امین ثابتی در این یادداشت به طرح مبارزه با تکثیر غیر مجاز محصولات دیجیتالی با نام سوپا و اعتراضها به آن پرداخته است.
در روز ۲۸ دی ماه سال جاری یکی از اتفاقات کم سابقه در فضای اینترنت رخ داد و آن اعتراض شرکتها و وبسایتهای بزرگ فعال در فضای اینترنت مانند ویکیپدیا و گوگل به طرح مبارزه با تکثیر غیر مجاز محصولات دیجیتالی با نام سوپا (SOPA- Stop Online Piracy Act) بود که توسط کنگرهی آمریکا ارائه شده بود. طرحی که براساس نظر اکثر فعالان آزادی بیان طرحی در جهت محدودیت بیشتر اینترنت است و در صورت اجرا خطر سانسور، بیش از پیش فضای اینترنت را تهدید میکند و نه تنها کاربران اینترنت در آمریکا، بلکه کاربران سرتاسر جهان مانند ایران را نیز تحت تاثیر قرار میدهد.
سوپا چیست؟
سوپا طرحی است که میتوان آن را نوعی فیلترینگ اینترنت دانست. براساس این طرح هر وبسایتی که خارج از آمریکا در حال فعالیت باشد و حاوی محتوایی باشد که ناقض کپیرایت در آمریکا باشد، از سوی این کشور مورد تحریم قرار میگیرد به گونهای که ارائهی خدماتی مانند میزبانی سرورها، مبادلات مالی و... با آن وبسایت باید قطع شود و کلیهی موتورهای جستجو مانند گوگل، یاهو و یا بینگ باید تمامی نتایج مربوط به آن وبسایت را حذف کنند.
به همین دلیل میتوان گفت که سوپا طرحی است که به صورت غیر مستقیم سانسور اینترنت در آمریکا را قانونی میکند و این قدرت را به سیاستمداران این کشور میدهد که وبسایتهای مختلف را فیلتر و مسدود کنند، اختیاری که براساس تجربه در کشورهایی مانند چین و ایران نتایج تاریک و خطرناک را برای کاربران اینترنت به ارمغان میآورد.
اما شاید شما از خود بپرسید که خطر سوپا چیست؟ فیلتر شدن اینترنت در آمریکا چه تاثیری بر روی وبگردی کاربران ایرانی دارد؟
در پاسخ به این سوال باید گفت که برخلاف تصور، سوپا را میتوان تهدیدکنندهی کل اینترنت در جهان دانست به گونهای که میتواند اینترنت را به دنیایی تاریک تبدیل کند، تاریکی که ویکیپدیا در روز ۲۸ دی ماه به خوبی آن را با نمایش صفحهای مشکی به نمایش گذاشت.
خطر سوپا چیست؟
قبل از آنکه به خطراتی که کلیهی کاربران اینترنت در جهان را تهدید میکند بپردازیم، بد نیست به این نکته اشاره کرد که سوپا طرحی بسیار کلی است به گونهای که براساس مطالب مختلفی که در این زمینه منتشر شده است، براساس این طرح میتوان هر وبسایت، شخص و یا وبلاگی را به اتهام نقض کپیرایت مسدود و یا دستگیر کرد!
شاید بد نباشد برای درک بهتر این طرح مثالی زده شود. فرض کنید که شما وبلاگی دارید و در آن یکی از خوانندگان شما در بخش نظرات لینکی به یک فایل صوتی و یا تصویری داده است که ناقض کپیرایت در آمریکاست. در این شرایط و براساس طرح سوپا اگر سرور وبلاگ شما در آمریکا باشد، خدماتش را به شما قطع میکند و اگر از آگهیهای گوگل در وبلاگ خودتان استفاده میکردید، این آگهیها نیز از سوی گوگل غیرفعال میشوند و حساب شما در گوگل ادسنس (Google Adsense) نیز غیر فعال میشود. علاوه بر این تمامی نتایج جستجو در موتورهای جستجوی مختلف مانند گوگل، یاهو و... که مربوط به وبلاگ شماست حذف میشوند!
مثال بالا تنها نمونهای کوچک است و حالا شما این نمونه را برای وبسایتهایی مانند ویکیپدیا با داشتن صدها هزار مطلب در نظر بگیرید که چه هزینه و وقتی از مدیران این وبسایت میگیرد.
اما اگر از میزان وقت و هزینهای که این طرح بر دوش وبسایتهای مختلف میگذارد بگذریم، خطر دیگری که شاید مهلکتر از همه باشد آن است که این قانون راه شکایت از وبسایتهایی مانند ویکیپدیا را به دلیل انتشار یک لینک ناقض کپیرایت باز میکند که ممکن است در نهایت باعث نابودی اینگونه وبسایتها شود!
فرض کنید که دهها شرکت و فرد به دادگاه از ویکیپدیا به دلیل نقض کپیرایت شکایت کنند و ویکیپدیا محکوم به پرداخت میلیونها دلار شود؛ اتفاقی که میتواند باعث نابودی وبسایتی مانند ویکیپدیا میشود.
بر همین اساس باید گفت که خطر طرح سوپا تنها به کاربران اینترنت در آمریکا محدود نمیشود و این خطر تمامی کاربران اینترنت را تهدید میکند و شاید بهترین مثال آن برای کاربران ایرانی را بتوان تعطیلی وبسایت مگا آپلود دانست که به دلیل نقض کپیرایت به دستور وزارت دادگستری آمریکا تعطیل شد و مدیر و چند مسئول آن نیز بازداشت شدند. وبسایتی که نیاز بسیاری از کاربران ایرانی را در تهیهی نرمافزار، فیلم، موسیقی و... برطرف میکرد.
به همین دلیل میتوان گفت که سوپا طرحی است که قدرت آن را دارد که اینترنت را به مکانی تاریک تبدیل کند و به همین دلیل بوده است که گوگل نیز لوگوی معروف خود را در روز ۲۸ دی ماه سانسور کرد تا نشان دهد که طرحی مانند سوپا، گوگل و دیگر سایتها را به سیاهی خواهد کشاند! سیاهیای که دامن تک تک کاربران اینترنت در سرتاسر دنیا از جمله ایرانیان را خواهد گرفت.