نمایندگان ادوار قبلی مجلس و برخی از مسئولان دولتهای قبلی با نوشتن نامهای به علی لاریجانی، رئیس مجلس، پیشنهاد دادهاند که «هیئت مستقلی» برای بررسی بحران خشک شدن دریاچه ارومیه تشکیل و «از برخورد امنیتی با مردم نگران منطقه» دوری شود.
در این نامه بیش از ۱۲۰ نفر از نمایندگان دوره هشتم و ادوار قبلی مجلس، وزیران، استانداران، فرمانداران و مدیران کل سنوات گذشته، اساتید دانشگاه و کارشناسان تاکید کردهاند: سرکوب فعالان و حامیان زیست محیطی و یا استفاده ابزاری و سیاسی از این بلیه حادث شده هیچ مشکلی راحل نمیکند و صرفا گرهی بر گرههای موجود میافزاید.
براساس گزارش وبسایت جرس امضاکنندگان این نامه خطاب به آقای لاریجانی نوشتهاند که «آگاهی» از وضعیت محیط زیست و «اظهارنظر آزادانه» درمورد مشکلات این حوزه حق قانونی شهروندان است و خواستار آزادی بازداشتشدگان معترض به خشک شدن دریاچه ارومیه شدهاند.
اشاره این نامه به تجمعهای اعتراض به وضعیت بحرانی دریاچه ارومیه است که از فروردین سال جاری تاکنون در شهرهای مختلف استانهای آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی ادامه داشته و شمار زیادی از معترضان توسط ماموران امنیتی با گاز اشکآور و باتوم برقی مورد حمله قرار گرفته و بسیاری از آنها بازداشت شدهاند.
امضاکنندگان این نامه خطاب به رئیس مجلس نوشتهاند که بخش بزرگی از مشکلات محیط زیست مانند خشک شدن زیستگاهها، تالابها ودریاچهها مانند دریاچه ارومیه «از ثمرات دیدگاه غافل از توسعه پایدار و محیط زیست است».
در این نامه از عملکرد مجلس به خاطر رد دوفوریت طرح مربوط به تأمین آب دریاچه ارومیه و بیتوجهی به وضعیت این دریاچه در دولت نهم انتقاد شده و تصریح شده است که در «نظام دانایی محور» توسعه پایدار محیط زیست باید با مشارکت نهادهای مردمی و حمایت دولت همراه باشد و «فدای مصلحت اندیشی» نشود.
همزمان با شدت گرفتن اعتراضها به خشک شدن دریاچه ارومیه و احتمال بروز سونامی نمک، ۹۴ نماینده مجلس در جلسه ۲۵ مرداد با دو فوریت طرح جلوگیری از خشک شدن دریاچه ارومیه از طریق انتقال و پمپاژ آب از رودخانههای ارس و سیلوه، مخالفت کردند.
با وجود آن که وضعیت دریاچه ارومیه بهشدت بحرانی گزارش شده قرار است طرح جلوگیری از خشک شدن دریاچه ارومیه به صورت عادی در مجلس بررسی شود.
امضاکنندگان این نامه نوشتهاند: با توجه به درآمدهای سرشار نفتی امروز دولت، تامین اعتبارات برای انتقال آب از دیگر سرشاخهها به دریاچه ارومیه افزایش یابد.
بودجه نجات دریاچه ارومیه
محمدجواد محمدیزاده، معاون رئیسجمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، روز دوشنبه ۲۱ شهریور اعلام کرد که مشکل دریاچه ارومیه طی یک برنامه پنج ساله با اختصاص اعتباری به مبلغ ۱۳۵۰ میلیارد تومان حل خواهد شد.
این در شرایطی است که آقای محمدیزاده هفته پیش گفته بود که ۹۵۰ میلیارد تومان برای انتقال آب رودخانههای ارس و کردستان به دریاچه ارومیه تخصیص داده شد.
فعالان محلی به دیدهبان حقوق بشر گفتهاند که این وعده دولت ایران برای نجات دریاچه ارومیه اقدامی «فریبکارانه» است.
دریاچه ارومیه، دومین دریاچه آبشور دنیا است که در اثر خشکسالی و ایجاد سدهای متعدد بر روی رودخانههایی که به آن میریزند، ۶۰ درصد از آن نابود شده و اکنون به دلیل افزایش شوری به حد فوق اشباع، به رنگ قرمز درآمده است.