عراق روز یکشنبه، ۲۸ اسفندماه اعلام کرد که برای کاهش تاثیر بستن احتمالی تنگه هرمز بر درآمد عراق از صادرات نفت، راههای متفاوتی را برای صادرات نفت خود انتخاب میکند.
علی الدباغ، سخنگوی دولت عراق به خبرنگاران گفت که براساس این طرحها که کمیتههای انرژی و اقتصاد مجلس عراق پیشنهاد کرده، صادرات نفت عراق از طریق خط لولههایی از مسیر ترکیه انجام خواهد شد.
به گفته آقای دباغ، هیئت دولت عراق، روز یکشنبه این پیشنهاد را تصویب کرد. همچنین بخشی از این طرح شامل تلاش برای بازگشایی خط لوله بانیاس- طرابلس است که از سوریه به لبنان میرود، اما از سال ۱۹۹۰ بسته شده است.
از دیگر سو، درصورتی که روابط گرم عراق و عربستان سعودی ادامه یابد، پیشنهاد عبور خط لولهای از عربستان مورد بررسی قرار میگیرد.
این کمیتهها همچنین پیشنهاد کردند که در کوتاهمدت تلاشهای بیشتری شود تا طرفهای ایرانی و آمریکایی درباره ضرورت اجتناب از بسته شدن تنگه هرمز متقاعد شوند، چرا که در صورت وقوع این اتفاق، اقتصاد جهانی و بهویژه کشورهای حاشیه خلیج فارس آسیب خواهند دید.
ایران تهدید کرده که با تحریمهای تازه غرب به خاطر برنامههای هستهایاش مقابله میکند و از جمله اینکه تنگه هرمز را میبندد. این تنگه استراتژیک، گلوگاه نفت صادرانی جهان است که ۸۰ درصد نفت عراق از طریق آن صادر میشود.
در همین راستا، محمدرضا رحیمی، معاون اول محمود احمدینژاد ششم دیماه هشدار داد که درصورت تحریم صادرات نفت ایران، این کشور صادرات نفت دیگر کشورها از تنگه هرمز را متوقف خواهد کرد.
اما پس از واکنش تند مقامات آمریکایی و اروپایی، ۲۳ دی ماه خبر رسید که مقامهای دولت آمریکا به نیویورک تایمز گفتهاند که از طریق کانالهای محرمانه ارتباطی به آیتالله خامنهای، رهبر ایران، هشدار دادهاند که بستن تنگه هرمز، عبور از «خط قرمز» است.
۲۹ دیماه علیاکبر صالحی در گفتوگو با شبکه خبری «انتیوی» ترکیه گفت: ایران خواهان برقراری صلح و آرامش در منطقه است و قصد بستن این مسیر حیاتی را ندارد، اما برخی از کشورهای منطقه میخواهند کشورهایی را که ۱۲ هزار مایل از ما دور هستند، به منطقه بیاورند.
آقای الدباغ ماه گذشته در مصاحبه با خبرگزاری فرانسه گفته بود که عراق نگران تنشها بین آمریکا و عراق است و اگر این شاهراه صادرات نفت خام بسته شود، عراق یکی از کشورهایی است که بیشترین لطمه را خواهد دید.
عراق در حال حاضر بیش از سه میلیون بشکه نفت در روز تولید میکند که از این مقدار ۲.۱ تا ۲.۲ میلیون بشکه صادر میشود. فروش نفت خام، بزرگترین منبع درآمد دولت بغداد است.
پیشنهاد عراق به سریلانکا برای تامین نفت این کشور
از سوی دیگر، عراق دیروز پیشنهاد کرد که «مقدار قابل توجهی» از نفت خام مورد نیاز سریلانکا را تامین کند. سریلانکا به دنبال جایگزینی برای نفت وارداتی از ایران است و میخواهد واردات نفت از ایران را متوقف کند.
ایران، ۹۲ درصد از نفت وارداتی سریلانکا را تامین میکند. اما پالایشگاههای این کشور با مانع تحریمهای آمریکا علیه ایران روبهرو هستند. براساس این تحریمها، هر کشوری که از ایران نفت وارد کند، هدف مجازاتهای آمریکا قرار میگیرد.
روزنامه ساندیتایمز چاپ کلمبو به نقل از مقامات وزارت نفت سریلانکا خبر داد که این کشور از ۲۹ مارس یعنی پیش از ۲۸ ژوئن، آخرین مهلت آمریکا، واردات نفت از ایران را متوقف خواهد کرد.
پالایشگاههای سریلانکا، که در سال ۱۹۶۸ با تکنولوژی ایرانی ساخته شده میتوانند نفت ایران و عربستان سعودی را پالایش کنند و مذاکرات برای واردات بیشتر نفت از عربستان در جریان است و قرار است واردات نفت سریلانکا از عراق و عمان افزایش یابد.
در این بین هند گفته است که همچنان از ایران نفت وارد خواهد کرد. هند و چین از زیر فشار رو به افزایش آمریکا برای عدم معامله با ایران شانه خالی میکنند.
کشورهای آسیایی که بیشترین نفت خام مورد نیاز خود را از ایران وارد میکنند در مقابل تصمیم آمریکا و تغییرات شدید در پی آن، مقاومت میکنند زیرا بر این باورند که به اقتصاد آنها صدمه میزند.
وزیر خارجه ایالات متحده، دهم اسفند ماه نیز گفته بود که دولت آمریکا به شدت در پی اجرای تحریمهای جدید علیه ایران است اما برخی کشورها مانند ژاپن، برای کاهش واردات نفت از ایران با موقعیتی ویژه روبهرو هستند.
ژاپن، چهارمین و کره جنوبی، پنجمین کشور بزرگ مصرفکننده نفت در جهان هستند و هر دوی این کشورها، مقدار قابل توجهی از نفت خام خود را از ایران وارد میکنند.