دو برنده جایزه نوبل و پزشکان سرشناس مدافع حقوق بشر با امضای دادخواستی خواستار آزادی آرش علایی، پزشک ایرانی متهم به «براندازی نرم»، از زندان شده‌اند.

دادخواست حمایت از آزادی آرش علایی از زندان اوین توسط نهاد «پزشکان مدافع حقوق بشر» مستقر در آمریکا راه‌‌اندازی و امضا شده است.

آرش و کامیار علایی، دو برادر و پزشک ایرانی، در ژوئن ۲۰۰۸ (تیرماه سال ۱۳۸۷) در پرونده‌اى مرتبط با «طرح براندازى نرم در ایران» بازداشت شدند.

آرش علایى، به شش سال و کامیار علایى به سه سال زندان محکوم شد. کامیار اکتبر سال ۲۰۱۰ با پایان دوران محکومیت‌اش از زندان آزاد شد اما آرش دوران محکومیت شش ساله‌اش را در زندان اوین می‌گذراند.

«فرانسوا بره سینوسی»، برنده جایزه نوبل پزشکی سال ۲۰۰۸ و یکی از کاشفان ویروس ایدز، و «سر ریچارد جی روبرتس»، برنده جایزه نوبل پزشکی سال ۱۹۹۳ ازجمله پزشکان و پژوهشگران فعال در مبارزه با ایدز هستند که دادخواست حمایت از آزادی آرش علایی را امضا کرده‌اند.

سوزنا سرکین، مدیر نهاد «پزشکان مدافع حقوق بشر» گفته است: تلاش‌های برادران علایی در رسیدگی به بیماران مبتلا به ایدز و درمان آن‌ها چشمگیر است و دستاوردهای انحصاری در بهداشت ایران محسوب می‌شود.

خانم سرکین تاکید کرده است: امیدواریم که دکتر آرش علایی آزاد شود تا بتواند به کار خطیر و حساس خود ادامه دهد.

«برنامه سازمان ملل متحد برای مبارزه با ایدز» در گزارش سال ۲۰۰۸ خود اعلام کرد که به خاطر تلاش‌های برادران علایی، برنامه مبارزه با ایدز ایران «نمونه برجسته‌ای از رهبری جسورانه» در مبارزه با «اچ آی وی» شناخته شد.

براساس این گزارش برادران علایی محبوب دولتمردان جمهوری اسلامی نیستند زیرا در بسیاری از کنفرانس‌ها و برنامه‌های بین‌المللی درمان ویروس ایدز شرکت کرده‌اند که توسط آمریکا برگزار شده است.

کامیار علایی به روزنامه گاردین گفته است: ما هرگز در سیاست دخالتی نداشتیم و پزشکانی بودیم که تلاش می‌کردیم به مردم خدمت کنیم و بازداشت ما در ایران موجب تعجب شد.

براساس گزارش گاردین برادران علایی از سال ۱۹۹۷ برنامه مقابله با گسترش «اچ آی وی» و شیوع بیماری ایدز را در یک مرکز درمانی در کرمانشاه شروع کردند آن هم زمانی که صحبت از این ویروس و استفاده از کاندوم در ایران تابو بود.

در زمان محمد خاتمی، رئیس‌جمهور پیشین ایران، برادران علایی کمک‌های دولتی را برای راه‌اندازی کلینک‌های درمان ایدز و توزیع کاندوم در سراسر کشور را دریافت کردند.

اما در زمان شروع ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد در سال ۲۰۰۵ دولت ایران افراد و نهادهایی را که با خارج از کشور درمورد بیماری ایدز ارتباط داشتند، سرکوب کرد.

به گفته برادران علایی براساس گزارش‌های غیررسمی بین ۸۰ تا ۱۰۰ هزار بیمار مبتلا به ایدز در ایران وجود دارد  و ۷۰ درصد افراد شناخته شده مبتلا به ایدز در ایران، موادمخدر مصرف می‌کنند.

برادران علایی علاوه بر فعالیت در ایران، دوره‌های آموزشی را برای کارکنان نهادهای بهداشتی افغانستان و تاجیکستان برگزار کرده‌اند.

شبکه تلویزیونی بی بی سی با پخش مستندی در سال ۲۰۰۴ ساخته مازیار بهاری، کار و تلاش برادران علایی را به تصویر کشید که در آن نزدیکی این دو برادر به بیماران‌شان برای کمک به آن‌ها و تطبیق با زندگی جدید، نشان داده شد.

آرش و کامیار علایی به دلیل تلاش‌های خود برای معالجه بیماران مبتلا به ایدز، برنده جایزه «ده هزار دلاری جاناتان مان برای بهداشت جهانی و حقوق بشر» شدند که یک جایزه معتبر شورای جهانی بهداشت است.

آرش علایی، مدیر سابق «موسسه بین‌المللی آموزش و پژوهش در مرکز ملی آموزشی پژوهشی و درمانی سل و بیماری‌های ریوی» در ایران است.