ارس به دریاچه ارومیه در حال حاضر در حال اجرا است.

دریاچه ارومیه که در شمال غربی ایران و در منطقه آذربایجان قرار دارد، بزرگ‌ترین دریاچه داخلی ایران و دومین دریاچه آب‌شور دنیا است، اما سطح آب این دریاچه از سال‌ها پیش به دلایل مختلف و در نتیجه سیاست‌گذاری‌های غلط و بی‌توجهی دولت رو به کاهش گذاشته است.

یکی از عواملی که بر تغییر اکوسیستم منطقه و حیات دریاچه ارومیه تاثیر گذاشته و روند مرگ آن را سرعت بخشیده، احداث میان‌گذر ارومیه است.

نیمه سال ۱۳۷۸، ۲۲۱ نفر از نمایندگان مجلس در نامه‌ای به رئیس‌ جمهوری، از دولت خواستند که در مورد مشکلات زیست محیطی دریاچه ارومیه فورا اقدام کند، اما وزرات راه به عنوان کارفرمای پروژه ساخت پل میان‌گذر ادعا کرد که بحران به وجود آمده در اکوسیستم دریاچه ربطی به این پروژه ندارد.

اختصاص منابع آبی منطقه به بخش کشاورزی، تبخیر زیاد به دنبال گرم شدن هوا و برداشت غیر مجاز از آب‌های زیرزمینی در پی حفر چاه و ساخت سدهاى متعدد بر روى رودهایى که به این دریاچه منتهى مى‌شوند از دیگر دلایلی است که به باور کارشناسان، این دریاچه را در خطر خشک شدن کامل قرار داده است.

کارشناسان بارها با ابراز نگرانی درباره دریاچه ارومیه هشدار داده‌اند که در صورت خشک شدن این دریاچه، هوای معتدل منطقه به هوای گرمسیری تبدیل می‌شود و وجود ریزگردهای نمکی محیط زیست منطقه را تغییر خواهد داد اما عدم رسیدگی مسئولین دولتی به وضعیت این دریاچه، بارها انتقادهای تند فعالان حامی محیط زیست و کارشناسان این حوزه را به دنبال داشت.

برخی از فعالان مدنی و محیط زیست آذربایجان نیز در اعتراض به «سیاست‌گذاری‌های نادرست» و «بی‌توجهی دولت به وضعیت دریاچه ارومیه» از مردم خواسته بودند که در سیزدهمین روز فروردین ۱۳۹۰، «سیزده به‌در» که در تقویم ملی ایران به روز طبیعت معروف است، دست به تجمع بزنند.

اما این تجمع‌‌ها در روز شنبه ۱۳ فروردین در تبریز و ارومیه با دخالت نیروهای امنیتی و برخوردهای «خشن» ماموران نیروی انتظامی در نهایت به تشنج کشیده شد و در جریان آن بیش از ۷۰ نفر بازداشت شدند.