آقایبان کی مون، دبیر کل سازمان ملل، در یک سخنرانی در دانشکده روابط بین الملل تهران، خواستار آزادی زندانیان سیاسی و حمایت از آزادی بیان در ایران شد. او همچین در سخنرانی خود تاکید کرد که بسیار مهم است که در انتخابات ریاست جمهوری آینده ایران «صدای مردم» شنیده شود.
وی که برای شرکت در اجلاس جنبش عدم تعهد در تهران به سر میبرد، روز گذشته ۹ شهریور در دیداری با دانشجویان و استادان این دانشکده در مورد مسائل داخلی ایران و برخی چالشهایش با جامعه بین الملل صحبت کرد.
آقای بان کی مون در این سخنرانی بدون نام بردن از کسی، خواستار آزادی رهبران مخالفان، مدافعین حقوق بشر و روزنامه نگاران دربند در ایران شد.
همراه با خبر حضور بان کی مون در تهران، بیش از ۴۰۰ فعال سیاسی طی نامهای از وی خواستند هنگام سفر خود به ایران با میر حسین موسوی، مهدی کروبی و زهرا رهنورد، رهبران مخالفان که در حبس خانگی به سر میبرند دیدار کند و وضعیت حقوق بشر در ایران را مورد ملاحظه قرار دهد. اردشیر امیر ارجمند، مشاور و از نزدیکان آقای موسوی که در پاریس زندگی میکند در یک نامه همین خواسته را عنوان کرده است.
موسوی، کروبی و رهنورد، رهبران جنبش اعتراض به انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸ هستند، که از ۲۵ بهمن ۱۳۸۹ توسط جمهوری اسلامی در زندان خانگی قرار گرفتهاند و هم اکنون بیش از ۱۸ ماه از حبس آنها میگذرد.
دبیر کل سازمان ملل در این سخنرانی تاکید کرد که محافظت از منافع ملی نباید بهانهای برای محدود کردن جامعه مدنی شود. به گفته او «سرکوب آزادی بیان و فعالیتهای اجتماعی سد راه توسعه اقتصادی و موجب استقرار بی ثباتی در کشور میشوند.»
بان کی مون با بیان اینکه چالشهای حقوق بشری زیادی همچنان برای ایران وجود دارد، ایجاد آزادیهای مدنی و سیاسی، بهبود روند دادرسی، و رفع تبعیض علیه زنان و گروههای اقلیتی را مهمترین این چالشها خواند.
او از میزان بالای حضور زنان در دانشگاه تمجید کرد اما گفت باید شرایط ورود زنان به حوزههای مختلف شغلی در جامعه به وجود بیاید.
وی همچنین با اشاره به قوانین جدید قضائی که اعدام افرد نوجوان را ممنوع میکند، اظهار امیدواری کرد که این قدمی برای لغو مجازات اعدام به طور کامل باشد.
اقایبان در مورد چالشهای بین المللی متوجه ایران نیز صحبت کرد. او در اوائل صحبتهای خود اشاره کرد که «برخی از کشورها از حضور من در ایران ناخرسند بودند، اما من به عنوان دبیر کل سازمان ملل به حل مشکلات از طریق گفتوگو معتقدم و از آنجایی که به آینده ایران باور دارم، در انجام این سفر مصمّم بودم.»
دبیرکل سازمان ملل گفت که «به نفع ایران است که اطمینان جامعه بینالملل را نسبت به مسالمت آمیز بودن برنامه هستهای خود جلب کند، و اضافه کرد به این منظور ایران باید به تعهدات بین المللی خود در رابطه با پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای و قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل عمل کند.»
آقای بان کی مون بدون اشاره خاص به تنشهای میان ایران و اسرائیل، عنوان کرد که طبق منشور سازمان ملل هیچ کشوری حق تهدید استقلال سیاسی و تمامیت ارزی کشوری دیگر را ندارد. او ضمنا از تمامی کشورهای خاور میانه خواست که در حل بحران هستهای ایران با توسل به مذاکرات و روشهای صلح جویانه مشارکت کنند.
او در رابطه با جایگاه بین المللی ایران گفت هر کشوری که خود را در تقابل با جامعه جهانی قرار دهد، خود را از سرمایه بین المللی و پیشرفت اقتصادی محروم میکند.
آقایبان کی مون در طی سفر خود به ایران با مقامات بلندپایه ایرانی از جمله آیتالله خامنهای دیدار کرد. به گفته سخنگوی آقایبان کی مون وی در طی این ملاقات از وضعیت حقوق بشر ایران، و سخنان تحریک آمیز مقامات این کشور در قبال اسرائیل انتقاد کرد.
او همچنین طی سخنرانی دیروز خود در اجلاس عدم تعهد از ایران خواست تا با آژانس هستهای به طور کامل همکاری کند و از انکار وقایع تاریخی مانند هولوکاست به شدت انتقاد کرد.