دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام از سخنان اخیر رهبر جمهوری اسلامی درباره ممکن‌بودن تغییر نظام سیاسی ایران استقبال کرده و آن را «سرآغازی برای تغییر در ساز و کار اداره کشور» بر شمرده است.
این فرمانده اسبق سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نامزد اصول‌گرای انتخابات ریاست جمهوری خرداد ۸۸ گفته است: معتقدم تغییر و تحولات در سیستم اداره کشور می‌تواند به نشاط و پویایی کمک کند.
آیت‌الله علی خامنه‌ای دو هفته پیش در یک سخنرانی در کرمانشاه تاکید کرده بود که نظام سیاسی ایران فعلا ریاستی و بر محوریت رئیس جمهور است «که شیوه خوب و موثری است» اما «در آینده احتمالا دور می‌توان نظام ریاستی را به نظام پارلمانی تغییر داد».
رهبر جمهوری اسلامی گفته بود که اگر «در آینده احتمالا دور، احساس شود که نظام پارلمانی برای انتخاب مسئولان قوه مجریه بهتر است، هیچ اشکالی در تغییر ساز و کار فعلی وجود ندارد».
در سال‌های دولت محمود احمدی‌نژاد، او در پاسخ به انتقادهای مجلس شورای اسلامی بر ریاستی‌بودن نظام سیاسی ایران تاکید کرده بود.
سمت نخست وزیری در سال ۱۳۶۸ و در بازنگری قانون اساسی از ساختار قدرت در جمهوری اسلامی حذف شد و نظام سیاسی ایران از پارلمانی به ریاستی تغییر کرد. آقای خامنه‌ای از جمله جدی‌ترین حامیان این تغییر بود.
محسن رضایی که در شش سال گذشته از منتقدان محمود احمدی‌نژاد و سیاست‌های او بوده است، پس از انتخابات سال ۸۸ نیز رسما به نتایج اعلام‌شده آن اعتراض کرد و درباره صحت آن تردید کرد. با این حال او پس از حمایت آیت‌الله علی خامنه‌ای از آقای احمدی‌نژاد و تاکید او بر صحت نتایج اعلام‌شده، اعتراض خود را پس گرفت.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام در این سخنان خود گفته است: با وجود جایگاه ولایت فقیه دیگر فرد دیگری در عرض رهبری نمی‌تواند نقش مدیریت در نظام را بر عهده بگیرد و به همین دلیل باید دولت با یک تیم تعیین شده مدیریت کشور را در حوزه‌های سیاست، اقتصاد و امنیت دنبال و پیگیری کند.
محسن رضایی در عین حال گفته است که باید از تجربه «نسل اول» جمهوری اسلامی در این زمینه استفاده شود.
از میان نسل اول جمهوری اسلامی که مورد اشاره آقای رضایی است، در حال حاضر دو تن از روسای جمهور سابق ایران، اکبر هاشمی رفسنجانی و محمد خاتمی، یکی از روسای مجلس پس از انقلاب، مهدی کروبی، و همین‌طور نخست وزیر هشت سال جنگ با عراق، میرحسین موسوی، از سوی گروهی از حامیان آقای خامنه‌ای به عنوان عوامل و سران «فتنه» خوانده می‌شوند.
علاوه بر این آقای موسوی و کروبی بیش از هشت ماه است که در حصر خانگی به سر می‌برند و برای دیگر چهره‌های حاضر در سال‌های نخست جمهوری اسلامی، شمار فراوانی از آنان با محدودیت مواجه‌اند یا در زندان به سر می‌برند.
شاید دیگر انتخابات ریاست جمهوری نباشد
دو روز پیش از این یک عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی حدس زده بود که بعید نیست تا سال ۹۲، تغییر نظام سیاسی به رفراندوم گذاشته شده و دیگر انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار نشود.
محمد دهقان گفته بود که نظام سیاسی ایران، «نظامی پارلمانی، ریاستی و ذیل ولایت فقیه» است و در تغییر احتمالی ساختار سیاسی، بخش ریاستی حذف شده و بخش پارلمانی تقویت می‌شود.
این عضو هیئت رئیسه مجلس تاکید کرده بود که رهبر جمهوری اسلامی نه از «آینده خیلی دور»، بلکه از «آینده‌ای احتمالاً دور» سخن گفته است و بنابراین این گفته را «آینده احتمالاً نزدیک» هم می‌توان تعبیر کرد.
آیت‌الله خامنه‌ای در شرایطی بر تغییر احتمالی نظام ریاستی به پارلمانی تاکید کرده که در شش سال ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد و به خصوص دو سال اخیر، مجلس ایران با دولت اختلاف‌نظرهای عمده داشته و اینکه رئیس جمهوری یا مجلس، کدام‌یک بر دیگری اولویت دارند، بحث‌برانگیز بوده است.
استقبال رئیس مجلس و هشدار رئیس مجمع
پیشنهاد تغییر نظام سیاسی تاکنون با استقبال شماری از نمایندگان مجلس روبه‌رو شده است. در همین رابطه، علی لاریجانی، رئیس مجلس، اظهارات رهبر جمهوری اسلامی درباره تغییر نظام سیاسی از ریاستی به پارلمانی را «ضد دیکتاتوری» و به معنای کاهش اختلاف نظر‌ها تعبیر کرد.
آقای لاریجانی اما سخنان آقای خامنه‌ای را به معنای احیای سمت نخست‌وزیری ندانست و گفت که به اعتقاد او تنها به این مساله اشاره داشت که رئیس‌جمهوری با رای مستقیم مردم انتخاب شود یا به‌وسیله نخبگانی مردم آن‌ها را انتخاب کرده‌اند.
تغییر نظام سیاسی ایران البته انتقادهایی را هم برانگیخته است. ازجمله اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در این باره هشدار داد که پارلمانی‌شدن ساختار سیاسی کشور «بدون تغییر در قانون اساسی آن هم با سازوکار خود و تغییر در جمهوریت نظام»، بخش جمهوریت نظام را تضعیف خواهد کرد.
در همین حال پرویز فتاح، وزیر سابق نیرو در دولت نهم، در این باره گفته است: به عنوان یک وزیر سابق، معتقدم تغییر ساختار نظام ریاستی به پارلمانی به نفع دولتمردان است چرا که دیگر از حضور مداوم در مجلس و پاسخ‌دادن به نمایندگان و تهدید به استیضاح راحت می‌شوند.
