رئیس آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفته است که ایران همکاری لازم را با این آژانس به عمل نیاورده تا آنها را در مورد نبود مواد و فعالیتهای هستهای اعلامنشده، متقاعد کند.
به گزارش آژانس خبری ترند، یوکیو آمانو، رئیس آژانس بین المللی انرژی اتمی در سخنرانی اخیر خود در اندونزی از ایران خواست که برای رفع تردیدها درباره ماهیت برنامه هستهای خود با این سازمان همکاری کند.
آقای آمانو گفت: «من از ایران میخواهم که برای اجرای کامل تعهدات خود در این زمینه به منظور ایجاد اعتماد بین المللی در مورد ماهیت صلح آمیز فعالیتهای هسته ایاش، گام بردارد.»
برنامه هستهای ایران از سال ۲۰۰۳ که آژانس بین المللی انرژی اتمی از فعالیت مخفیانه این کشور در این زمینه آگاهی پیدا کرد، نگرانیهایی را در میان دولتهای غربی برانگیخت.
مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، پیشتر نیز در روز ۱۲ سپتامبر در نشست فصلی شورای حکام آژانس در وین، از فعالیت احتمالی ایران برای ساخت موشک هستهای ابراز نگرانی کرده و تهران را «به کوتاهی در همکاری کامل با بازرسان آژانس» متهم کرده بود.
آقای آمانو در این نشست گفته بود: ایران همکاری لازم را با آژانس انجام نمیدهد تا آژانس بتواند نسبت به غیرنظامی بودن ابعاد برنامه هستهای این کشور مطمئن شود.
تمایل ایران برای همکاری با آژانس
آقای آمانو در شرایطی از همکاری نکردن ایران با آژانس انتقاد میکند که سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، چندی قبل با فرستادن نامهای برای کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، از آمادگی این کشور برای از سرگیری گفتوگوهای هستهای خبر داد.
تلاشهای دیپلماتیک برای رسیدن به راهحل مناقشه بلندمدت بر سر برنامه هستهای ایران از بهمن سال ۸۹ در استانبول به بنبست رسیده اما جمهوری اسلامی ایران در هفتههای اخیر نشانههایی از تمایل خود را برای همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی بر سر برنامه هستهای خود نشان داده است.
اما دیپلماتهای غربی، در واکنش به تمایل ایران برای همکاری با آژانس، میگویند که در شرایطی که این کشور برنامه حساس غنیسازی اورانیوم را متوقف نکرده، ابراز تمایل برای همکاری با آژانس «یک تلاش تبلیغاتی برای جلب اعتماد» و تلاش تهران برای تلف کردن وقت است.
نگرانی بین المللی از ابعاد پنهان برنامه هستهای ایران
در سالهای اخیر، ایران به دلیل خودداری از تعلیق غنیسازی اورانیوم که کاربرد دوگانه نظامی و غیرنظامی دارد، تحت فشارهای شدید بینالمللی بوده است.
در اواخر سال ۲۰۰۳، ایران پروتوکل الصاقی پیمان عدم گسترش سلاحهای هستهای را امضا کرد و به صورت داوطلبانه برنامه غنی سازی اورانیوم خود را به تعلیق درآورد اما به گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی، بعد از مدتی دوباره این فعالیتها را از سر گرفت.
اورانیوم غنی شده، مادهای است که میتواند هم برای تولید سلاحهای هستهای به کار رود و هم میتوان به عنوان سوخت تاسیسات هستهای از آن استفاده کرد.
آژانس بین المللی انرژی اتمی، در طی شش ماه گذشته، دوبار نسبت به «ابعاد پنهانی» برنامه هستهای ایران و «احتمال وجود فعالیتهای هستهای اعلام نشده در گذشته یا حال این کشور» ابراز نگرانی کرده است.
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، در نشست اخیر شورای حکام آژانس در وین تأکید کرد که ایران باید درمورد فعالیتهای هستهای خود «شفافیت بیشتر» نشان دهد. آقای آمانو از نصب سانتریفیوژهای غنیسازی اورانیوم در سنگرهای زیرزمینی نیروگاه هستهای فردو توسط دولت ایران انتقاد کرده و آن را «تخطی بیشتر از قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل و هیئت حکام آژانس» دانسته بود.
اما ایران گزارش محرمانه اخیر آژانس درمورد فعالیتهای هستهای پنهان ایران را «ادعاهای بیاساس» خواند و رد کرد.
آمریکا و متحدان آن ایران را متهم کنند که تحت لوای فعالیتهای غیرنظامی هستهای، درصدد تولید این نوع سلاح هاست اما ایران همواره با رد این اتهامها، مدعی است که فعالیتهای هستهای این کشور برای تولید برق و ایزوتوپهای لازم برای معالجههای پزشکی است.
در ماه ژوئن سال قبل، شورای امنیت سازمان ملل به منظور تنبیه ایران برای عدم همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی، چهارمین دور تحریمهای بین المللی علیه ایران را تصویب کرد که با تحریمهای جداگانه کنگره آمریکا و اتحادیه اروپا علیه این کشور دنبال شد.
اتهامهای ایران به آژانس بین المللی انرژی اتمی
مقامات جمهوری اسلامی اخیرا در مقابله با اتهامهای آژانس بین المللی انرژی اتمی، اتهامهایی را علیه این آژانس و فعالیتهای آن در مورد ایران مطرح کردهاند.
یکی از این اتهامها، همکاری آژانس اتمی با سرویس جاسوسی اسرائیل (موساد) برای ازبین بردن فیزیکدانان هستهای ایران است.
فریدون عباسی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، چندی قبل در نشست عمومی آژانس بینالمللی اتمی که در وین برپا شد، از آژانس بینالمللی انرژی اتمی خواست که از ترور دانشمندان هستهای ایران، اعلام برائت کند و به پرونده هستهای ایران خاتمه دهد.
آقای عباسی همچنین در سخنان خود، آژانس اتمی را به «آپارتاید علمی» متهم کرد و مدعی شد که این آژانس از شرکت متخصصان ایرانی، در کارگاههای آموزشی ایمنی هستهای، جلوگیری میکند.
از سوی دیگر محمود احمدینژاد، رئیس جمهور ایران نیز اخیرا در کنفرانس «حمایت از انتفاضه فلسطین» که در تهران برگزار شد، آژانس بینالمللی انرژی اتمی را متهم کرد که اسامی دانشمندان هستهای ایران را به اسرائیل داده است.
آقای آمانو، رئیس آژانس بینالمللی انرژی اتمی در سخنان خود در اندونزی به این اتهامهای ایران واکنش نشان نداده است.