به بهانه انتشار آلبوم تازه گروه ۱۲۷، گلاره خوشگذزان، فارغ التحصیل هنرهای زیبا از دانشگاه کالیفرنیای جنوبی، به بررسی موسیقی راک و پاپ ایرانی در خارج از ایران می‌پردازد.
«ایمان خود بر خر کشیم، دو سه جام دیگر سرکشیم»
با اینکه تنها سه سال از آخرین آلبوم گروه ۱۲۷، یعنی «خال-پانک» می‌گذرد، خیلی چیز‌ها تغییر کرده است.
«پیر‌تر شدی اگه موندی و پیر‌تر شدی اگه نموندی.» سیری که از «خال پانک» تا این آلبوم طی شده است، امروز تصویر کسی را نشان می‌دهد که رمقی برایش نمانده؛ هنوز فریاد می‌زند، هنوز طنازی می‌کند اما این بار سخن از «پیر شدن» است... بی‌رمق شدن و از دست دادن آخرین نای نفس‌هایش در دورهٔ عمری سرخوردگی و افسردگی.
آنچه در آن پیداست، آثار خستگی است از مقاومت مدنی، فعالیت سیاسی، تلاش مدام برای «بهتر» کردن اوضاع به واسطهٔ هنر و فرهنگ و موسیقی، در مقابل بیهودگی و ظاهراً بی‌حاصل بودن این تلاش‌ها یا اصلاً بی‌اهمیت بودن آن‌ها. یک عمر زندگی با «سراب فرداهای خوب» و احساس گیجی و دو دلی نسبت به اینکه «سال‌ها در راه تحصیل هنر کوشیده‌ایم»، آهسته نرفتیم و آهسته نیامدیم، عمری را پای چیزی به جز دو دوتا چهارتا کردن زندگی گذاشتیم و نمی‌گوییم بد بود، حالش را هم به موقع خودش بردیم اما «ته گرفتیم بس که در دیگ هنر جوشیده‌ایم».
در عین حال که موضوع‌ها و درونمایه‌های آلبوم شاید موضوع‌هایی جهان شمول باشند، اما جذابیت آن در ویژه بودن و مشخص بودن نسل و دورانی است که با موسیقی آن ارتباط برقرار می‌کنند.
جدا از جذبهٔ موسیقایی این آلبوم یا دیگر آلبوم‌های ۱۲۷، یا جنبه‌های اجتماعی و سیاسی روند رشد و حرکت این گروه، آنچه ۱۲۷ را به عنوان پدیده‌ای در موسیقی و هنر ایران دارای اهمیت مضاعف می‌کند این است که این گروه تلاشی برای تطبیق دادن موسیقی‌اش با مخاطب، یا مخاطبش با موسیقی‌اش ندارد.
اینکه طیف مخاطب این موسیقی دقیقاً چقدر بزرگ یا کوچک باشد یا چه افرادی را در چه سن و چه طبقهٔ اجتماعی‌ای در بربگیرد، الزاماً خصوصیتی نیست که بتوان آن را خوب یا بد تلقی کرد. اما یک چیز واضح است: ۱۲۷ تکلیفش روشن است، «حال استمراری» نشان می‌دهد که ۱۲۷ هنوز جهت دارد، حتی اگر این جهت بی‌جهتی یا گم شدگی باشد که لازمه و خاصهٔ شرایط زمان و مکان است.
۱۲۷ یک تکنیک یا مارک تجاری نیست که خودش را به هر مخاطبی (پیش یا پس از مهاجرت) بفروشد. موسیقی است که هوشمندانه از یک نوع ویژهٔ زندگی در دوران‌هایی خاص حاصل می‌شود که تنها برای کسانی معنی کامل می‌دهد که آن را تجربه کرده‌اند. در عین حال برای گوش دادن به ۱۲۷ دلایل متعددی فرای نوستالژی وجود دارد و شاید به این خاطر باشد که موسیقی آن‌ها همواره «حال استمراری» بوده است. خاصیت حال استمراری جدای از اینکه پویا و در جریان است این است که نمی‌تواند خود را تکرار کند حتی اگر بخواهد!
«حال استمراری» همانطور که از نامش پیداست دربارهٔ زمان است. گذشته در استمرار حال مرور می‌شود و جلوی چشمانمان پدیدار می‌شود: از روزهای جورج مایکل گوش دادن در بمباران‌های جنگ و «دورو دودودودو، جمهوری اسلامی» تیتراژ اخبار شبکه یک یا دو تا اولین فستیوال موسیقی زیرزمینی ایران که هیچ وقت برگزار نشد تا کنسرت‌های با مجوز لغو شده و نشدهٔ تالار فارابی و ویزای موسیقی و اجرا در فستیوال‌های خارج از کشور، تا مهاجرت و فعالیت و تلاش‌های پیش از انتخابات به سرقت رفته. «ستاد ما» دوره می‌شود و آنچه بر سرش آمد را برایمان زنده می‌کند. راستی بر سر «ستاد ما» چه آمد؟
بیا با هم برقصیم! از خرس‌ها نترسیم!
عنوان انگلیسی آلبوم یکی از هوشمندانه‌ترین انتخاب‌ها و تصمیم گیری‌های آن است. اگر «حال استمراری» به انگلیسی ترجمه می‌شد، دیگر حال استمراری نبود، تنها ترجمه‌ای بود از حال مابا همهٔ کمی‌ها و کاستی‌های زبان و ترجمه. در عین حال ترجمهٔ فارسی عنوان انگلیسی، «اورژانس پاپ» روایت نسلی است که به دلیل شرایط سیاسی و اجتماعی یا از سطحی‌ترین و ساده‌ترین لذت‌های زندگی—به سادگی گوش دادن آزادانه به آهنگ‌های پاپ—یک عمر محروم شده است، یا تحت تأثیر جریان‌های روشنفکری زمان یا الزام یا هر دلیل دیگری خود را از آن محروم کرده و با برچسب «سطحی» و «مبتذل» زدن بر آن، ساحت خود را از آن جدا می‌دانسته؛ یا اصلاً آن را «مناسب اوضاع و احوال» زندگی‌اش نمی‌دانسته که بتواند ارتباطی درست با آن برقرار کند چه برسد به اینکه از آن لذت ببرد. نسلی که یک عمر همه چیز را جدی گرفته است؛ همه چیز را چرا که فرصتی برای سبکبالی و «بی‌خیالی» نداشته است. پس حالا «می‌شیند یه گوشه، می‌گه به یه ورش». نسلی که «اخبار سر ساعت را نمی‌تواند از دست بدهد حتی به قیمت آغوش دلبرش». این غفلت خواسته یا ناخواسته، همان ریتم شش هشتم پشت آهنگ «موسیقی فیلم» است؛ پس زمینهٔ کلماتی که می‌گویند: «ما اصلاً نگرفتیم زندگی کی شروع شد!»
تصویری که این آلبوم ارائه می‌دهد دقیقاً مثل طرح روی جلد آن در نگاه اول یک بافت تصویری خوش رنگ و رو است اما از جزئیات کنایه آمیزی تشکیل شده که تنها در کنار همدیگر است که روی جلد «حال استمراری» را می‌سازند. مثل بدنی که زنده است و تغییر می‌کند اما آثار گذر همه چیز بر روی آن ثبت می‌شود. هر حال استمراری‌ای نشانی از خود روی آن باقی می‌گذارد، تا این نشان‌ها در اعوجاج صدا‌ها و اشکال در هم بیامیزند و یک تصویر واحد را ارائه بدهند.
حال استمراری نشان از آن دارد که ۱۲۷، برخلاف بسیاری از هم نسلان ما که کار هنری و موسیقی خود را در ایران آغاز کردند و پس از مهاجرت به آن ادامه دادند، درصدد فروختن موسیقی‌اش، تحت عنوان یک قالب یا تکرار یک فرم که خارج از آن کاری از دستش برنمی آید، نیست، بلکه مهاجرت و زندگی هنرمند معاصر مهاجر ایرانی را (چه هجرت کرده باشد چه نکرده باشد)گاه به انتزاع می‌کشد و گاه بازنمایی می‌کند.
با سلام، خیلی ممنون میشم اگه لطف بفرمایید کمتر از سرکار خانم گلاره خوشگذران مقاله چاپ بفرمایید. مقالات ایشان به نظر اینجانب سطحی و منعکس کننده درک ضعیف نگارنده از مضامین مختلف میباشند.
با تشکر فراوان.