رئیس سازمان انرژی‌اتمی ایران سه‌شنبه، ۲۹ شهریور اعلام کرد که سایت فردو در شش ماه آینده راه‌اندازی خواهد شد.
فریدون عباسی که برای شرکت در کنفرانس عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به وین رفته است، درمورد دلیل انتقال تاسیسات غنی‌سازی به زیرزمین گفت که ایران می‌خواست کار آمریکا و متحدانش را برای تخریب با حمله‌های احتمالی به آنها سخت کند.
او که در یک نشست خبری صحبت می‌کرد، تنها دلیل حمله نکردن به تاسیسات غنی‌سازی ایران در جاهای دیگر را نگه داشتن آنها به صورت زیرزمینی ارزیابی کرد.
معاون رئیس‌جمهوری ایران افزود اگر آمریکا و متحدانش اقدام‌های «فریب‌دهنده‌ای» انجام ندهند، ما نیز تاسیسات اتمی خود را روی زمین بنا می‌کنیم.
آقای عباسی همچنین گفت که آمریکایی‌ها نگران جان و مالشان هستند که مبادا القاعده به آنها آسیب برساند چرا نباید به ایران این حق را بدهند که از تاسیسات اتمی خود محافظت کند.
سایت فردو در نزدیکی قم، پس از سایت نطنز، دومین مرکز غنی‌سازی اورانیوم ایران است که ساخت زیرزمینی آن اواخر تابستان ۱۳۸۸ افشا شد و با ایجاد موجی از نگرانی در غرب، در مذاکرات هسته‌ای ایران و شش قدرت جهانی وقفه ایجاد کرد.
کشورهای غربی ابتدا اعلام کردند که پنهان‌کاری ایران در ساخت این تاسیسات غنی‌سازی، نقض تعهدات آژانس انرژی اتمی است اما ایران تاکید کرد که بر اساس همین تعهدات، تنها شش ماه پیش از راه‌اندازی تاسیسات، ملزم به افشای آن برای آژانس است.
نگرانی‌ها درباره سایت فردو، از اواخر مرداد امسال وقتی که رئیس سازمان انرژی اتمی ایران از آغاز انتقال سه هزار سانتریفیوژ به آن و غنی‌سازی اورانیوم ۲۰ درصد در آن خبر داد، بار دیگر افزایش یافته است.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در واکنش به این خبر، غنی‌سازی ۲۰ درصدی اورانیوم، افزایش تولید و انتقال سانتریفیوژ‌ها به سایت فردو را قابل توجیه ندانسته و این گزارش‌ها را برای ایالات‌متحده و جامعه جهانی نگران‌کننده توصیف کرده است.
در همین راستا، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ۱۲ شهریور در گزارش جدیدی بار دیگر نسبت به احتمال وجود فعالیت‌های هسته‌ای «پنهانی» در گذشته یا حال که نیروهای نظامی در آن مشارکت می‌کنند، ابراز نگرانی «فزاینده» کرده است.
اورانیوم غنی‌شده ۲۰ درصد را می‌توان در ساخت سلاح هسته‌ای و نظامی به کار برد و همین موضوع همواره موجب نگرانی غرب شده است.
ویلیام هیگ، وزیر خارجه بریتانیا نیز در واکنش به این خبر به روزنامه گاردین گفته بود زمانی که اورانیوم غنی‌شده ۲۰ درصدی به اندازه کافی در سایت فردو تولید شود، تنها طی دو تا سه ماه این اورانیوم را می‌توان به ماده مورد نیاز ساخت سلاح اتمی تبدیل کرد.
هفته گذشته نیز، یوکیو آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از نصب سانتریفیوژهای غنی‌سازی اورانیوم در سنگرهای زیرزمینی انتقاد کرد و آن را «تخطی بیشتر از قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل و هیئت حکام آژانس» دانست.
ایران اما گزارش‌های آژانس درمورد فعالیت‌های هسته‌ای احتمالی را «ادعاهای بی‌اساس» خوانده و رد کرده است.
مقام‌های ایران همچنین هرگونه تلاش این کشور برای ساخت سلاح اتمی را رد کرده و گفته‌اند که اورانیوم را برای تولید برق و ایزوتوپ موردنیاز کشاورزی و پزشکی غنی‌سازی می‌کنند.
