با آغاز تحریم نفتی اتحادیه اروپا علیه ایران از امروز ۱۱ تیر، وزیر نفت ایران بخشنامه آماده‌باش نفتی صادر کرده و خواستار بسیج تمامی کارکنان وزارت نفت برای مقابله با این تحریم‌ها که آن‌ها را «غیر قانونی» نامیده، شده است.
رستم قاسمی در این باره گفته است که وزارت نفت برای مقابله با تحریم‌ها، تصمیم‌هایی درباره تامین بیمه نفتکش‌ها، افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی نفت، بازاریابی برای فروش نفت و نحوه صادرات دریایی نفت خام گرفته است.
هم‌زمان، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران اعلام کرده که «در مجموع جای هیچ‌‌گونه نگرانی بابت تحریمهای نفتی اتحادیه اروپا وجود ندارد» و ایران از حدود هشت ماه قبل تاکنون، حدود ۳۰ درصد از صادرات نفت به اروپا را قطع کرده است.
به گفته احمد قلعه‌بانی، صادرات نفت به اتحادیه اروپا از ۵۰۰ هزار بشکه در سال ۲۰۱۱ میلادی به ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار بشکه در روز رسیده که با توجه به صادرات دو میلیون بشکه‌ای نفت ایران در هر روز، این میزان عدد قابل‌توجهی نیست.
او این ارقام را در حالی ارائه کرده که به تازگی آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرده که صادرات نفت خام جمهوری اسلامی در سال جاری میلادی، ۴۰ درصد کاهش یافته است.
همچنین بنا بر آماری که هفته گذشته توسط آمریکا ارائه شد، صادرات نفت ایران به حدود کمتر از یک میلیون بشکه در روز کاهش یافته و هفته‌ای حدود ۶۳۰ میلیون دلار درآمد دارد اما پیش‌تر میزان صادرات دو میلیون و پانصد هزار بشکه بوده است.
آمریکا از روز هشتم تیر، تحریم‌های‌های نفتی و مالی ایران را آغاز کرده و دولت این کشور، تمام بیست کشوری را که به آن‌ها هشدار داده بود واردات نفت از ایران را کاهش دهند، در پی «کاهش چشمگیر» واردات نفت از فهرست تحریم‌ها معاف کرده است.
یکی از این کشور‌ها چین، خریدار عمده نفت ایران است که از اوایل سال جاری میلادی حدود ۳۰۰ هزار بشکه نفت در روز از این واردات کاست اما آقای قلعه‌بانی می‌گوید چین نه تنها واردات نفت خود از ایران را کاهش نداد، بلکه افزایش نیز داده است.
«مشتری‌های جدید، جایگزین خریداران اروپایی می‌شوند»
از طرف دیگر، مدیر امور بین‌المللی شرکت ملی نفت ایران گفته است که با توقف کامل صادرات نفت ایران به اروپا، مشتری‌های جدید برای فروش نفت خام شناسایی شده است.
به گفته محسن قمصری، اگر شرکت ملی نفت ایران از مقصد صادرات نفت مطمئن باشد، فروش نفت به شرکتهای واسطه نیز مانعی ندارد و در برابر دریافت تضمین، نفت به هر کشوری صادر خواهد کرد.
در راستای صدور بخشنامه آماده باش نفتی، وزارت نفت اعلام کرده است که برای افزایش روزانه یک میلیون بشکه نفت، یک میلیارد متر مکعب گاز و ساخت ۷۰ طرح جدید پتروشیمی، قرار است از صندوق توسعه ملی حدود چهارده میلیارد دلار برداشت شود.
این در حالی است که نه تنها میزان موجودی این صندوق تا کنون اعلام نشده، بلکه بر اساس اساسنامه آن، منابع این صندوق به هیچ شرکتی دولتی تخصیص نمی‌یابد.
قاسمی: به مشتریان قدیمی نفت می‌فروشیم
وزیر نفت شب گذشته در سخنانی میزان نفت صادراتی به اروپا را در مقایسه با سایر کشورهای جهان «رقم زیادی» ندانسته و افزوده که جایگزینکردن مشتری‌ها، دشوار به نظر نمی‌رسد و اکنون نیز کشورهایی هستند که برای خرید نفت از ایران تقاضا داده‌اند.
او بدون اشاره به اسامی این کشورهای متقاضی نفت ایران، گفته است که به غرب هشدار داده بودیم که «بازار نفت را سیاسی نکنید، چون بیشترین آسیب را شهروندان کشورهای واردکننده متحمل می‌شوند و عدم حضور نفت ایران در بازار تنش‌زا است.»
رستم قاسمی همچنین گفته است که به مشتریان قدیمی نفت ایران، بدون توجه به اینکه آمریکا آن‌ها را از فهرست تحریمهای حذف کرده است یا نه، نفت خواهیم فروخت.
از طرف دیگر، او گفته است بعد از انتشار خبر کاهش قیمت نفت، ایران از دبیر کل اوپک درخواست کرده است که این نهاد برای بررسی این موضوع جلسه اضطراری تشکیل دهد.
در بازارهای جهانی این نگرانی‌ها وجود داشت که با فشار بر مشتریان نفت ایران، قیمت نفت بسیار بالا برود اما افزایش تولید نفت عربستان سعودی، رقیب نفتی ایران و مشکلات اقتصادی در چین و اروپا، قیمت نفت را ۲۵ درصد کاهش داده است.
فروش نفت، منبع اصلی درآمد دولت ایران است و آمریکا و اتحادیه اروپا تلاش می‌کنند با افزایش تحریمهای نفتی علیه ایران ابزاری بر این کشور فشار بیاورند تا برنامه اتمی خود را که احتمال می‌دهند اهداف نظامی دارد، متوقف کنند.
