نرخ سکه و ارز در بازارهای تهران طی روزهای گذشته با افزایش چشمگیری روبه‌رو بود.
بر اساس گزارش‌ها دلار روز دوشنبه ۲۸ آذر ماه، رکورد جدید ۱۴۲۵ تومان را برای خود به ثبت رساند.
این در حالی است که بانک مرکزی روز دوشنبه نرخ مرجع هر دلار آمریکا را با افزایش نسبت به روزهای گذشته، رقم ۱۱۰۰ تومان اعلام کرده است که نشان می‌دهد دلار دولتی با نرخ بازار آزاد آن حدود ۳۲۸ تومان تفاوت قیمت دارد.
از سوی دیگر در حالی که بانک مرکزی قیمت سکه تمام بهار آزادی طرح جدید را نیز با افزایش نسبت به روزهای گذشته ۵۷۹ هزار و ۸۰۰ تومان اعلام کرده، این نوع سکه در بازار آزاد امروز با تفاوت قیمت چشمگیری نسبت به نرخ بانک مرکزی و نرخ‌های روزهای گذشته با قیمت ۶۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان به مردم فروخته شد.
نرخ سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم نیز در بازار تهران امروز به ۶۳۵ هزار تومان افزایش یافت.
در همین حال، بانک مرکزی امروز، دوشنبه دستور توقف فروش نقدی سکه را در بانک‌ها به جز بانک کارگشایی صادر و اعلام کرد که از روز سه‌شنبه، پیش فروش بدون محدودیت سکه در کلیه شعبه‌های بانک ملی آغاز خواهد شد.
بانک مرکزی هدف از این تصمیم را «رفاه حال متقاضیان خرید سکه طلا و در راستای توزیع عادلانه آن بین اقشار مختلف جامعه» اعلام کرده است.
روز گذشته نیز در بازار ارز و سکه قیمت‌ها با افزایش چشمگیری مواجه بود و در عین حال شکاف قیمت‌های بازار آزاد و نرخ‌های بانک مرکزی نیز وجود داشت.
در این روز هر عدد سکه طرح جدید به قیمت ۶۰۴ هزار تومان و طرح قدیم آن با نرخ ۶۲۵ هزار تومان در بازار آزاد به فروش رسید. این در حالی بود که بانک مرکزی نرخ سکه طرح جدید را ۵۹ هزار تومان اعلام کرده بود.
بازار ارز نیز در این روز وضعیت مشابهی داشت و در حالی که بانک مرکزی نرخ دلار آمریکا را ۱۰۹۹ تومان اعلام کرده بود در بازار آزاد دلار آمریکا حدود ۳۰۰ تومان گرانتر و با نرخ ۱۴۰۰ تومان به دست مشتریان رسید.
بانک مرکزی در روزهای گذشته، «برای از بین بردن صف‌های خرید سکه بانکی»، مجبور به افزایش نرخ‌ها شد تا اختلاف قیمت بین نرخ‌های سکه در بازار آزاد و نرخ بانکی کاهش یابد.
سیاستی که به نظر می‌رسد جواب نداده است زیرا با وجود آنکه قیمت طلا در بازارهای جهانی با کاهش مواجه شده و در هفته گذشته با ۹ درصد افت روبه‌رو شده است اما قیمت سکه در بازار داخلی همچنان بدون اعتنا به سیاست بانک مرکزی رو به افزایش است.
افزایش نرخ‌ها در بازار ارز و سکه در حالی است که محمود بهمنی، رئیس کل بانک مرکزی هفتم آذر ماه تغییرات نرخ ارز و سکه در بازارهای ایران را «حبابی» خوانده و گفته بود که به زودی این حباب از بین می‌رود و طی روزهای آینده قیمت سکه طلا ۷۰، ۸۰ هزار تومان و نرخ ارز نیز ۲۰ تومان کاهش می‌یابد.
براساس مصوبه اخیر شورای پول و اعتبار، بانک مرکزی موظف است که برنامه چگونگی حرکت به سمت تک نرخی شدن نرخ دلار را ترسیم کند و تعدیل نرخ ارز را در دستور کار خود قرار دهد.
با این حال تغییرات نرخ ارز در بازار آزاد، اجرای این برنامه را توسط بانک مرکزی سخت‌تر کرده است.
گزارش‌های منتشر شده حکایت از آن دارد که تنها چند روز پس از تصمیم شورای پول و اعتبار، روز شنبه پنجم آذرماه قیمت دلار آزاد به یک هزار و ۳۷۵ تومان افزایش یافت.
از سوی دیگر بانک مرکزی در همین روز نرخ رسمی دلار را با روندی افزایشی ۱۰۹۰ تومان تعیین کرد که البته این نرخ با قیمت دلاری که صرافی‌های بانکی آن را در اختیار مسافران و صرافی‌های مجاز قرار می‌دهند، تفاوت داشت.
یعنی در همین گام نخست نیز بانک مرکزی سه نرخ برای دلار تعیین کرد؛ نرخ رسمی، نرخ دلار صرافی‌های بانکی و نرخ دلار در صرافی‌های مجاز، که این سه نرخ به غیر از قیمت دلار در بازار آزاد و دلالی‌ها بود.
عبدالرضا ترابی، نماینده گرمسار و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به نرخ دولتی و آزاد سکه و ارز در بازار گفته است که این «دو نرخی» شدن قیمت ارز و سکه «فساد آور است».
به عقیده آقای ترابی، هر چیزی که دونرخی شود، زمینه بروز فساد و سوءاستفاده را ایجاد می‌کند و این موضوع در مورد سکه و ارز هم صادق است.
او تاکید کرده که «ارائه سکه با نرخ دولتی اقدام مناسبی نیست و بانک مرکزی برای حل این مشکل باید اقدام اساسی انجام دهد تا سرمایه‌های مردم را به سمت تولید سوق دهد این در حالی است که در شرایط فعلی سرمایه مردم صرف دلال بازی می‌شود».
در همین حال علیرضا منادی سفیدان، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس معتقد است که دولت احتمالا از گرانی ارز سود کرده است.
به گفته آقای منادی سفیدان، سود دولت از محل گرانی ارز و سکه ۱۵ هزار میلیارد تومان است و دولت قصد دارد کسری بودجه خود را از سود ناشی از گرانی سکه و ارز تامین کند.
اما به باور محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهوری ایران، بازار مربوط به عده‌ای است که با پول کلان مقدار فراوانی سکه خریداری کرده‌اند تا بازار را به هم بریزند.
او در مورد دلار نیز گفته بود که اگر این «زشت‌کاری‌ها و خودخواهی‌ها» نباشد، نرخ ارز باید پایین بیاید در حالی که «برخی هر چه بانک مرکزی دلار عرضه می‌کند، می‌خرند و می‌گویند قیمت دلار باید بالا رود».
آقای احمدی‌نژاد چندی پیش تاکید کرده بود که دلار در اقتصاد ایران ۹۰۰ تومان هم نمی‌ارزد.
