پروژه صخرهنگاریهای علی چکاو، هنرمند ایرانی با مضمون «ثبت وقایع تاریخی پس از کودتای ۸۸» با تکنیک نقاشی بر صخرهها در شهر کلن آلمان معرفی شد.
در این برنامه که روز شنبه ۲۵ فوریه، در محل کتابفروشی فروغ برگزار شد، علی چکاو نقاشیهای خود بر صخرهها را با موضوع وقایع پس از انتخابات ریاست جمهوری در ایران، معرفی کرد و تصاویری از نقاشیها را که بر سینه کوهها در دو کشور هندوستان و ترکیه اجرا شده بود به نمایش در آورد.
او با الهام از وقایع پس از انتخابات ۲۲ خرداد، در تابستان سال ۸۸، در منطقه هامپی هند پروژه ترسیم صخرهنگاریها را آغاز و آن را در ترکیه ادامه داد. او در این صخرهنگاریها که به نقاشیهای انسانهای غارنشین شباهت دارد و از قلمرو هنر نائیف با سویههای تحلیلی میآید، خشونتی که تظاهرکنندگان با آن مواجه بودند را بر صخرههای منطقه هامپی هندوستان و منطقه کاپادوکیا ترکیه ثبت کرده است. این هنرمند قصد دارد در سراسر جهان این پروژه را ادامه دهد.
در صخرهنگاریهای علی چکاو زنان و مردانی را میبینیم که پای صندوق رای رفتهاند و در صندوقها رای می ریزند؛ ولی از زیر صندوقها کسانی با چفیه و باتوم رایهای مردم را میدزدند.در پرده دیگری روز ۲۵ خرداد ثبت شده است؛ زنان و مردان در میدان آزادی دستهایشان را با علامت پیروزی بالا گرفتهاند و تعداد اندکی از باتوم به دستها در اطراف مردم هستند.
پرده دیگری مردم روی پشتبامها الله اکبر میگویند . پرده دیگری از صخره نگاریهای او مربوط به نمازجمعه ۲۹ خرداد است که فرمان کشتار صادر شد.در این پرده صحنههایی از مرگ زنان و مردان در خیابانها و حمله وحشیانه کاراکترهای باتوم به دست را میبینیم. ادامه پروژه علی چکاو که در کشور ترکیه انجام شده روایتهای تلخ و دردناکی از بازدداشت و زندان و اعدام معترضان به تقلب انتخاباتی است.
وی درباره اینکه چرا صخرهنگاری را به عنوان زبان هنری خود انتخاب کرده است به شرح تاریخچه ۳۰ تا ۵۰ هزار ساله صخرهنگاری در جهان و نقش صخرهنگاری در زندگی اجتماعی بشر پرداخت و گفت:«صخرهنگاری ها بی شک برآیند تجربه ای هستند که در هر جامعه به وقوع پیوسته است. این تجارب نشان از چگونگی برخورد با پدیدههای مختلف اجتماعی، طبیعی، اقتصادی و ... داشته و بازگو کننده کنشهای انسان تلقی میشود و نشان دهنده تغییرات زندگی بشر در ادوار مختلف است.»
صخرهنگاری های کشف شده در جهان بهرغم شباهتهای فراوان از لحاظ موضوع نقوش که بیشتر شکار و نبرد با حیوانات است، متاثر از شرایط جغرافیایی، فرهنگی، زیست محیطی و ... هر منطقه هستند.
به گفته این گرافیست؛ در کشور ایران، بالغ بر ۵۰ هزار صخرهنگاری وجود دارد و ایران دراین زمینه مقام اول را در جهان دارا است. آخرین صخرهنگاری کشف شده در ایران مربوط به زمان ورود اسلحه به ایران است؛ در آن زمان شخصی بر صخرهای تصویر انسانی که اسلحهای به دست دارد، را ثبت کرده است.
این هنرمند درباره انگیزه خودش از انتخاب صخر ها برای ثبت روایت حوادث پس از انتخابات سال ۸۸ ایران گفت: به طور کلی در آثار تجسمی، محتوا و سوژه است که تکنیک خلق اثر را میطلبد. این آثار آمیزش درد و سنگ است. روایت خشونت و جنایتهایی که میخواهم، پیش از هر چیز به عنوان انسانی که این همه را لمس کرده است، برای نسلها و هزارههای بعد، در حافظه تاریخ، حفظ کنم. به همین خاطر برای ثبت این پیام، به وفاداری سنگها و صخرهها، بیش از هر چیز دیگری اعتماد دارم. زیرا نمی دانیم که فاتحان چه کسانی خواهند بود و آیا بخشهایی از فجایع تاریخ ما را حفظ خواهند کرد؟
از نظر طراحی کاراکترهایی که علی چکاو خلق کرده به هم شباهت دارند. تنها فرق آنها این است که گروهی سلاح به دست دارند و گروهی بیدفاع هستند. همچنین نیروهای حکومتی با چفیه که شکل مینی مالی از آن طراحی شده است نشان داده میشوند.
او میگوید: صخرهنگاری یک هنر بدوی است و من خشونت را نیز امر بدوی در انسان ها میدانم. در این تصاویر به جای استخوانی که در زمان دعواهای قبیله ای در دست مردم عصر حجر بود حالا یک باتوم به دستشان دادهاند تا همان عمل خشونت را انجام بدهند.
ما امروز در جهانی زندگی میکنیم که از سویی ساکناناش در لحظهای واحد، عدهای روی آخرین دستاوردهای علمی و تکنولوژی در آزمایشگاهها مشغول کار هستند، و عدهای دیگر در لابهلای جنگلهای انبوه، با باور قلبی به کمک روح بزرگ قبیله، مشغول شکار گراز هستند.
به گفته چکاو؛ خشم به عنوان یکی از خصوصیات انسان، در کنار خصوصیات بیشماری همچون عشق، نفرت، از خود گذشتگی و... انکارناپذیر است اما خشونتی از جنس اتفاقاتی که در ایران شاهد آن هستیم و بر انسانها اعمال شده و میشود، خشونت مدرن است، چون ریشه در استثمار و استبداد دارد.
او میگوید: هنگام اجرای این نقاشیها؛ وقتی پای صخرهای ایستاده بودم، نه علاقه به طبیعت و نه علاقهبه نقاشی من را به آن جا کشانده بود و نه آمده بودم تا از المانهای بدوی، در خلق یک اثر هنری استفاده کنم. من آن جا بودم تنها به دلیل این واقعیت دردناک که مردم سرزمینام در حال کشته شدن بودند و تنها به این شکل میتوانستم خودم را کنار آنها احساس کنم.
علی چکاو قصد داشته که در روزهای پس از انتخابات این پروژه را در ایران اجرا کند؛ اما به دلیل فضای امنیتی چنین کاری برای او میسر نشده است، او قصد دارد که این پروژه را در سراسر جهان اجرا کند.
چکاو چون خودش را راوی بخشی از تاریخ امروز ایران می داند؛ پای هیچ یک از صخره نگاری هایش نام خود و ایران را حک نکرده است.
او می گوید: روایت این جنایت ها اگر چه با انگیزه ایران آغاز شد؛ ولی در بسیاری از کشورهای اسلامی و عربی در حال وقوع است و من مایلم هر بینندهای که از کنار این صخره ها میگذرد این درد عمومی و خشونت عمومی را درک کند و تنها آن را محدود به یک نقطه جغرافیایی نبیند.
چکاو می گوید: صخرهها و سنگها سالیان درازی است که در طبیعت در جای خویش استوارند و من نیز در کمال آسودگی کارهایم رادر آنجا رها کردهام و تنها با تعدادی عکس و فیلم از کار و در حین اجرای کار، برگشتهام. از نقاشیهایم به راحتی دل کندهام چرا که حیاتشان را در همین شکلِ زیست میبینم.