موسسه غیردولتی «افرای سبز» از ایران برای اقدام‌های ویژه خود در کاهش ابتلا به ایدز، برنده جایزه «روبان قرمز» سال ۲۰۱۲ سازمان ملل متحد شد.

این جایزه در مراسم کنفرانس بین‌المللی ایدز روز چهارشنبه چهارم مرداد در شهر واشنگتن، پایتخت آمریکا به این موسسه غیردولتی ایران که در کرمانشاه فعالیت می‌کند، اهدا شد.

جایزه روبان قرمز که ده هزار دلار ارزش دارد و از سال ۲۰۰۶ پایه‌گذاری شده، هر دو سال یک بار به سازمان‌های پیشگام برای مبارزه با بیماری ایدز اهدا می‌شود و امسال جز ایران به ۹ کشور دیگر نیز تعلق گرفته است.

برندگان امسال توسط «برنامه توسعه سازمان ملل» و «برنامه مشترک سازمان ملل برای مبارزه با ایدز» از میان هزار و چهارصد نامزد در ۱۲۰ کشور جهان انتخاب شده‌اند.

ایران پیش از این در سال ۸۷ نیز برنده این جایزه بوده و به سازمان ایرانی «همیاران مثبت» در استان خراسان رضوی که به برنامه مشترک مرکز مدیریت بیماری‌های وزارت بهداشت و دفتر برنامهٔ مشترک سازمان ملل می‌پرداخت، اهدا شد.

ایران همراه با ۱۸۸ کشور دیگر در مجمع عمومی سازمان ملل متحد متعهد شده که برای کنترل ایدز در کل جهان هم‌پیمان شود.

کارشناسان مرتبط با سازمان ملل، از ایران به عنوان یکی از کشورهای موفق در زمینه پیش‌گیری از ابتلا به ایدز نام می‌برند. در عین حال انتقادهایی به شیوه رسمی دولت ایران در این باره مطرح است.

به گفته یک مقام وزارت بهداشت، ایران به جز ۲۳ هزار بیمار شناخته شده مبتلا به ایدز، حدود ۱۰۰ هزار مبتلای ناشناخته به این بیماری دارد و ۹۹ درصد از این بیماران ازطریق «رابطه جنسی» مبتلا شده‌اند.

براساس آمار سازمان جهانی بهداشت طی سال ۲۰۰۹، مبتلایان شناخته نشده به ایدز در ایران بین ۷۴ هزار تا ۱۲۰ هزار نفر هستند.

مینو محرز، رئیس مرکز تحقیقات ایدز وزارت بهداشت، گفته بود که آمار این وزارتخانه از تعداد مبتلایان به ایدز در ایران «واقعی نیست زیرا مردم درمورد این بیماری و روش‌های پیشگیری و درمان آن آگاهی کمی دارند».

پیشتر عضو کمیسیون اجتماعی مجلس هشتم، نیز از وزارت بهداشت و درمان خواسته است برای کنترل بیماری ایدز در کشور «فرهنگ‌سازی» کنند.

بر اساس وب‌سایت موسسه «افرای سبز»، آن‌ها فعالیت خود را از سال ۸۰ با محوریت مواد مخدر و ایدز در محدوده جغرافیایی استان کرمانشاه آغاز کردند و به برگزاری کارگاه‌های آموزش، پیشگیری و مشاوره در زمینه ایدز پرداختند.

فعالیت در زمینه مبارزه با ایدز در منطقه کرمانشاه حدود ۱۵ سال پیش توسط آرش و کامیار اعلایی، دو برادر و پزشک ایرانی آغاز شد و به نوشته روزنامه گاردین این در حالی بود که آن سال‌ها «صحبت از این ویروس و استفاده از کاندوم در ایران تابو بود.»

برادران اعلایی که به دلیل تلاش‌های خود برای معالجه بیماران مبتلا به ایدز، برنده جایزه «ده هزار دلاری جاناتانمان برای بهداشت جهانی و حقوق بشر» شدند، در سال ۸۷ در پرونده‌اى مرتبط با «طرح براندازى نرم در ایران» بازداشت شدند.

کامیار اعلایی که به سه سال زندان محکوم شده بود، پس از پایان دوران محکومیت‌اش آزاد شد و آرش اعلایی که به شش سال زندان محکوم شده بود، توسط رهبر ایران عفو شد.