دیپلمات‌ها و سفیران بازدیدکننده از ساختما‌های سفارت بریتانیا و اقامتگاه کارکنان سفارت در تهران خرابی‌های ناشی از حملات دو روز پیش به این مکان‌ها را «سازمان یافته و هماهنگ شده» اعلام کردند. ایران به این بازدید واکنش نشان داد.

شماری از دیپلمات‌های خارجی و سفیرانی که از مجموعه‌های سفارت بریتانیا در تهران بازدید کرده‌اند، گفته‌اند که خرابی‌های به‌جا مانده در این دو مکان آن‌گونه که دولت ایران می‌گوید نتیجه خشم خودجوش مردم نبوده بلکه «تخریب‌ها کاملاً سازمان‌دهی شده» به‌نظر می‌رسید.

دو روز پس از حمله معترضان به سفارت بریتانیا و اقامتگاه کارکنان سفارت در تهران، شماری از دیپلمات‌های خارجی و سفیران روز پنج‌شنبه اول دسامبر (۱۰ آذر) از ساختمان کارکنان سفارت در باغ قلهک، شمال تهران، بازدید کردند. 

دیپلمات‌های غربی به خبرگزاری رویترز گفتند خرابی‌هایی که در ساختمان باغ قهلک دیده می‌شد، این تردید را ایجاد کرد که این کارها «هماهنگ شده» بود.

یک روز پیش نیز دیپلمات‌های غربی از ساختمان سفارت بریتانیا در مرکز تهران بازدید کردند و از «خرابی‌های وحشتناک» در این ساختمان خبر دادند.

دیپلمات‌ها به رویترز گفتند که ساختمان مسکونی باشکوه ۱۳۵ ساله در سفارت بریتانیا که با چلچراغ‌ و نقاشی‌های خاندان سلطنتی پیشین بریتانیا مزین شده بود و سفیر برای شام رسمی از آن استفاده می‌کرد، «به‌طور سیستماتیک» خراب شده بود.

دولتمردان جمهوری اسلامی حمله به سفارت بریتانیا را حرکت خودجوش جوانانی توصیف کرده که به گفته این دولت خشم آن‌ها نسبت به تحریم‌های بریتانیا علیه ایران فوران کرد. وزارت خارجه ایران ساعاتی پس از حمله، از این اقدام ابراز تأسف کرد.

این در شرایطی بود که ویلیام هیگ، وزیر خارجه بریتانیا، اعلام کرد که حمله به سفارت بریتانیا و باغ قلهک باید با موافقت ضمنی دولت ایران صورت گرفته باشد.

لندن تمام دیپلمات‌های خود را از ایران خارج و سفارت‌خانه خود در تهران را تا مدت نامشخصی تعطیل کرد.

یک دیپلمات اتحادیه اروپا که از ساختمان سفارت بازدید کرده، به رویترز گفت: دو اتاق ساختمان سفارت به‌گونه‌ای خراب شده که تنها خاکسترشان به جا مانده است.

این دیپلمات تخریب‌ها در ساختمان سفارت بریتانیا را «یک کار هماهنگ شده» دانست و تاکید کرد: ساختمانی که سال‌ها استفاده نشده بود، دست نخورده مانده در حالی‌که بیشتر اتاق‌های مورد استفاده با خاک یکی شده بود.

بازدید دیپلمات‌ها با مجوز وزارت خارجه

خبرگزاری مهر گزارش داد که این دیپلمات‌ها و سفیران با مجوز وزارت امور خارجه اجازه ورود به باغ قلهک را یافتند اما نیروهای پلیس مانع از همراهی خبرنگاران خارجی با دیپلمات‌های بازدیدکننده شدند.

با اعلام این خبر مرتضی تمدن، استاندار تهران، بازدید دیپلمات‌ها از سفارت بریتانیا و باغ قلهک را «مشکوک و سوال‌برانگیز» اعلام کرد.

محمد کرمی راد، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، در واکنش به این بازدید گفت: وزارت امور خارجه موظف است به این سفرا تذکر داده و به نوعی اقدامات آنها را مدیریت کند تا این گونه اقدام‌ها باعث سوءاستفاده کشورهای غربی نشود.

براساس گزارش خبرگزاری‌های ایران دیپلمات‌های سوئیس، لهستان، قبرس، یونان، فنلاند، پرتغال، چک، ترکیه، کرواسی، آلمان، ایتالیا، مکزیک، دانمارک، اسلواکی، بلژیک، مکزیک، مجارستان، بلغارستان، استرالیا، کانادا، نیوزلند، ونزوئلا ازجمله بازدیدکنندگان از باغ قلهک بودند.

خبرگزاری آلمان گزارش داده است که لهستان بازدید سفیران و دیپلمات‌های اروپایی از سفارت بریتانیا در تهران را برنامه‌ریزی کرده بود.

بسیاری از کشورهای اروپایی اعلام کردند که به نشانه همبستگی با بریتانیا، سفیران خود را از ایران فراخواندند.