رئیس‌جمهوری آمریکا با صدور دستور اجرای قانون تحریم صادرات نفت ایران، اعلام کرد که در بازارهای جهانی به اندازه کافی نفت وجود دارد و تحریم نفت ایران آسیبی به اقتصاد جهانی وارد نمی‌کند.
باراک اوباما، روز جمعه، ۱۱ فروردین در حالی این دستور را رسما صادر کرد که تنها چند ساعت به پایان مهلت قانونی مصوب کنگره برای تحریم نفت ایران و مجازات خریداران نفت این کشور باقی مانده بود.
او در بیانیه‌ای گفت که با عرضه کافی نفت و سایر تولیدات آن توسط دیگر کشور‌ها، خرید نفت ایران به طور چشم‌گیر کاهش خواهد یافت و از نزدیک این وضعیت را پیگیری می‌کند تا درباره این کاهش اطمینان حاصل کند.
بر اساس قوانین مصوب کنگره آمریکا، کشورهای خریدار نفت ایران تا ۳۰ ژوئن فرصت دارند تا خرید نفت از ایران را متوقف کنند و در غیر این صورت بانک‌ها و نهادهای مالی آن‌ها از سیستم مالی آمریکا و اتحادیه اروپا خارج خواهند شد.
این قانون سال گذشته تحت عنوان متممی به بودجه دفاعی کشور اضافه شد و براساس آن، موسسه‌های مالی و بانک‌های طرف معامله با بانک مرکزی ایران مجازات می‌شوند.
به گفته آقای اوباما، ایالات متحده بر اساس این قانون، می‌تواند بانک‌ها و دیگر موسسه‌های مالی را که از ایران نفت می‌خرند، تحریم کند بدون آنکه بازار جهانی نفت لطمه ببیند.
چند ساعت پیش از این اظهارات، وزیر انرژی ترکیه اعلام کرد که ۲۰ درصد از واردات نفت از ایران را کاهش خواهد داد و این در حالی است که پیش‌تر ترکیه گفته بود تنها به تحریم‌های سازمان ملل پایبند است و ملزم به اجرای تحریم‌های آمریکا علیه ایران نیست.
این کاهش واردات در پی درخواست سفیر آمریکا در ترکیه صورت گرفته و به گفته تانر ییلدیز، ترکیه حدود ۳۰ درصد از نفت موردنیاز خود را از ایران وارد می‌کند و برای جبران کاهش واردات، از لیبی نفت خواهد خرید و با عربستان نیز قراردادهای بلندمدت نفتی امضا خواهد کرد.
اوایل فروردین ماه، دولت آمریکا به خریداران عمده نفت ایران پیام داد که درصورت تحریم واردات نفت از ایران تا پایان ماه ژوئن، از تحریم‌های جدید آمریکا معاف خواهند شد.
همچنین وزیر خارجه آمریکا، اعلام کرد که ژاپن و ۱۰ کشور اروپایی مقدار خرید نفت از ایران را «به‌طور قابل توجهی» کاهش داده‌اند و درنتیجه نهادهای مالی این کشور‌ها مشمول تحریم‌های آمریکا نخواهند شد.
به گفته هیلاری کلینتون بلژیک، جمهوری چک، فرانسه، آلمان، یونان، ایتالیا، ژاپن، هلند، لهستان، اسپانیا و بریتانیا ۱۰ کشور اروپایی هستند که خرید نفت از ایران را به‌طور قابل توجهی کاهش داده‌اند.
اما به گفته وزارت انرژی آمریکا سه کشور چین، هند و کره جنوبی که از عمده‌ترین خریداران نفتی ایران هستند مشمول این معافیت از تحریم آمریکا قرار نگرفته‌اند.
دولت آمریکا مشخص نکرده که منظور آن از کاهش قابل توجه خرید نفت دیگر کشور‌ها از ایران چیست اما برخی از مقام‌های واشنگتن به خبرگزاری بلومبرگ گفته‌اند که منظور از این اصطلاح «کاهش حدود ۱۵ درصد یا بیشتر است».
تاکنون هند و چین که دو خریدار عمده نفت خام ایران هستند و برای پایدار نگاه داشتن رشد اقتصادی خود به خرید این منبع انرژی نیاز روزافزون دارند و گفته‌اند که با وجود فشارهای واشنگتن، به حفظ روابط اقتصادی با ایران ادامه خواهند داد.
از طرف دیگر، به گفته وزیر بازرگانی آفریقای جنوبی، «قدرت‌های نوظهور اقتصادی» با تحریم‌های یک‌جانبه علیه ایران مخالف هستند زیرا به گفته آن‌ها این تحریم‌ها قیمت جهانی نفت را افزایش می‌دهد و به کمبود این منبع انرژی منجر خواهد شد.
هفته گذشته در پی تحریم نفت ایران و با انتشار خبر کاهش صادرات نفت این کشور، بهای نفت در بازارهای جهان افزایش یافت و رئیس‌جمهوری آمریکا گفت تنش ایران و بی‌ثباتی خاورمیانه این افزایش را به ۲۰ تا ۳۰ دلار رسانده است.
پیش‌تر نیز رئیس صندوق بین‌المللی پول هشدار داده بود که قطع ناگهانی جریان نفت از ایران می‌تواند قیمت نفت را تا ۳۰ درصد افزایش دهد و به اقتصاد جهان ضربه وارد کند.
ادامه برنامههای هسته‌ای ایران توام با افزایش نگرانی درباره حمله نظامی اسرائیل به ایران و نیز اعمال تحریم‌های شدید علیه تهران، عمده‌ترین عامل افزایش ۱۰ دلاری بهای نفت از ماه ژانویه تاکنون عنوان شده است.
آمریکا و اتحادیه اروپا تلاش می‌کنند با تشدید فشار‌ها علیه ایران، این کشور را از اجرای برنامه هسته‌ای که ابعادی احتمالا نظامی دارد، بازدارند اما ایران اهداف برنامه هسته‌ای خود را تأمین انرژی و تحقیقات پزشکی اعلام کرده است.
