گزارشها حاکی از آن است که نمایندگان چین و روسیه، آژانس بینالمللی انرژی اتمی را تحت فشار قرار میدهند تا به ایران سخت نگیرد.
به گزارش آسوشیتدپرس، روسیه و چین در نامهای از رئیس آژانس بینالمللی، ناظر هستهای سازمان ملل خواستهاند که طرحهای مورد حمایت آمریکا برای افشای اطلاعات محرمانه درباره اهداف نظامی برنامه هستهای ایران را کنار بگذارد یا حداقل به تاخیر بیندازد.
روزنامه نیویورکتایمز، ۲۴ مهرماه خبر داد که باراک اوباما، رئیسجمهوری آمریکا به بازرسان هستهای سازمان ملل فشار میآورد که اطلاعات محرمانه طبقهبندی شده را که نشان میدهد ایران در حال طراحی و آزمایش تکنولوژی سلاحهای هستهای است، افشا کنند.
در همین رابطه، یوکیا آمانو، رئیس آژانس بینالمللی انرژی اتمی اشاره کرده است که در بین اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل، درباره چگونگی پرداختن به نگرانیها درباره فعالیتهای هسته ایران، شکافی شرقی- غربی ایجاد شده است.
آمریکا، بریتانیا و فرانسه از آقای آمانو میخواهند آنچه را آژانس درباره آزمایش سلاحهای هستهای در ایران میداند یا دربارهاش تردید دارد، در نشست ماه آینده این نهاد، در اختیار ۳۵ عضو شورای حکام قرار دهد.
اما مخالفت چین و روسیه احتمالاً امیدواری کشورهای غربی برای فرستادن گزارش شورای حکام درباره ایران به شورای امنیت را به تعویق خواهد انداخت، در حالی که ارجاع مجدد پرونده ایران به شورای امنیت، تحریمهای بیشتری را برای ایران به دنبال خواهد داشت.
مسکو و پکن در یادداشتی به یوکیا آمانو درباره «عجله بیدلیل» هشدار دادهاند و از او خواستهاند که «با احتیاط» عمل کند، چرا که چنین گزارشی «فقط ایران را به حاشیه خواهد راند و باعث میشود همکاری کمتری داشته باشد.»
در همین حال، یک مقام بینالمللی آشنا با موضوع پرونده هستهای ایران به آسوشیتدپرس گفته است که آقای آمانو قصد عقبنشینی ندارد چراکه وظیفهاش را آگاه کردن اعضای تصمیمساز شورای حکام درباره شواهدی که اشاره به چنین آزمایشها دارد، میداند.
روسیه، چین، آمریکا، بریتانیا، فرانسه و آلمان در اصل به شکل متحد تلاش میکنند ایران را وادار کنند تا به نگرانیها درباره برنامه هستهایاش پاسخ دهد. اما یک دیپلمات آگاه به موضوع تاکید کرده است که روسها و چینیها بدون مشورت با بقیه کشورها سراغ رئیس آژانس بینالمللی انرژی اتمی رفتهاند.
این دیپلمات که نخواسته نامش فاش شود، گفته است که شکاف در بین اعضای گروه ۱+۵ هرگونه تلاش برای وادار کردن ایران به مذاکره درباره نگرانیهای جهانی را بینتیجه خواهد کرد.
از سوی دیگر رهبران اتحادیه اروپا یکشنبه، اول آبان ماه به ایران هشدار دادند که در صورت پاسخ ندادن به نگرانیها درباره برنامه هستهای با تحریمهای شدیدتری روبهرو خواهد شد.
هشدار اتحادیه اروپا، چهار روز پس از آن اتفاق افتاد که مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در نامهای به دولت ایران، اعلام کرد که قدرتهای جهانی تمایل دارند در هفتههای آینده با ایران ملاقات کنند، به شرطی که ایران ارداهای جدی برای مذاکرات سازنده داشته باشد.
پیش از این، روزنامه فرانسوی فیگارو به نقل از منابع معرفینشده پیشبینی کرد که آژانس بینالمللی انرژی اتمی در نشست آبانماه، شواهد و مدارک «بدون ابهام» درباره ماهیت نظامی برنامه هستهای ایران را فاش کند.
ایران به خاطر متوقف نکردن برنامهای که به اعتقاد غربیها میتواند منجر به تولید سوخت هستهای شود، تحت تحریم شورای امنیت سازمان ملل است. برنامه هستهای ایران که از سال ۲۰۰۲ فاش شد به سرعت رو به گسترش بوده و از آنجایی که ایران بهطور کامل به بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی اجازه بازرسی نداده، نگرانیها درباره احتمال اهداف احتمالی نظامی برنامه هسته ای ایران افزایش یافته است.
تهران تاکید دارد که در برنامه هستهایاش فقط اهداف صلحآمیز را دنبال میکند.