مجید رفیع‌زاده، شهروند ایرانی-سوری و محقق مرکز مطالعات بین‌المللی وودرو ویلسون، در این یادداشت نوشته است قیام‌های بهار عربی باعث منحرف‌شدن تمرکز رهبران جهان از مساله هسته‌ای ایران شده و این موضوع را از تیتر اخبار کنار زده و این خیال رهبران ایران را راحت کرده است.

در حالی که عنواین خبرها را بهار عربی و پایین آمدن اعتبار ارز ایالات متحده فرا گرفته است، مقامات رسمی در حراره تایید کرده‌اند که دولت رابرت موگابه، علی رغم تحریم‌های سازمان ملل در جهت کندکردن پیشرفت‌های هسته‌ای ایران، در حال نهایی‌کردن یک قرار داد بزرگ هسته‌ای با حکومت ایران است. این توافق پس از دیدار محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهوری ایران، از کشورهای آفریقایی فراهم شده است. هدف از این دیدار، ضمانت بقای حکومت ایران با به‌دست‌آوردن دسترسی پر سود به حدود ۴۵۵ هزار تن اورانیم خام این کشور در پنج سال آینده است.

دولت‌های کلینتون، بوش و اوباما با اعمال سیاست‌های گوناگون از مناظره دیپلماتیک تا تحریم‌های اقتصادی همه در راستای محدودکردن پیشرفت هسته‌ای ایران تلاش کرده‌اند. چه بسا رهبران ایران در آرزوی هسته‌ای خود استوار بر جای مانده‌اند و در نتیجه، قادر به از بین بردن این برخورد طولانی مدت درباره برنامه هسته‌ای ایران نبوده‌اند. دوره‌های پشت سر هم مناظره و تلاش‌های سازمان ملل و سازمان بین‌المللی انرژی هسته‌ای در عقب‌راندن رهبران ایرانی برای دست کشیدن از برنامه هسته‌ای خود موفق نبوده است.

هر سه دولت آمریکا همچنین دیپلماسی مشترک سه کشور عمده اروپایی را تایید کرده و بعد‌تر به دیپلماسی ۵+۱ (پنج عضو ثابت شورای امنیت سازمان ملل به علاوه آلمان) ملحق شدند. اگر چه تهران این تلاش‌های دیپلماتیک را نادیده گرفته و به سه دوره تحریم اعمال‌شده از طرف شورای امنیت سازمان ملل اهمیتی نداده است.

برنامه هسته‌ای مدت زیادی است که نقطه اتفاق آراء در طیف سیاسی ایران بوده است و انتظار یک تغییر استراتژیک در سیاست خارجی تهران در این زمان که یک تقسیم داخلی بین مذهبی‌های طرفدار رهبری و چپ‌های سیاسی صورت گرفته، بعید‌تر به نظر می‌رسد. از این گذشته، مقامات ایرانی با توجه به مضاعف‌شدن نارضایتی مردم و سابقه تعدی‌شان به حقوق بشر، به عنوان راهی برای برای حفظ قدرت خود و بازداشتن مداخله‌های بشردوستانه آتی مصمم به ادامه برنامه هسته‌ای خود هستند.

از حیث برنامه هسته‌ای، به نظر می‌رسد که رخداد‌های بهار عربی، با توجه به این حقیقت که توجه جامعه جهانی را از پیشرفت‌های هسته‌ای ایران به سمت تغییرات اجتماعی-سیاسی ملل عرب همسایه منحرف کرده، موجبات نفع‌بردن حکومت ایران را فراهم آورده است. طبق برآورد جامعه اطلاعاتی ایالات متحده «ایران تا حدودی با به دست آوردن توانایی‌های مختلف هسته‌ای که برای ساختن سلاح‌های هسته‌ای لازم‌اند، راه ساخت اینگونه سلاح‌ها را برای خود باز نگه می‌دارد» (مدیر آژانس اطلاعاتی ملی آمریکا، جیمز کلپر در فوریه ۲۰۱۱)

علاوه بر این یکی از عواملی که به ایران در مقاومت در برابر تحریم‌ها، فشارهای اقتصادی، سیاست داخلی و مدیریت اقتصادی آن کمک کرده، توانایی آن است که به دلیل بالا رفتن قیمت نفت در‌‌ همان سطح باقی مانده است. همچنین این کشور در دهه‌های اخیر مناسبات اقتصادی خود را با کشورهایی مانند چین، ترکیه و برزیل بسط داده است.

همچنین نخست وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، که اخیرا در جلسه‌ای متشکل از اعضای کاخ سفید و سنا سخنرانی کرده است، کنگره امریکا را به مقابله در برابر ایران ترغیب کرده است. او در سخنرانی خود گفته است: زمان دارد به پایان می‌رسد و پاشنه تاریخ ممکن است به زودی بچرخد. ممکن است به زودی با بزرگ‌ترین خطر در برابر بشریت مواجه شویم: یک حکومت اسلامی مسلح به سلاح‌های هسته‌ای.

دولت امریکا می‌تواند قدم‌های زیر را بردارد: اول، روی دولت ایران با تحریم واردات و صادرات سلاح از طریق دریایی یا هوایی، اعمال فشار کند. علاوه بر این باید قدم‌هایی برای منع کشورهای خلیج از انجام هر گونه تجارت و مبادله مالی با ایران، برداشته شود. ایالات متحده باید کشورهای خلیج را تشویق کند که دارایی‌های عمده ایرانیان را در بانک‌های خود مسدود کنند. حضور نیروی دریای غرب در خلیج و بلافاصله خارج از خلیج باید تقویت شود تا بدین وسیله پیام آشکاری به رهبران ایرانی، بدون ورود غیر قانونی به آب‌هایشان فرستاده شود تا بدانند که در حال ورود به منطقه خطر هستند.

ایالات متحده و آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای باید فشار بیشتری به ایران بیاورند تا پروتکل الحاقی را که موجبات تفحص‌های ناگهانی و مداخله گرانه بیشتری را فراهم می‌کند، بپذیرد. مقامات ایران باید به ابهام‌ها درباره تخطی از NPT پاسخ دهند.

ایران باید مجبور به مذاکره با آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای و  دیگر کشورهایی باشد که نگران اندازه و زمان غنی‌سازی صنعتی اورانیوم د ایران هستند. ایران همچنین باید محدودیت غنی‌سازی در راکتور‌های حاوی اورانیوم را مطابق با میزان مورد تایید آژانس بین‌المللی هسته‌ای بپذیرد. میزان مورد تایید آژانس بین‌المللی هسته‌ای در تولید UF6 - اورانیوم هگزافلوراید که برای غنی‌سازی استفاده می‌شود - باید در طول دوره مذاکرات برای غنی‌سازی صنعتی از لحاظ حجم و زمان اعمال شود. این اقدامات نه تنها مانع ایران در انگیزه‌های مستبدانه‌اش خواهد شد، بلکه از بی‌ثبات کردن رقابت سلاح‌های کشتار جمعی به صورت منطقه‌ای (و به صورت بالقوه جهانی) جلوگیری خواهد کرد.