نمایندگان ایران و اسرائیل روز پنجشنبه در نشست سالیانه آژانس بینالمللی انرژی اتمی یکدیگر را به تهدید هستهای امنیت خاورمیانه متهم کردند.
این نشست با حضور ۱۵۵ کشور عضو آژانس که به منظور بحث در مورد ایجاد منطقه خاور میانه عاری از سلاحهای هستهای برگزار شد، شاهد اتهامات متقابل این دو کشور نسبت به یکدیگر بود.
علی اصغر سلطانیه، نماینده ایران در آژانس، در انتقاد از اسرائیل گفت: در حال حاضر رژیم اسرائیل تنها کشور منطقه است که با وجود هشدارهای مکرر جامعه بین الملل به پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای نپیوسته. صلح و ثبات منطقهای تا زمانی که انبار عظیم سلاحهای هستهای اسرائیل منطقه و جهان را تهدید میکند، میسر نخواهد بود.
او همچنین ضمن این که اسرائیل را تنها «سد راه» برای برقراری خاورمیانه عاری از سلاحهای هستهای خواند، گفت: رفتار غیر مسئولانه رژیم اسرائیل برقرای چنین پروژه ای را در کوتاه مدت با مشکل جدی مواجهه کرده است.
نماینده اسرائیل، اهود ازولای، متاقبلا ایران و سوریه را که به زعم او «تحت پوشش پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای» به دنبال ساختن بمب هستند را بزرگترین تهدید منطقهای قلمداد کرد. وی در این زمینه اظهار داشت: این ایران است که بزرگترین تهدید برای امنیت و صلح در منطقه خاور میانه و فراتر به حساب میآید. هیچ کلماتی در این محفل نمیتوانند حقایق مربوط به هدف ایران برای رسیدن به سلاح هستهای را مخدوش کنند.
یک روز قبل از آن نیز شائول هورف، رئیس کمیسیون انرژی هستهای اسرائیل در آژانس هستهای گفته بود شرایط پر تنش و متزلزل خاور میانه زمینهای مساعد برای برقراری منطقهای عاری از سلاح هستهای نیست.
او در این زمینه گفت: این فرایند فقط زمانی میسّر است که روابط صلح آمیز برای مدت زمانی مستقر بودهاند.
در همین حال اعضا آژانس با اکثریتی بالقوه خواستار آن شدند که تمامی کشورهای خاورمیانه به پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای بپیوندند، اقدامی که مورد انتقاد نمایندگان اسرائیل و آمریکا قرار گرفت.
ممالک عربی حاضر در اجلاس اعلام کرده بودند از روی حسن نیت از صدور قطعنامهای مستقیم در محکوم کردن اسرائیل اجتناب کردهاند. آنها تاکید کردند این تصمیم را به منظور پیشبرد پروژه وسیعتر منطقه برای رهایی از سلاحهای هستهای در نظر گرفتهاند.
اما با این وجود، رابرت وود، نماینده آمریکا در آژانس از رای صادره این نشست مبنی بر پیوستن همه کشورها به پیمان منع گسترش سلاح هستهای، اظهار ناخشنودی کرد. او ضمن اعلام حمایت از خاور میانه عاری از سلاحهای هستهای گفت: استفاده از نشستهای آژانس برای گلهکردن از اسرائیل ما را یک قدم هم به این هدف نزدیک نمیکند. بلکه قدمی در جهت مخالف آن است.
وی در ادامه گفت: عنوان مکرر این موضوع فقط موجب کاهش اعتماد در منطقه، و انحراف آژانس از سرپیچی جدی دو کشور دیگر منطقه میشود.
اشاره آقای وود به ایران و سوریه بود که تحت بازرسی آژانس اتمی قرار دارند.
دوید دنیلی، معاون کمیسیون انرژی هستهای اسرائیل نیز در این زمینه گفت، اسرائیل اهمیت پیمان منع گسترش هستهای را درک میکند اما تجربه نشان داده که این پیمان راه حل چالشهای امنیتی منطقه نیست.
مقامات اسرائیل بارها عنوان کردهاند که ایران دارای قابلیت هستهای را یک تهدید موجودیتی قلمداد میکنند. در ماههای اخیر به دنبال شکست مذاکرات گروه پنج به علاوه یک با ایران، اسرائیل به طور صریح تری از امکان حمله نظامی به ایران سخن گفته. برخی گزارشات رسانهای از تصمیم بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، مبنی بر حمله یک جانبه به تاسیسات هستهای ایران قبل از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در ماه نوامبر خبر دادهاند.
آقای نتانیاهو همچنین در هفتههای اخیر از جامعه بین المللی به دلیل مشخص نکردن خط قرمز در قبال برنامه هستهای ایران انتقاد کرده. وی هفته پیش در اظهار نظری متناقض با سازمانهای اطلاعات آمریکایی گفت ایران تا ۶ ماه آینده میتود از قابلیت تولید سلاحهای هستهای بهرهمند شود. این در حالی است که لئون پانتا، وزیر خارجه آمریکا پیشتر گفته بود ایران حداقل یک سال برای غنی سازی اورانیوم به میزان کافی برای تولید بمب لازم دارد، و بعد از آن نیز مدتی برای تولید کلاهک هستهای نیاز دارد.
در همین حال روز دوشنبه، سردار محمد علی جعفری، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت در صورت حمله اسرائیل به ایران «چیزی از آن باقی نخواهد ماند.»
ایران همچنین تهدید کرده در صورت حمله نظامی به این کشور، تنگه هرمز را مسدود خواهد کرد. بیش از یک سوم نفت جهان از تنگه هرمز عبور میکند و در صورت مسدود شدن این ناحیه صدمه جدی به بازار نفت و اقتصاد جهانی وارد میشود.
ایران هم اکنون تحت تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل و تحریمهای یک جانبه از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا قرار دارد. این تحریمهای یک جانبه فروش نفت و نهادهیهای بانکی ایران را مورد هدف قرار میدهند.
همزمان با نشست آژانس بین المللی، شورای امنیت سازمان ملل روز پنجشبه دیداری به منظور تحریمهای اقتصادی علیه ایران برگزار کرد. کشورهای آمریکا، فرانسه و بریتانیا به اعضا شورا هشدار دادند که زمان برای رسیدن به یک توافق دیپلماتیک در مورد برنامه هستهای ایران رو به اتمام است.