وزیر امور خارجه ایران گفت که ایران هرگز قصد بستن تنگه هرمز را ندارد. او در عین حال به همسایگان عرب هشدار داد با نزدیک شدن به مواضع ایالات متحده در مناقشه هستهای ایران، خود را در «موقعیت خطرناک» قرار ندهند.
به گزارش روز پنجشنبه ۲۹ دیماه خبرگزاری رویترز، علیاکبر صالحی در گفتوگو با شبکه خبری «انتیوی» ترکیه افزود: ایران خواهان برقراری صلح و آرامش در منطقه است و قصد بستن این مسیر حیاتی را ندارد، اما برخی از کشورهای منطقه میخواهند کشورهایی را که ۱۲ هزار مایل از ما دور هستند، به منطقه بیاورند.
این اظهارات آقای صالحی، اشاره به پیمان همسایگان عرب ایران با ایالات متحده آمریکا برای استقرار ناوگان بزرگ در خلیج فارس دارد.
وزیر خارجه ایران که روز چهارشنبه ۲۸ دیماه به منظور شرکت در در بیست و سومین اجلاس کمیسیون مشترک همکاریهای اقتصادی ایران و ترکیه، به این کشور سفر کرده، در ادامه سخنان خود خطاب به کشورهای منطقه تاکید کرد: «من از همه کشورهای منطقه میخواهم که لطفا خودشان را در چنین موقعیت خطرناکی قرار ندهند».
تنگه هرمز آبراه استراتژیکی مهمی است که خلیج فارس را به خلیج عمان وصل میکند و روزانه ۱۶ میلیون بشکه نفت خام یعنی حدود یکپنجم از نفت جهان از این کانال عبور میکند.
اما در هفتههای گذشته پس از انتشار گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی (هشتم نوامبر) که در آن ایران به داشتن اهداف نظامی در برنامه هستهای خود متهم شد، اتحادیه اروپا تحریم خرید نفت از ایران را در دستور کار خود قرار داد و تنش بین جمهوری اسلامی و غرب بر سر تنگه هرمز که یکی از پرترددترین کانالهای صادرات نفت است نگرانی جامعه جهانی را برانگیخت.
مقامهای نظامی و سیاسی ایران تهدید کردهاند که اگر غرب خرید نفت ایران را تحریم کند ایران هم تنگه هرمز را به روی نفتکشهای دیگر کشورهای جهان میبندد.
این تهدید ایران واکنشهای بسیاری را به همراه داشت و از جمله عربستان سعودی اعلام کرد که جهان بستن تنگه هرمز از سوی ایران را تحمل نمیکند و علی النعیمی، وزیر نفت این کشور نیز اعلام کرد که درصورت تحریم نفت ایران، کشورش ظرفیت تولید روزانه دومیلیون بشکه نفت برای جایگزین کردن نفت ایران را دارد.
اما آمریکا نیز بستن تنگه هرمز توسط ایران را عبور از «خط قرمز» دانست و ژنرال مارتین دمپسی، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا اعلام کرد که چنانچه ایران تنگه هرمز را ببندد، آمریکا نیز وارد عمل میشود و آن را باز خواهد کرد.
لئون پانهتا، وزیر دفاع آمریکا نیز از آمادگی کامل ایالاتمتحده برای مقابله با بستهشدن احتمالی تنگه هرمز خبر داد.
آقای صالحی در ادامه سخنان خود با اشاره به نامه محرمانه باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا به ایران درباره موضوع تنگه هرمز گفت: ایالات متحده باید تضمین کند که مذاکره با ایران بدون قید و شرط خواهد بود، آنها در ظاهر برای جهان قدرتنمایی میکند، اما پنهانی برای نشستن پست میز مذاکره برای ما نامه میفرستند. دولت اوباما باید استراتژی شفافی در پیش بگیرد و ما تصور میکنیم آمریکا این بار جدی و آماده است».
وزیر امور خارجه ایران در حالی اقدام به بستن تنگه هرمز را به کلی رد کرده که پیشتر فرمانده کل سپاه ایران گفته بود بستن تنگه هرمز «در دستور کار ایران» قرار دارد و معاون اول رئیسجمهوری ایران تهدید کرده بود «اگر نفت تحریم شود، ایران اجازه نمیدهد حتی یک قطره نفت از تنگه هرمز عبور کند».
اما وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ایران، تهدید به بستن تنگه هرمز را رد کرد و نیز رستم قاسمی، وزیر نفت نیز اعلام کرد که جمهوری اسلامی قصد چنین کاری را ندارد.
پیشتر نیویورک تایمز، در گزارشی نوشته بود که مقامهای دولت آمریکا، از راه «کانالهای محرمانه ارتباطی» به آیتالله خامنهای، رهبر ایران، هشدار دادهاند که بستن تنگه هرمز، عبور از «خط قرمز» است.
موضوعی که برخی مقامهای ایرانی از جمله رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت خارجه ایران و علی مطهری، نماینده مردم تهران نیز آن را تایید کردهاند اما رویترز در گزارش خود نوشته است که مقامهای ایالات متحده تا این لحظه حاضر نشدهاند ارسال نامه به ایران را تایید کنند.