چین، که دومین واردکننده نفت خام در جهان است ایران را تحت فشار قرار داده که نفتش را ارزان‌تر بفروشد. هم‌زمان وزارت بازرگانی چین نسبت به واردات سنگ آهن از ایران هشدار داده است.

چین در شرایطی خواستار خرید نفت ارزان‌تر از ایران شده که دو کشور برسر شرایط پرداخت پول نفت اختلاف دارند و پکن تصمیم دارد واردات نفت از ایران را کاهش دهد.

برخلاف دیگر کشورهای آسیایی بزرگ خریدار نفت که نگران تحریم نفت پنجمین کشور صادرکننده نفت جهان یعنی ایران هستند، چین آشکارا هیچ‌گونه بیمی در مورد خطر افزایش قیمت نفت، در صورت تحریم ایران از خود نشان نداده است.

چین، دومین واردکننده بزرگ نفت جهان از این فرصت استفاده کرده و در حال چانه‌زنی جدی با ایران است.

ایران با تهدید تحریم‌های تازه ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا به خاطر ادامه برنامه هسته‌ای‌اش روبه رو است، تحریم‌هایی که از یک سو احتمالا مانع خواهد شد که خریداران آسیایی نفت ایران بتوانند پول نفت خریداری شده را به ایران بدهند و از سوی دیگر خریداران اروپایی نتوانند نفت از ایران خریداری کنند.

ایران که حالا خریداران کم‌تری برای فروش نفت خود دارد، انتخاب دشواری پیش رو دارد؛ یا باید نفت بیشتری به عمده‌ترین خریدارش یعنی چین بفروشد یا این‌که صادرات نفت را که شاهرگ حیاتی اقتصاد ایران است، قطع کند.

چین می‌داند که این کشور آخرین پناهگاه ایران است. بنابراین وقتی ایران شراط سخت‌تر چین برای خرید نفت در سال ۲۰۱۲ از ایران را نپذیرد، پالایشگاه سینوپک چین از ماه ژانویه، ۲۸۵ هزار بشکه در روز از میزان خرید نفت ایران کم خواهد کرد. 

این مقدار تقریباً نصف ۵۵۰ هزار بشکه نفت در روز است که چین طبق قرارداد سالانه‌اش، سال جاری میلادی از ایران خریده و بیش از ۱۰ درصد از میزان صادرات ۲.۴ میلیون بشکه نفتی است که ایران روزانه صادر می‌کند.

کاهش میزان نفتی که چین از ایران می‌خرد، در بلندمدت تاثیر تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا را بر ایران افزایش خواهد داد.

به گفته تحلیلگران انرژی اگرچه چین پیش از این از تحریم‌های یک‌جانبهاعمال شده علیه ایران خارج از چارچوب سازمان ملل انتقاد کرده بود اما این کشور در حال حاضر بیشتر به دنبال معامله‌ای پرسودتر است تا این‌که بخواهد مشی دیپلماتیک را تغییر دهد.

دیگر منابع مرتبط با صنعت نفت گفتند که این اختلاف کوتاه‌مدت خواهد بود و اگر ایران نسبت به ازدست دادن بازار چین نگرانی داشته باشد، تسلیم پیشنهاد چین خواهد شد.

حدود نیمی از درآمد دولت ایران از محل فروش نفت است و به سختی می‌تواند ازدست دادن بازار نفت وارداتی به چین را تحمل کند. ارزش نفتی که سینوپک از ماه ژانویه از ایران وارد نکرده، با احتساب بشکه‌ای ۱۰۰ دلار، ۹۰۰ میلیون دلار است.

چین به مدت یک دهه، رشد درخواست نفت جهانی را رهبری کرده و ایران با رقیب منطقه ای خود یعنی عربستان سعودی در این زمینه رقابت می‌کند. چین تا ماه اکتبر سال جاری روزانه ۵۴۷ هزار بشکه نفت از ایران خریده است، در حالی که این رقم در کل سال ۲۰۱۰، روزانه ۴۲۶ هزار بشکه در روز بود. تنها عربستان و آنگولا، بیش از ایران به چین نفت می‌فروشند.

«سنگ آهن ایران کیفیت ندارد»

هم‌زمان وزارت بازرگانی چین نسبت به واردات سنگ آهن از ایران هشدار داده و به شرکت‌های داخلی این کشور گفته است که علاوه بر مشکلات تحویل، سنگ آهن ایران کیفیت استاندارد ندارد.

وزارت بازرگانی چین با صدور بیانیه‌ای در توضیح این هشدار اعلام کرده است: شرکت‌های ایرانی به‌شدت به منافع شرکت‌های چینی آسیب زده‌اند زیرا سنگ آهن با کیفیت زیر استاندارد به این شرکت‌ها فروخته‌اند و کم‌تر از توافق اولیه سنگ آهن تحویل داده‌اند.

وزارت بازرگانی چین به شرکت‌های داخلی هشدار داده است که در زمان خرید سنگ آهن از ایران در انتخاب شرکت‌های طرف مقابل خود در ایران هشیار باشند و برای کم کردن خطرات، از اعتبارنامه استفاده کنند.

براساس این بیانیه «برخی از تجار چینی که برای تجارت به ایران رفته بودند مورد تهدید فیزیکی یا حمله قرار گرفته بودند.»

چین در شرایطی این هشدار را داده که فشارهای آمریکا و اتحادیه اروپا بر ایران به‌خاطر برنامه هسته‌ای‌اش افزایش یافته است. کنگره آمریکا هفته گذشته قانونی را با هدف مسدود کردن پرداخت‌های خریداران نفتی ایران تصویب کرد و رهبران اتحادیه اروپا خواستار افزایش تحریم‌های ایران تا پایان سال جاری میلادی شده‌اند.

برخی از تجار چینی سنگ آهن پیش‌بینی کرده‌اند که اعلام این هشدار ازسوی چین با موضوع واردات نفت از ایران ارتباط دارد.

چین، بزرگترین خریدار سنگ آهن در جهان، برای این که خرید سنگ آهن گران از برزیل، هند و استرالیا را قطع کند بیشتر سنگ آهن موردنیاز خود را از ایران وارد کرده  است.

براساس این گزارش ایران در ۱۱ ماه سال جاری میلادی پنجمین تأمین کننده سنگ آهن چین بوده است.

واردات سنگ آهن چین از ایران از ژانویه تا نوامبر سال جاری ۱۵.۷ میلیون تن بوده است. این رقم ۲۲ درصد بالاتر از واردات سنگ آهن چین از ایران در سال گذشته است و حدود ۲.۵ درصد از کل واردات سنگ آهن چین را تشکیل می‌دهد.