سفیر بریتانیا در تهران، حمله و اشغالموقت این سفارتخانه را «ترسناک» توصیف و تاکید کرد روشن است که این اقدام، با حمایت حکومت ایران صورت گرفته است.
دومینیک چیلکات که به بریتانیا بازگشته است، جمعه ۱۱ آذر به رسانههای این کشور گفت: ایران کشوری نیست که در آن افراد بتوانند بهصورت خودجوش به سفارتخانهای حمله کنند و این حرکت با اطلاع و حمایت حکومت انجام شده است.
آقای چیلکات در پاسخ به سوالی درمورد آینده ارتباط دو کشور گفت که فکر نمیکند مناسبات دو کشور در آینده نزدیک عادی شود، چراکه ایران به کنوانسیونهای ژنو در مورد اماکن دیپلماتیک احترام نمیگذارد.
او همچنین به حمایت دو نماینده مجلس از این اقدام اشاره کرد و گفت که علی لاریجانی، رئیس مجلس و علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس بهدلایل مقاصد سیاسی متمایل بودند که فضای بین دو کشور پرتنش شود.
او که این دو نماینده مجلس را افرادی با «جاهطلبی سیاسی و مسئلهدار» توصیف میکرد گفت: علی لاریجانی روابط گستردهای در غرب دارد که الزاما به کارش نمیآید و علاءالدین بروجردی هم به تازگی به خاطر یک اختلاس بسیار بزرگ بازداشت شده بود.
علی لاریجانی یک روز پس از حمله به سفارت بریتانیا و محل اقامت دیپلماتیک این کشور در باغ قلهک تهران، از این اقدام حمایت کرد و آن را نماد افکار عمومی دانست.
علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس نیز طراح کاهش رابطه با بریتانیا بوده است.
مجلس ایران دوم آذرماه با تصویب دو فوریت طرح کاهش رابطه با بریتانیا از وزارت امور خارجه خواست که سطح رابطه با این کشور را به کاردار تنزل دهد.
سفیر بریتانیا در تهران به عکسالعمل ایران در مقابل اخراج دیپلماتهای ایرانی از لندن اشاره کرد و گفت که آنها انتظار چنین واکنشی را از بریتانیا نداشتند و به همین دلیل میتوان فهمید که آنها دچار نوعی پشیمانی از حمله به سفارت بریتانیا شدهاند.
او در عین حال گفت که میترسید مانند دیپلماتهای آمریکایی در سال ۵۸، به گروگان گرفته شود.
عدهای از دانشجویان که خود را «دانشجویان خط امام» مینامیدند در ۱۳ آبان سال ۵۸، کارمندان سفارت آمریکا را ۴۴۴ روز گروگان گرفتند و حکومت ایران آن را «تسخیر لانه جاسوسی آمریکا» نامید.
سهشنبه، هشتم آذرماه امسال نیز معترضان که رسانههای ایران آنها را «دانشجو» معرفی کردند به سفارت و محل اقامت دیپلماتیک این کشور در باغ قلهک تهران حمله کردند و چند ساعت بعد با اولتیماتوم پلیس متفرق شدند.
دومینیک چیلکات معتقد است که تظاهرات روز سهشنبه هفته گذشته، با تظاهرات قبلی مقابل سفارت بریتانیا کاملا متفاوت بود زیرا پلیس فقط ایستاده بود و نگاه میکرد.
آقای چیلکات همچنین افزود در این حمله که چندان هم «نابخردانه» نبود، معترضان تلفنهای همراه، کامپیوترها و هر چیزی که ممکن بود اطلاعاتی روی آن ضبط شود با خود بردند.
او رفتار پلیس را در مواجه با معترضان «عجیب و غریب» توصیف کرد و گفت که «ما نمیتوانستیم پیشبینی کنیم این حمله چگونه پایان مییابد».
«یکی از کارمندان ۴۵ دقیقه در اتاقی پنهان شد تا اینکه مهاجمان در را باز کردند»
سفیر بریتانیا همچنین گروگانگرفتن هفتنفر از کارمندان بریتانیایی در باغ قلهک را تجربهای بسیار نگرانکننده دانست و گفت آنها بدون اینکه بدانند چه اتفاقی افتاده، مجبور به سکوت بودند.
او درباره به گروگان گرفتن یکی از آنها گفت که یکی از کارمندان سفارت هنگام حمله به باغ قلهک در یکی از اتاقها پنهان شد و با هرچیزی که میتوانست پشت در را محکم کرد تا حملهکنندگان نتوانند وارد اتاق شوند.
به گفته سفیر بریتانیا در تهران، این کارمند به مدت ۴۵ دقیقه در این اتاق مانده و در تمام این مدت، حملهکنندگان به در میکوبیدند تا وارد اتاق شوند.
دومینیک چلیکات گفت: باید تجریه بسیار وحشتناکی باشد ـ تا اینکه در باز شد و حملهکنندگان این کارمند سفارت را گرفتند.
به گفته آقای چیلکات، این فرد به همراه شش نفر دیگر به اتاقی برده شدند و به آنها گفته شد که حق هیچگونه حرکتی ندارند و باید سکوت کنند تا اینکه عصر همان روز آزاد شدند.
او که هنگام حمله در سفارت حضور داشته، گفت که همزمان با شروع حمله به همراه همکارانش به طبقه دوم سفارت رفتند، اما در همین لحظه، مهاجمان مشغول تخریب طبقه پایین بودند.
به گفته سفیر بریتانیا آنها، عکس ملکه الیزابت، پرتره پادشاهان قبلی بریتانیا و مبلمان را تخریب کردند، شیشهها را شکستند و روی دیوارها شعار نوشتند.
معترضان اما به گفته آقای چیلکات وقتی نتوانستند به طبقه بالا وارد شوند، طبقه پایین را به آتش کشیدند و به همین دلیل، او و دیگر کارمندان سفارت مجبور شدند از طبقه سوم به پایین بیایند و در این لحظه دیدند که معترضان به سمت باغ قلهک میروند.
دو روز پس از این رویداد، جانشین فرمانده نیروی انتظامی گفت تعدادی معترضان بازداشت شدند و تعدادی دیگر نیز شناسایی شده و به زودی بازداشت میشوند و پرونده قضایی برای آنها تشکیل میشود.
اما پس از چند ساعت، در خبری دیگر اعلام شد ۱۱ نفر از کسانی که در جریان حمله به سفارت بریتانیا و باغ قلهک بازداشت شده بودند، آزاد شدند.
خبرگزاریهای داخلی ایران نیز در توصیف این حمله نوشته بودند که معترضان سنگ و تخم مرغ به در و دیوارهای سفارت پرتاب میکردند، در حالیکه شعار «مرگ بر انگلیس، مرگ بر اسرائیل، دانشجو میمیرد، ذلت نمیپذیرد و ای رهبر آزاده، آمادهایم آماده» سر میدادند.
دیپلماتها و تحلیلگران حوزه ایران میگویند که اشغال سفارت بریتانیا در تهران نقش تندروانه و در حال رشد سپاه قدس را در سیاست خارجی ایران آشکار ساخت.
در همین زمینه، ژولیان برگر، دبیر بخش دیپلماتیک روزنامه بریتانیایی گاردین، گفته است که حمله به سفارت بریتانیا در تهران نشاندهنده قدرتگرفتن سپاه قدس در سیاست خارجی جمهوری اسلامی است.
همچنین روزنامه هافینگتون پست از قول تریتا پارسی، رئیس شورای ملی ایران و آمریکا و تحلیلگر، نوشت که علی لاریجانی برای رقابت با محمود احمدینژاد و فلجکردن مذاکرات دولت با غرب، از این حمله حمایت کرده است.