جان برد، وزیر امور خارجه کانادا، اعلام کرد که این کشور سفارتش را در تهران تعطیل کرده و دیپلمات‌های ایران باید خاک کانادا را ترک کنند.
وزیر امور خارجه کانادا روز جمعه هفتم سپتامبر (۱۷ شهریور) با انتشار بیانیه‌ای دیپلمات‌های ایرانی در اتاوا را «عنصر نامطلوب» نام برد و گفت که آن‌ها باید مدت پنج روز خاک کانادا را ترک کنند. به گفته او تمام دیپلمات‌های کانادایی پیش از این ایران را ترک کرده‌اند.
او در این بیانیه افزود که دولت این کشور «به‌طور رسمی ایران را در فهرست کشورهای حامی تروریسم قرار داده زیرا این کشور به گروه‌های تروریستی پناه می‌دهد و از آن‌ها حمایت می‌کند و ازجمله بدترین کشورهای ناقص حقوق بشر است».
جان برد تأکید کرد: موضع کانادا دربرابر حکومت ایران کاملاً شناخته شده است. از نظر کانادا، دولت ایران مهم‌ترین تهدید علیه صلح و امنیت جهانی است.
براساس این بیانیه «حمایت ایران از حکومت بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه، خودداری ایران از اجرای قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه برنامه هسته‌ای‌اش و تهدیدهای آن علیه اسرائیل» ازجمله دلایل تعلیق روابط کانادا با ایران اعلام شده است.
به گفته وزیر امور خارجه کانادا ایران به‌طور آشکار «کنوانسیون وین» را که حفاظت از دیپلمات‌ها را تضمین می‌کند، نادیده گرفته است.
اشاره او به حمله «دانشجویان بسیجی» به سفارت بریتانیا و اقامتگاه دیپلماتیک این کشور در تهران است. درپی این حمله دولت بریتانیا سفارت خود را در تهران تعطیل کرد و کارکنان سفارت را فراخواند؛ سفارت ایران در لندن نیز بسته شد و به کارمندان این سفارت‌خانه «۴۸ ساعت» فرصت داده شد تا خاک بریتانیا را ترک کنند.
براساس بیانیه وزارت امور خارجه کانادا، کانادایی‌های ساکن ایران که به خدمات کنسولی نیاز دارند باید به سفارت کانادا در آنکارا مراجعه کنند.
وزیر امور خارجه کانادا همچنین به کانادایی‌های ایرانی‌الاصل هشدار داده که اگر به ایران سفر کنند اتاوا قادر نخواهد بود خدمات لازم را در اختیار آن‌ها قرار دهد.
در واکنش به این اقدام کانادا رامین مهمان‌پرست، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، گفته است که «دستگاه سیاست خارجی ایران حتماً واکنش مناسبی به این اقدام خواهد داشت.»
خبرگزاری فرانسه به نقل از آمار سرشماری سال ۲۰۰۶ کانادا نوشته است که حدود ۱۲۰ هزار ایرانی‌الاصل ساکن کانادا هستند اما رایزن فرهنگی ایران در سفارت کانادا این جمعیت را ۵۰۰ هزار نفر اعلام کرده بود.
خبر بسته شدن سفارت اتاوا در تهران در شرایطی اعلام شده که وزارت امورخارجه کانادا ماه ژوئیه (تیرماه) سال جاری به دیپلمات‌های ایرانی نسبت به استفاده از سفارت ایران در به خدمت گرفتن نیروهای ایرانی- کانادایی برای تامین منافع جمهوری اسلامی هشدار داده بود.
این هشدار در واکنش به اظهارات حمید محمدی، رایزن فرهنگی سفارت ایران در کانادا، بود که از مهاجران ایرانی مقیم کانادا خواسته بود تا «جایگاه‌های رفیعی را تصاحب کنند و در مقابل حل شدن در فرهنگ غالب کانادایی مقاومت کنند.»
در آن زمان فعالان طرفدار دموکراسی در کانادا از دولت این کشور درخواست کردند که سفارت ایران در اتاوا را تعطیل کند.
روابط سرد ایران و کانادا
روابط ایران و کانادا در سال‌های پس از انقلاب اسلامی سرد بوده و به‌خاطر رویدادهایی که در این سه دهه اتفاق افتاده، این روابط تیره‌تر شده است.
درپی بحران گروگان‌گیری دیپلمات‌های آمریکایی در سفارت واشنگتن در تهران در سال ۱۹۸۰، سفارت کانادا در تهران نیز به مدت چند سال تعطیل شد.
دو کشور در نهایت در سال ۱۹۹۶ با تعیین سفیران، روابط دیپلماتیک عادی را ازسر گرفتند. این روابط باردیگر در سال ۲۰۰۳ به‌خاطر کشته شدن یک عکاس ایرانی‌تبار مقیم کانادا در زندان اوین تهران به سردی رفت.
ایران تابعیت دوگانه را به‌رسمیت نمی‌شناسد و افراد کانادایی که در چند سال گذشته در جمهوری اسلامی بازداشت شده‌اند، از دسترسی به حفاظت و خدمات کنسولی محروم بوده‌اند.
در ماه آوریل سال جاری وزیر امور خارجه کانادا از خبر «صدور حکم قریب‌الوقوع اعدام برای حمید قاسمی شال، تبعه ایرانی، کانادایی»، ابراز نگرانی کرده و خواستار «بخشش» او شده بود.
وخامت روابط زمانی بیشتر شد که زهرا کاظمی، عکاس ایرانی‌تبار مقیم کانادا، در تابستان سال ۲۰۰۳ زمان عکسبرداری از نمای بیرونی زندان اوین در تهران بازداشت و چند روز بعد در زندان درگذشت.
مقام‌های ایران در آن زمان اعلام کردند که خانم کاظمی براثر برخورد جسم سخت با سرش در زندان کشته شده و درخواست خانواده او برای کالبدشکافی را ردکردند. اما مخالفان حکومت ایران گفتند که او در زندان شکنجه شده است.
پیش از این دولت کانادا از صدور حکم اعدام برای سعید ملک‌پور، شهروند ایرانی‌تبار مقیم کانادا، ابراز نگرانی کرده بود. آقای ملک‌پور سال ۲۰۰۸ برای دیدار خانواده‌اش به ایران آمد اما به اتهام «مدیریت سایت‌های مستهجن» بازداشت و زندانی شد.
وزارت امور خارجه کانادا همچنین از وضعیت حسین درخشان، وبلاگ‌نویس ایرانی، کانادایی، که در ایران به ۱۹ سال و شش ماه زندان محکوم شده، ابراز نگرانی کرده است.
کانادا از تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا علیه برنامه هسته‌ای ایران حمایت کرده است. ۳۱ ژانویه سال ۲۰۱۲ کانادا دارایی‌های مقام‌ها و نهادهای ایرانی را توقیف کرد.
