تازه‌ترین گزارش بانک مرکزی ایران نشان می‌دهد که میانگین هزینه ناخالص سالانه خانواده‌های ایرانی در پنج سال گذشته دو برابر شده و از هفت میلیون تومان به ۱۴ میلیون تومان رسیده است.
گزارش بانک مرکزی که روز یکشنبه، ۱۸ تیر منتشر شده، مربوط به خانواده‌های ساکن در مناطق شهری ایران در محدوده زمانی ۱۳۸۵ تا ۱۳۸۹ است.
بر این اساس خانواده‌های ایرانی بیشترین افزایش را با ۳۰ درصد در بخش مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها احساس کردهاند. این در حالی است که همین اقلام در سال ۸۸ معادل ۴.۴ درصد و در سال ۸۹ معادل ۶.۹ درصد افزایش قیمت را تجربه کردند.
گزارش بانک مرکزی همچنین نشان می‌دهد که میزان افزایش هزینه خانواده‌های ایرانی ساکن شهری در سال ۸۸ بیش از ۱۲.۷ میلیون تومان یعنی با افزایش ۱۱ درصدی مواجه بوده در حالی که هر خانوار سال ۸۷ بیش از ۱۱.۵ میلیون تومان خرج داشته و این میزان در سال ۸۶ بیش از ۹.۸ میلیون تومان و در سال ۸۵ هم ۷.۷ میلیون تومان بوده است.
خبرگزاری ایسنا در گزارشی با اشاره به این موضوع یکی از دلایل دو برابر شدن افزایش هزینه خانوارهای ایرانی را اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها از سال ۸۹ ارزیابی کرده است.
مسئله گرانی و افزایش تورم در سال‌های گذشته بار‌ها مورد اعتراض مردم، نمایندگان مجلس و مراجع تقلید قرار گرفته و با این وجود از آذر سال ۸۹ که قانون هدفمندی یارانه‌ها به اجرا درآمده، روند افزایش قیمت‌ها شتاب گرفته است.
در ایران بسیاری از چهره‌های سیاسی، نمایندگان مجلس و تحلیل‌گران اقتصادی، نحوه اجرای قانون هدفمندی را توسط رئیس دولت دهم که با «تخلفاتی» همراه بوده، دلیل گرانی کالا‌ها و افزایش نرخ تورم می‌دانند.
در این ارتباط طی چند هفته گذشته افزایش قیمت مرغ، لبنیات و میوه با اعتراضات زیادی مواجه شده است.
گزارش هفتگی بانک مرکزی از متوسط قیمت خرده فروشی برخی از مواد خوراكی در تهران که ۱۶ تیرماه منتشر شد هم نشان می‌دهد که در هفته گذشته قیمت لبنیات و محصولات پروتئینی با بیشترین افزایش قیمت مواجه بوده و میوه‌های تازه که در هفته‌های گذشته افزایش قیمت زیادی را تجربه کرده بودند با کاهش قیمت مواجه شده‌اند.
گزارش بانک مرکزی نشان می دهد که بیشترین افزایش قیمت در این هفته نسبت به هفته مشابه سال قبل مربوط به هلو با ۱۷۵ درصد، طالبی با ۱۲۸ درصد، سیب زرد با ۱۲۲ درصد، سبزی‌های برگی با ۱۰۷ درصد و زردآلو با ۱۰۱ است.
در گزارش بانک مرکزی آمده است قیمت گوشت مرغ در مدت بررسی ۹.۸ درصد كاهش داشته است این در حالی است که برخی از منابع خبری از مشاهدات میدانی خود خبر داده که بر اساس آن و با وجود تاكید مقامات قیمت مرغ به جای ۴۶۵۰ تومان اعلام شده به دوبرابر قیمت هم به فروش می‌رسد.
خبرگزاری ایسنا در گزارشی تصریح کرد که در حال حاضر متوسط قیمت هر كیلو مرغ برخلاف تاکیدات رییس سازمان حمایت مصرف كنندگان و تولیدكنندگان «كه هیچ كس حق ندارد مرغ را بالاتر از ۴۷۰۰ تومان بفروشد» بین ۶۳۰۰ تا ۶۵۰۰ تومان است.
این در حالی است که از هفتم خردادماه وزارت صنعت، معدن و تجارت عرضه مرغ گرم با قیمت ۴۶۵۰ تومان در هر كیلو را در مراكز عرضه مستقیم مرتبط آغاز کرده است.
«مرغ درعرض شش ماه ۸۰ درصد گران شد»
در همین رابطه، رئیس اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی کشور با بیان اینکه عرضه هرکیلوگرم گوشت مرغ بیش از ۵۴۰۰ تومان تخلف است، از افزایش ۸۰ درصدی قیمت آن در شش ماهه گذشته خبر داده است.
حسین مقدم‌نیا در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر، دلیل اصلی گران شدن قیمت مرغ در بازار را کمبود نهاده‌ها عنوان کرد و افزود: الان کنجاله سویا در بازار کیلویی۱۶۰۰ تومان است درحالی که قیمت واقعی آن بین ۵۰۰ الی ۶۰۰ تومان است.
رئیس اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی کشور گفت: با توجه به افزایش قیمت نهاده‌ها در بازارقیمت کارشناسی و منطقی هرکیلوگرم مرغ زنده در مرغداری ۳۷۷۰ تومان و قیمت هرکیلوگرم گوشت مرغ ۵۴۰۰ تومان است و هرکه بیش از این قیمت مرغ را عرضه کند مرتکب تخلف شده است.
او درباره قیمت مرغ در شش ماهه گذشته گفت: در این مدت، قیمت هرکیلوگرم مرغ زنده در مرغداری ۲۳۳۸ تومان و قیمت هرکیلو گرم گوشت مرغ در بازار ۳۳۶۵ تومان بوده است.
آقای مقدم‌نیا با بیان اینکه رشد ۷۰ تا ۸۰ درصدی قیمت مرغ در شش ماهه گذشته به‌هیچ وجه منطقی نیست، درعین حال گفت: البته این افزایش قیمت مرغ به دلیل نوسان نرخ ارز و کمبود نهاده‌ها در بازار بوده است که امیدواریم هرچه زودتر قیمت مرغ به شرایط عادی بازگردد.
در این ارتباط خبرگزاری ایرنا، ارگان نزدیک به دولت، هم در گزارشی به انتقاد از رئیس اتحادیه سراسری مرغداران گوشتی پرداخته است.
به نوشته این منبع در حالی که بخش دولتی و خصوصی با وجود مشکلات بانکی و تحریم‌های غرب علیه ایران به تعهدات خود برای رساندن كنجاله سویا به دامداران عمل کردهاند اما رییس اتحادیه سراسری مرغداران می‌گوید كه نهاده‌ای دریافت نشده است.
در این گزارش تصریح شده است که با گذشت دو ماه از توافق برای عرضه کنجاله و عدم کاهش قیمت مرغ «برخی اخبار ضد و نقیض از فروش حواله نهاده‌ها در بازار آزاد توسط برخی عوامل اتحادیه سراسری مرغداران حكایت دارد».
موضوعی که از سوی حسین مقدم‌نیا، رییس اتحادیه سراسری مرغداران تکذیب شده و او تاکید می‌کند که این اتحادیه هیچ تخلفی در این زمینه نكرده است.
مصیب محمدیان شمالی، مدیر عامل شركت پشتیبانی امور دام نیز می‌گوید این شرکت تحویل ۵۳ هزار كنجاله سویا به اتحادیه مرغداران سراسر كشور در مرحله دوم را به شرطی عملی می‌کند که سازمان صنعت، معدن و تجارت استان‌ها با اتحادیه مرغداران به تفاهم برسد.
آقای محمدیان شمالی پیشنهاد می‌کند که اتحادیه سراسری مرغداران برای شفاف‌سازی فهرست مرغدارانی را كه نهاده‌های دام را تحویل گرفته‌اند منتشر كند.
صف‌های طولانی مردم برخی شهرها مقابل مرغ‌فروشی‌ها
در همین حال خبرگزاری مهر از جلسه ویژه مرغداران با دولتی‌ها در روز شنبه خبر داده است. نعمت الله ترکی، معاون برنامه‌ریزی استانداری تهران در این جلسه گفت قرار است برخی اتحادیه‌های مرغداران اسناد و مدارک خود را درباره میزان دریافت کنجاله سویا و میزان توزیع آن بین مرغداران ارائه کنند.
این خبرگزاری همچنین از ایجاد صف‌های طولانی برای خرید مرغ در بعضی از شهرها از جمله اردبیل خبر داده است و خبرگزاری ایسنا هم چنین موضوعی را در برخی شهرهای دیگر گزارش کرده است.
در این ارتباط اعلام شد که سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اردبیل از روز سه‌شنبه هفته گذشته در ۳۵ نقطه اردبیل به صورت ثابت و سیار مرغ‌ها را به قیمت مصوب دولتی عرضه می‌کند.
در عین حال گفته شده است که مردم اردبیل برای تهیه این مرغ‌ها ساعت‌ها در صف طولانی منتظر می‌مانند تا در صورت وجود مرغ‌هایی با قیمت مصوب دولت این کالا را برای سفره خانواده خود تامین کنند.
این گزارش‌ها در حالی از افزایش قیمت‌ها خبر می‌دهد که رئیس‌جمهوری ایران اول اردیبهشت با فراخواندن استانداران بعد از چند هفته تداوم گرانی، از آن‌ها خواست که نسبت به کنترل بازار به‌ویژه در خصوص مواد غذایی توجه جدی و ویژه داشته باشند.
محمود احمدی‌نژاد همچنین ۱۲ اردیبهشت دستور فوری و ضربتی برای تنظیم بازار مواد غذایی صادر کرد که بر اساس آن، مبلغ چهار میلیارد دلار به صورت فوری برای تنظیم واردات آن هزینه شود.
۱۴ تیرماه هم علی لاریجانی، رئیس مجلس گفت که گرانی‌های اخیر در جامعه باعث شد تا روسای قوه مجریه، قضائیه و مجریه جلسه ویژه‌ای برای بررسی و یافتن راهکار‌های مقابله تشکیل دهند.
بازار ایران از زمستان سال گذشته که مورد تحریم‌های شدید بین‌المللی در زمینه امور بانکی، مالی و خرید و فروش نفت قرار گرفت دچار نوسان شد و قیمت ارز به یک‌باره افزایش یافت و این نوسانات بعد از تحریم‌های تازه ۱۱ تیرماه اتحادیه اروپا همچنان ادامه دارد.
