شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی با صدور قطعنامهای از فعالیتهای هستهای ایران بهشدت ابراز نگرانی کرده و از تهران خواسته تعهدات خود را دربرابر آژانس اجرا کند.
این قطعنامه که روز جمعه ۱۸ نوامبر (۲۷ آبان) با رأی مثبت بیشتر کشورهای عضو شورای حکام آژانس در وین صادر شد، مهلتی را برای پاسخگویی ایران به نگرانیهای آژانس تعیین نکرده و پرونده هستهای ایران را به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع نمیدهد.
پنج عضو دائم شورای امنیت شامل آمریکا، روسیه، چین، بریتانیا و فرانسه، همچنین آلمان که اعضای گروه ۵+۱ را تشکیل میدهند و ۱۲ کشور دیگر متن این قطعنامه را به آژانس بینالمللی انرژی اتمی تحویل دادند.
براساس این قطعنامه تشدید گفت وگوها میان ایران و آژانس یک «ضرورت» اعلام شده و شورای حکام از ایران خواسته است که با توجه به قطعنامههای پیشین شورای امنیت سازمان ملل درمورد تهران، تعهدات خود را در برابر آژانس بدون هیچگونه تاخیری بهطور کامل اجرا کند.
در قطعنامه چهارم شورای امنیت علیه ایران که ژوئن سال ۲۰۱۰ (خرداد ۱۳۸۹) صادر شد از ایران خواسته شد تا ماهیت صلحآمیز فعالیتهای هستهای خود را به جامعه بینالملل نشان دهد.
در این قطعنامه از جوانب مبهم برنامه هستهای ایران بهشدت ابراز نگرانی شده اما برای رضایت چین و روسیه، دو عضو گروه مذاکرهکننده هستهای مقابل ایران، مهلتی برای پاسخگویی ایران به این جوانب تعیین نشده است.
این قعطنامه جدید با ۳۲ رأی موافق، دو رأی مخالف کوبا و اکوادور و رأی ممتنع اندونزی تصویب شد. پنج کشور عربی عضو شورای حکام آژانس شامل عربستان سعودی، مصر، امارات متحده عربی، اردن و تونس به این قطعنامه رأی مثبت دادند.
شورای حکام در این قطعنامه از یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بینالملل انرژی اتمی، خواسته است در ماه مارس گزارشی درمورد میزان عملکرد تهران به این قطعنامه ارائه دهد.
آقای آمانو روز پنجشنبه در نشست شورای حکام در وین گفت که در نامهای خطاب به فریدون عباسی دوانی، رئیس سازمان انرژی اتمی و معاون رئيسجمهور ایران، پیشنهاد اعزام یک هیات بلندپایه از کارشناسان آژانس به ایران را مطرح کرده است.
مدیرکل آژانس تاکید کرد که شفاف کردن تمام نکات مهم در برنامه هستهای ایران درجهت منافع و مصالح ایران است.
این قطعنامه پس از گزارش هفته پیش آژانس بینالملی انرژی اتمی درمورد برنامه هستهای ایران صادر شده است. مدیرکل آژانس در این گزارش از جوانب نظامی احتمالی فعالیتهای هستهای ایران ابراز نگرانی کرده بود.
واکنشها
پس از صدور قطعنامه، علیاصغر سلطانیه، نماینده ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی، در یک کنفرانس مطبوعاتی حضور یافت و این قطعنامه را «غیرحرفهای، نامتوازن، غیرقانونی و سیاسی» خواند.
آقای سلطانیه گفت که این قطعنامه اعتبار جهانی آژانس را بهشدت خدشهدار کرده است.
گلین دیویس، نماینده آمریکا در آژانس بینالمللی انرژی اتمی، گفت که این گزارش شورای حکام تقریباً تردیدی بهجا نمیگذارد که ایران میخواهد به توانمندی ساخت سلاح اتم دست یابد.
همزمان جی کارنی، سخنگوی کاخ سفید، در بیانیهای اعلام کرد: تمام جهان میدانند که ایران به مدت بیش از ۲۰ سال درصدد پنهان کردن برنامه غنیسازی اورانیوم خود بوده و درحال کار کردن روی یک برنامه پنهانی است که تنها کاربرد آن ساخت کلاهک هستهای است.
بریتانیا، فرانسه و آلمان نیز در بیانیه مشترکی «نگرانی عمیق» خود را نسبت به این قطعنامه ابراز کرده و گفتند: این قعطنامه تصویر بسیار مخدوشی از برنامه هستهای ایران به نمایش گذاشته حاکی از آن که جامعه بینالملل نمیتواند مانند قبل با ایران برخورد کند.
این در شرایطی است که پکن که بهشدت به واردات نفتی ایران وابسته است و مسکو که روابط تجاری نزدیکی با ایران دارد و نیروگاه هستهای بوشهر را ساخته، در موضعگیری نسبت به ایران با احتیاط بیشتری برخورد کردهاند.
شورای امنیت سازمان ملل تاکنون چند بار ایران را بهخاطر برنامه هستهای آن تحریم کرده و از ایران خواسته است تا غنیسازی اورانیوم را متوقف کند. غنیسازی اورانیوم کاربرد غیرنظامی و نظامی دارد.
مقامهای جمهوری اسلامی اتهامها درمورد فعالیتهای نظامی و ساخت بمب اتم در پوشش برنامه هستهای این کشور را رد کرده و با تعلیق غنیسازی اورانیوم مخالفت کردهاند.