در آستانه نشست اوپک آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرد که صادرات نفت ایران از زمان اعلام تحریم‌های غرب علیه این کشور ۴۰ درصد کاهش یافته است. هم‌زمان وزیر نفت ایران از تأثیر منفی تحریم‌ها بر صادرات نفت خبرداده است.
آژانس بین‌المللی انرژی روز چهارشنبه ۱۳ ژوئن (۲۴ خرداد) در گزارش ماهانه خود اعلام کرد که صادرات نفت خام ایران در ماه‌های آوریل و مه هم چنان کاهش داشته و براساس آمارهای اولیه به حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه در روز رسیده است.
براساس این گزارش صادرات نفت خام ایران، عضو اوپک، در ماه‌های پایانی سال گذشته دو میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه در روز بوده است.
به گفته آژانس بین‌المللی انرژی، ایران در ماه‌های آوریل و مه به تولید روزانه سه میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت خام ادامه داده اما به‌خاطر تحریم‌های غرب نتوانسته حدود ۱۵ تا ۲۵ درصد از نفت تولید شده خود را صادرکند و این مقدار در تانکرهای شناور انبار شده است.
تولید نفت خام ایران در سال گذشته میلادی روزانه سه میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه اعلام شده است.
آژانس بین‌المللی انرژی هشدار داده است که تأثیر تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه نفت ایران نگرانی‌ها را نسبت به بی‌ثبات شدن بازار نفت در ماه‌های آینده افزایش داده است.
این نهاد درعین حال تصدیق کرده که پس از افزایش تولید نفت در نیمه نخست امسال ازسوی کارتل نفتی اوپک، عرضه نفت به بازارها درحال حاضر «وضعیت بهتری» دارد.
به گفته آژانس بین‌المللی انرژی آنچه که اهمیت دارد «تداوم» عرضه بیش از حد نفت به بازار است زیرا با توجه به نزدیک شدن به تابستان، «ابهام‌هایی» در این مورد وجود دارد.
دیوید فایف، رئیس بخش بازارهای نفت این آژانس گفته است: این خطر وجود دارد که ایران در یکی دو ماه آینده مجبور شود بین ۵۰۰ هزار تا ۷۰۰ هزار بشکه از تولیدات نفت خود را کاهش دهد.
هشدار آژانس بین‌المللی انرژی در شرایطی مطرح شده که قرار است نمایندگان کشورهای عضو اوپک روز پنج‌شنبه ۱۴ ژوئن (۲۵ خرداد) درمورد سقف تولید این سازمان و انتخاب دبیرکل آن گفت‌وگو کنند.
انتقاد وزیر نفت ایران از خریداران نفتی
در آستانه نشست اوپک رستم قاسمی، وزیر نفت ایران، با انتقاد از تحریم‌های غرب علیه خرید نفت این کشور گفته است که این تحریم‌ها صادرات نفت برخی از تولیدکنندگان را با دشواری همراه خواهد کرد.
آقای قاسمی در جلسه نخستین برنامه کاری مقدماتی اوپک در وین اعلام کرده است: بی‌تردید در سایه تحریم‌های اقتصادی و وجود تهدیدات نظامی،روند تولید و عرضه نفت، آن‌گونه که مورد رضایت هر دو گروه تولیدکننده و مصرف کننده است، حاصل نمی‌شود.
وزیر نفت ایران که پیش از این گفته بود کشورش دغدغه‌ای برای فروش نفت ندارد، در نشست وین از سیاست‌های مصرف‌کنندگان و خریداران نفت مانند «روش‌های جایگزین و کاهش سهم نفت در سبد انرژی مصرف خانواده‌ها» انتقاد کرده و گفته است که این سیاست‌ها «باید به رفع چالش‌های موجود همچون حذف تنش‌های سیاسی در مناطق نفت‌خیز معطوف شود.»
درپی اعلام تحریم نفت ایران ازسوی اتحادیه اروپا که قرار است ۲۸ ژوئن به اجرا گذاشته شود برخی کشورها ازجمله ژاپن و کره جنوبی خرید نفت از ایران را کاهش دادند و هند و ژاپن به دنبال منابع نفتی جایگزین ایران هستند.
اختلاف اعضای اوپک
بیشتر وزیران نفت اوپک در نشست کاری روز چهارشنبه از مازاد عرضه نفت در بازار انتقاد کردند و محور این انتقاد عمدتا عربستان سعودی بود که برای جبران کمبود نفت ناشی از تحریم‌های ایران، اقدام به افزایش تولید نفت خام کرده است.
گزارشی که اوپک روز چهارشنبه منتشر کرد، بیانگر آن است که تمام اعضای این کارتل درمجموع روزانه نزدیک به ۳۳ میلیون بشکه نفت خام تولید می‌کنند. این مقدار حدود سه میلیون بشکه بیش از سقف کلی اوپک است.
عربستان سعودی، مقام نخست اوپک، که حدود یک سوم از کل تولید این سازمان را دراختیار دارد در تولید مازاد اخیر نفت دخالت داشته و علی نعیمی، وزیر نفت این کشور، گفته است که قصد ندارند تولید نفت را کاهش دهند.
آقای نعیمی در حاشیه نشست وین به خبرنگاران گفته است که عربستان سعودی به مشتریان نفتی جواب رد نمی‌دهد زیرا «تجارت این کشور، فروش نفت است.»
عرضه بیش از حد نفت به بازارها به معنای کاهش قیمت آن است و در این میان به‌نظر می‌رسد که عربستان سعودی با قیمت ۹۶ دلار در هر بشکه موافق است.
این در شرایطی است که به گفته تحلیلگران ایران به نفت بشکه‌ای بالای ۱۰۰ دلار نیاز دارد تا بتواند بودجه خود را براساس آن تنظیم کند. اگرچه عربستان سعودی مخالف این قیمت است و قیمت پایین‌تر نفت را ابزار به مراتب موثرتری نسبت به تحریم برای اعمال فشار بر ایران می‌داند.
ازسوی دیگر عبدالله سالم البدری، دبیرکل کنونی اوپک، با تصدیق «عرضه بیش از حد نفت در بازار» پیش‌بینی کرده است که با وجود مشکلات در این سازمان اعضا برسر سهمیه تولید به توافق برسند.
مقام دبیرکلی اوپک یکی دیگر از موضوعاتی است که به رقابت میان ایران و برخی از کشورهای عضو اوپک ازجمله عربستان سعودی، عراق و اکوادور تبدیل شده و سرنوشت آن روز پنج‌شنبه یا جمعه مشخص خواهد شد.
