پیشبینی میشود آژانس بینالمللی انرژی اتمی در نشستی که یک ماه دیگر دارد، شواهد و مدارک «بدون ابهام» درباره ماهیت نظامی برنامه هستهای ایران را فاش کند. شتابگرفتن برنامه تسلیحاتی ایران و همچنین تغییرات سیاسی سال آینده در قدرتهای جهان، احتمالا علت انتشار چنین گزارشی است.
روزنامه فرانسوی فیگارو به نقل از منابع معرفینشده نوشته است که این باید شدیدترین و کاملترین گزارشی باشد که آژانس انرژی اتمی تا به حال در مورد وضعیت پیشرفت برنامه اتمی ایران نوشته است.
در جلسه آینده شورای حکام این نهاد بینالمللی که ۱۷ نوامبر در وین اتریش برگزار میشود، شواهد و مدارکی درباره برنامه ایران برای دستیابی به بمب اتمی بر ملا کند.
یک متخصص نزدیک به پرونده به فیگارو گفته است که «این یکی از مهمترین گزارشها در مورد این موضوع خواهد بود».
به نوشته فیگارو، به مدد عکسهای ماهوارهای، گزارشهای متخصصان، و اظهارات مخالفان در پاریس و دیگر پایتختهای اروپایی که نگران گسترش سلاحهای اتمی هستند، مدتی طولانی است که ماهیت نظامی برنامه اتمی ایران از اسرار به شمار نمیرود. اما آژانس انرژی هستهای، با وجود ابراز نگرانی عمومی از فعالیتهای غنیسازی ایران، هرگز به این شکل که آماده میشود تا در ماه آینده انجام دهد، چنین ماهیتی را تایید نکرده بود.
انتظار آمریکا از آژانس
در همین حال دیروز پنجشنبه گلین دیویس، نماینده آمریکا در آژانس بینالمللی انرژی هستهای، به رویترز گفته است: ایالات متحده امیدوار است در نشست ماه آینده این نهاد، بازرس آژانس هستهای جزئیات بیشتری درباره نگرانیها از تولید پنهانی موشکهای اتمی ارائه دهد.
آقای دیویس در عین حال تاکید کرده است که هنوز معلوم نیست این گزارش پرونده ایران را به شورای امنیت سازمان ملل میفرستد یا نه.
نماینده آمریکا گفته است: ما از آژانس انتظار داریم درباره موضوع آنچه ابعاد نظامی احتمالی برنامه هستهای ایران خوانده میشود، صریحتر و روشنتر باشد.
به گفته گلین دیویس، آمریکا امیدوار است آژانس انرژی هستهای تکلیف پرونده ایران را روشن کند.
در دهه گذشته، فعالیتهای هستهای ایران از مهمترین چالشهای بینالمللی قدرتهای جهان با این کشور بوده است. دولتهای غربی درباره ماهیت صلحآمیز ابراز تردید کردهاند و چین و روسیه نیز خواستار همکاری بیشتر ایران در این زمینه بودهاند.
در پی نگرانی این کشورها درباره برنامه هستهای ایران، تاکنون چهار قطعنامه در شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران تصویب شده و تحریمهای صنعتی و تجاری عمدهای علیه این کشور وضع شده است.
چرا حالا؟
این روزنامه فرانسوی نوشته است که آژانس در این مقطع زمانی چنین موضعی میگیرد چون از یک سو ایران در دستیابی به بمب هستهای، سرعت گرفته است و همچنین در سال آینده سران روسیه، آمریکا، فرانسه و چین انتخابات برگزار میشود که توجه این قدرتهای جهانی را از پرونده هستهای ایران بر میدارد.
فیگارو نوشته است: آژانس انرژی اتمی میتوانست و میبایست بسیار زودتر از این مشت بر میز بکوبد، اما رفتن برادعی از این نهاد بینالمللی باعث شده که کارشناسان آژانس آزادانهتر سخن بگویند و گروههای متخصص تازه و حرفهایتری از راه برسند.
ایران در روزهای گذشته با خبر اتهام آمریکا به این کشور درباره طرح ترور سفیر عربستان در واشنگتن بار دیگر به صدر خبرها بازگشته است و پس از آن شماری از سیاستمداران آمریکایی بار دیگر درباره خطر دستیابی ایران به تسلیحات هستهای هشدار دادهاند.
به نوشته این روزنامه عمده فرانسوی، در حقیقت رئیس مصری آژانس مدتی طولانی مظنون به «کوچکشمردن» فعالیتهای اتمی ایران بوده است.
تغییرات سیاسی در غرب و شرق
فیگارو یادآوری کرده است که تغییرات سیاسی و ژئوئلیتیک تغییر لحن آژانس بینالمللی انرژی اتمی را توضیح میدهند.
دولتهای اروپایی متقاعد شدهاند که میباید تا پیش از سال آینده میلادی، سال انتخاباتهای مهم، در مورد پرونده هستهای ایران اقدام کنند.
در مسکو، بازگشت از پیش اعلام شده پوتین به عنوان رئیسجمهور میتواند به سختتر شدن موضع روسیه در مقابل کشورهای غربی بیانجامد. در حالیک ه تنشها پیش از برگزاری سران ناتو در شیکاگو در حال افزایش است، دیپلماتهای غربی فکر میکنند که روسها ممکن است در صدد استفاده از کارت ایران برای حفظ موقعیت خود برآیند.
در واشینگتن، مشکلات اوباما ممکن است رئیس جمهور آمریکا را موقتا از تعدادی از پروندههای بینالمللی به سوی سیاست داخلی سوق دهد.
در پاریس، احتمال شکست نیکولا سرکوزی که پرونده اتمی ایران را یکی از اولویتهای بینالمللی خود قرار داده بود، ممکن است اراده فرانسه را در مقابل ایران تضعیف کند.
همچنین در پکن، جایی که بهقدرترسیدن نسل پنجم اعضای کمونیست چین با انتخابات مجلس و ریاست جمهوری در تایوان همراه شده، میتواند به خارجشدن پرونده اتمی ایران از موضوع کار بیانجامد.
مسابقه با زمان
روزنامه فرانسوی فیگارو نوشته است که پرونده هستهای ایران همچون مسابقه با زمان است.
ماههاست کشورهای غربی در تلاشاند تا پیش از اینکه خیلی دیر شود و تا جایی که شرایط ژئوپولیتیک اجازه میدهد، در مورد برنامه اتمی جمهوری اسلامی اقدام کنند.
برای رسیدن به این هدف، دولتهای غربی اسناد بسیاری در رابطه به برنامه اتمی ایران به آژانس بینالمللی انرژی اتمی ارائه کردهاند. آنها همچنین به تحریمهای جدیدی با هدف آسانسازی فروپاشی احتمالی حکومت ایران روی آوردهاند. چرا که هرچند بعضی از کارشناسان معتقدند که شاید برای جلوگیری از دستیابی ایران به بمب اتمی دیر شده باشد، اما آنها بیش از هر چیز نگرانند که اتمیشدن ایران تحت حکومت کنونی صورت بگیرد.
آنها هم چنین میخواهند اسراییل را از «حمله پیشگیرانه» به تاسیسات هستهای ایران باز دارند، چون بر این باورند که چنین حملاتی نتایج سنگینی برای منطقه به دنبال خواهد داشت.