بر اساس توافق ایران با افغانستان از شش ماه آینده، صادرات فرآوردههای نفتی جمهوری اسلامی ایران به این کشور تا یک میلیون تن افزایش پیدا میکند.
این توافقنامه شب دوشنبه، پنجم دی با حضور رستم قاسمی، وزیر نفت، علیرضا ضیغمی، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران و انو الحق احدی، وزیر تجارت و صنایع افغانستان امضا شد.
علیرضا ضیغمی فرآوردههای نفتی مورد تقاضا از سوی افغانستان را شامل بنزین، نفت گاز و سوخت هواپیما اعلام کرد و گفت که این کشور از ایران درخواست کرده که به واردات نفت کوره (مازوت) نیازی ندارد.
او بدون اشاره به رقم توافق شده با این کشور آن را براساس نرخ بین المللی اعلام کرد.
آقای ضیغمی اجرای این توافق را منجر به افزایش صادرات فرآوردههای نفتی از سالانه ۲۰۰ هزار تن به یک میلیون تن اعلام کرد که ۶۰ تا ۷۰ درصد آن را گازوییل، ۲۵ تا ۳۰ درصد را بنزین و ۱۰ درصد هم سوخت هواپیما است.
بر اساس توافق حاصل شده صادرات بنزین و سوخت هواپیما به افغانستان از سال ۹۱ آغاز میشود.
این مقام شرکت نفت همچنین از آمادگی ایران برای توافق با شرکتهای بخش خصوصی افغانستان خبر داد.
پیش از این، هیئت افغانستانی برای بررسی زمینههای همکاری بیشتر با رستم قاسمی، وزیر نفت ایران دیدار کرد.
در جریان این دیدار، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران میزان صادرات نفت سبک و سنگین (پایه بنزین) از سوی ایران در هشت ماه گذشته را دارای «رکوردی منحصر به فرد» اعلام کرد. این در حالی است که ایران نتوانست نسبت به صادرات بنزین اقدام کند.
از دو ماه قبل و درپی انتشار گزارش تازه آژانس بینالمللی انرژی اتمی در مورد برنامه هستهای جمهوری اسلامی، تحریم ایران در حوزه انرژی و بانک مرکزی در دستور کار آمریکا، اروپا و کشورهای مختلف جهان قرار گرفته است.
ایران که پس از عربستان سعودی دومین کشور تولیدکننده نفت خام در اوپک است از ابتدای امسال صادرات نفت خام به چین و کشورهای آسیایی را افزایش داده است.
درمقابل ایران در این مدت بارها تاکید کرده که کشورهای اروپایی نمیتوانند نفت ایران را تحریم کنند. در همین رابطه، رستم قاسمی، وزیر نفت به تازگی گفته است که درصورت تحریم بینالمللی نفت ایران، عربستان سعودی جای خالی نفت ایران را در بازار پر نخواهد کرد.
توافق تازه ایران و افغانستان برای افزایش صادرات انرژی به این کشور در حالی صورت گرفته که دی ماه سال گذشته روابط دو کشور در این حوزه دچار چالش شد. به این ترتیب که در روزهای سرد زمستان سه هزار تانکر حامل سوخت به افغانستان شامل بنزین، گازوئیل و نفت، در مرز بین دو کشور در نزدیکی استان نیمروز متوقف شدند و به همین دلیل، قیمت محصولات پالایش شده نفتی در افغانستان افزایش یافت.
ایران نگران بود که سوخت انتقالی صرف نیازهای روزمره مردم افغان نشود و به دست نیروهای ناتو که در افغانستان مستقر هستند، برسد.
کمبود و افزایش قیمت سوخت در افغانستان در آن مقطع باعث شد که مردم و مقامهای افغان به توقف انتقال تانکرهای سوخت از ایران به این کشور اعتراض کنند. که در چند مرحله منجر به تجمع مردم در برابر سفارت ایران در کابل و سرکنسولگری ایران در هرات شد.
همان زمان لس آنجلس تایمز نوشت که ناتو بارها اعلام کرده است تدارکات مورد نیاز خود را از طریق محمولههایی که ایران به افغانستان میفرستد، تامین نمیکند اما بسیاری از افغانها نیز، آمریکا را به طور غیرمستقیم مسئول کمبود سوخت در این کشور میدانند.
به دنبال افزایش تنشها حامد کرزای، رئیس جمهوری این کشور با ارسال نامهای به محمود احمدینژاد رئیس جمهوری ایران اطمینان داد که سوخت ارسالی از سوی ایران به دست نیروهای ناتو نمیرسد.
ایران روابط اقتصادی و سیاسی وسیعی با افغانستان دارد اما نگران حضور نیروهای ناتو به ویژه سربازان آمریکایی در این کشور است.