بهای نفت در بازارهای جهان با انتشار خبر کاهش صادرات سیصدهزار بشکهای نفت ایران طی ماه گذشته، افزایش یافت و رئیسجمهوری آمریکا گفته است تنش ایران و بیثباتی خاورمیانه این افزایش را به ۲۰ تا ۳۰ دلار رسانده است.
خبرگزاری رویترز، دیروز جمعه چهارم فروردین خبر این کاهش ۱۴ درصدی صادرات نفت ایران را طی ماه مارس به نقل از یک شرکت مشاوره نفتی در اروپا به نام «پترولوجیستیکز» منتشر کرد.
در این گزارش آمده است که دیروز بهای نفت بازار نیویورک با افزایش بیش از یک دلار، به بشکهای ۱۰۷ دلار رسید و نفت برنت دریای شمال نیز برای ساعاتی به ۱۲۷ دلار رسید و سپس روی بشکهای ۱۲۵ دلار ثابت ماند.
بنا بر اعلام پترولوجیستیکز و یک شرکت بزرگ نفتی اروپایی، این کاهش عمده در پی توقف یا کاهش واردات نفت توسط مشتریان ایران صورت گرفته که همگام با تشدید تحریمهای بینالمللی علیه برنامه هستهای ایران، به این اقدام دست زدهاند.
در واکنش به این خبرها، باراک اوباما رئیسجمهوری ایالات متحده گفته است که تنش میان غرب و ایران علاوه بر افزایش ۲۰ تا ۳۰ دلار نفت، منجر به افزایش تقاضای هند و چین که وارادات نفت خود را از ایران کاهش دادهاند نیز شده است.
بر اساس قوانین مصوب کنگره آمریکا و اتحادیه اروپا، کشورهای خریدار نفت ایران تا ۳۰ ژوئن فرصت دارند تا خرید نفت از ایران را متوقف کنند و در غیر این صورت بانکها و نهادهای مالی آنها از سیستم مالی آمریکا و اتحادیه اروپا خارج خواهند شد.
آمریکا و اتحادیه اروپا تلاش میکنند با تشدید فشارها علیه ایران، این کشور را از اجرای برنامه هستهای که ابعادی احتمالا نظامی دارد، بازدارند اما ایران اهداف برنامه هستهای خود را تأمین انرژی و تحقیقات پزشکی اعلام کرده است.
از طرف دیگر، بنا به درخواست برخی کشورهای خریدار نفت ایران، آمریکا به تنها ۱۱ کشور شش ماه دیگر فرصت داده است که برای نفت خود جایگزین دیگری پیدا کنند.
وزارت امور خارجه آمریکا دوم فروردین اعلام کرد که ژاپن و ۱۰ کشور اروپایی مقدار خرید نفت از ایران را «بهطور قابل توجهی» کاهش دادهاند و درنتیجه نهادهای مالی این کشورها مشمول تحریمهای آمریکا نخواهند شد.
البته بنا به اعلام وزارت انرژی آمریکا، سه کشور چین، هند و کره جنوبی که از عمدهترین خریداران نفتی ایران هستند مشمول این معافیت از تحریم آمریکا قرار نگرفتهاند.
اکنون خریداران اروپایی از جمله شرکت فرانسوی توتال خرید نفت از ایران را متوقف کردهاند و به گفته مقام رسمی یک شرکت بزرگ نفتی اروپایی «روز به روز خرید خود را از ایران کاهش میدهیم.»
اما خبرگزاری رویترز دیروز در گفتوگو با یک مقام رسمی شرکت نفت ایران که نامی از او برده نشده، نوشت که او در مورد کاهش صادرات نفت به سخنان پیشین وزیر نفت ایران اشاره کرده و گفته «صادرات نفت خام نسبت به سال گذشته تغییر نداشته است.»
طی هفته گذشته، رئیس صندوق بینالمللی پول هشدار داد که قطع ناگهانی جریان نفت از ایران میتواند قیمت نفت را تا ۳۰ درصد افزایش دهد و به اقتصاد جهان ضربه وارد کند.
کریستین لاگارد اعلام کرد که ادامه تنش میان ایران و غرب ممکن است اقتصاد جهانی را با «پیامدهای جدی» روبهرو کند و اگر صادرات نفت ایران قطع شود، اقتصاد جهان دچار شوک خواهد شد و بهای نفت در یک دوره زمانی افزایش خواهد یافت.
ادامه برنامههای هستهای ایران توام با افزایش نگرانی درباره حمله نظامی اسرائیل به ایران و نیز اعمال تحریمهای شدید علیه تهران، عمدهترین عامل افزایش ۱۰ دلاری بهای نفت از ماه ژانویه تاکنون عنوان شده است.