پس از انتشار چندین فیلم و بازی کامپیوتری، بهزودی شش کتاب تازه نیز درباره حوادث پس از انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ در ایران منتشر میشود.
خبرگزاری فارس نوشته است که این کتابها به موضوع «فتنه» میپردازند. منظور اعتراضات خیابانی پس از انتخابات ریاست جمهوری ایران است. در سالهای گذشته حکومت ایران تلاش کرده است با تولید محصولات فرهنگی، روایت خود را از این حوادث ترویج کند.
تولید فیلم، کتاب و فعالیت گسترده در شبکههای اجتماعی بخشی از تلاش حکومت برای اصالت بخشیدن به روایت حکومتی از این حوادث است. روایتی که در آن «عدهای معدود» با «پشتیبانی کشورهای غربی» سعی در جنجال آفرینی دارند اما از سوی دیگر «مردم با بصیرت» هوادار حکومت به میدان میآیند و با «فتنهگران» برخورد میکنند.
حالا خبرگزاری فارس خبر داده یک موسسه فرهنگی سه مجموعه داستان و سه مجموعه خاطره را نهم دی ماه روانه بازار کتاب خواهد کرد.
مجموعه داستانهای «چت مقدس»، «عاشورای اغتشاش» و «دختران فیروزهای» و مجموعه خاطرات «خرابکار اجارهای»، «دانشجو»، «جنبش یا کرنش» و «من مدیر جلسهام» عناوین این کتابها هستند.
ششم دی ماه سال ۸۸ همزمان با روز عاشورا اعتراضات خیابانی مخالفان حکومت با دخالت پلیس به خشونت کشیده شد. بخشی از خودروهای پلیس به آتش کشیده شد و نیروهای امنیتی در مقابل معترضان عقب نشستند.
در پی این حوادث، حکومت ایران در روز نهم دی، یک راهپیمایی علیه مخالفان و به نفع حکومت ترتیب داد که در آن شرکتکنندگان اعتراضات خیابانی مخالفان را محکوم کردند. پس از این واقعه حکومت برای روز ۹ دی بزرگداشت میگیرد.
جشنواره حکومتی موسسه مستقل
اواسط سال ۸۹ برگزاری جشنوارهای تحت عنوان «داستان و خاطره فتنه ۸۸» کلید خورد. بر اساس خبرها یک موسسه فرهنگی «مستقل» بنام «رسولان آفتاب» و با دبیری رحیم مخدومی، نویسنده نزدیک به حکومت، جشنوارهای را برگزار کرد که در آن شرکتکنندگان در قالب داستان کوتاه و داستانک درباره «فتنه سال ۸۸» نوشتند و آثار خود را تا پایان آبانماه ۸۹ به دفتر موسسه رسولان آفتاب ارسال کردند.
اما از همان روزهای آغاز به کار مقدمات جشنواره «داستان و خاطره فتنه ۸۸» شهروندان زیادی در ایران پیامکهایی دریافت کردند که در آن وعده داده شده بود با نوشتن و ارسال داستانها و خاطرههایی درباره اعتراضهای خیابانی پس از انتخابات به جشنواره «داستان و خاطره فتنه ۸۸» از جوایز ارزندهای بهرهمند شوند.
سایت جرس متعلق به مخالفان دولت ایران در واکنش به این اتفاق در گزارشی برگزارکنندگان این جشنواره را متهم کرد که در نظر دارند با ریخت و پاش مالی داستاننویسان را جذب کنند. در این گزارش آمده بود که انجمن قلم به ریاست محمدرضا سرشار، یکی از نویسندگان تندروی نزدیک به حکومت، حامی این جشنواره است و نهادهای حکومتی حمایت مالی کامل جشنواره را برعهده گرفتهاند.
آقای سرشار در یادداشتی در وبسایت خود این گزارش را تکذیب کرد و مدعی شد هیچ دخالتی در جشنواره ندارد اما از اهداف آن حمایت میکند.
سایت تریبوننیوز نیز در یادداشتی، «داستان و خاطره فتنه ۸۸» را تلاش «یک گروه مردمی برای مستندسازی وقایع سال ۸۸» خواند که عصبانیت نویسندگان سایتهای «ضدانقلاب» را برانگیخته است.
نویسنده این یادداشت درباره ارسال پیامک انبوه نوشت: «رحیم مخدومی از کمترین امکانات رسانهای برای اطلاعرسانی درباره جایزه «داستان فتنه» بهره بوده است و طی دو هفته از آغاز فراخوان، تنها یکی- دو رسانه به بازتاب آن پرداختهاند. تا آنجا که وی از تلفن همراه شخصی خود (که از قضا اعتباری است) برای اطلاعرسانی درباره مسابقه استفاده کرده است.»
رحیم مخدومی در مصاحبهای گفت که با برگزاری این جشنواره «یک امر واجب، اما مغفولمانده» احیا شده است.
اما یک ماه و نیم بعد وحید جلیلی، برادر سعید جلیلی دبیر شورای عالی امنیت ملی در نشستی خبری گفت که «دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی اعلام آمادگی دارد تا آثار برگزیده جشنواره فتنه را به فیلمنامه مبدل کند تا فیلمنامهنویسان از طریق این آثار فیلمنامههای قدرتمندی ارایه دهند.»
او جشنواره «داستان و خاطره فتنه ۸۸» را «تجدید مطلعهای هنر انقلاب پس از فتنه ۸۸» توصیف کرد.
دومین دوره این جشنواره سال گذشته با تغییر عنوان به جشنواره «فتنه و بیداری» برگزار شد. دو هفته پیش از برگزاری جشنواره، برگزارکنندگان مدعی شدند که «وهابیها» به وبسایت جشنواره حمله سایبری کردهاند. رحیم خدومی در همین زمینه گفت که گنجاندن عنوان بیداری «بسیاری از افراد را تکان داده چرا که بیشتر حملههای رصد شده از خارج از کشور بود.»
از سوی دیگر یک نویسنده در وبلاگاش با اشاره به صندلیهای خالی جشنواره به بی مخاطب بودن آن با وجود هزینههای زیاد اعتراض کرد. اعتراضی که واکنش تند روابط عمومی جشنواره را برانگیخت.
خلیل رشنوی، داستاننویس و شاعر اندیمشکی در وبلاگ خود خطاب به رحیم مخدومی، دبیر جشنواره نوشت: «وقتی یک نفر میگوید جشنواره بنده مردمی است معنیاش این است که مخاطبش اکثریت مردم هستند، دوما بودجهاش را مردم میدهند و سوما دولت در آن نقشی ندارد.»
آقای رشنوی سپس پرسید: «چطور وقتی در جشنواره شما رئیس حوزه هنری کل کشور و معاون فرهنگی وزارت ارشاد شرکت دارند میتوانید ادعا کنید که دولت در جشنواره شما نقشی نداشته است؟ بعد بودجه جشنواره شما را مگر مردم میدهند؟ مثلا از جیب خودتان خرج کردهاید و جشنواره گرفتهاید؟ و دیگر اینکه جشنواره شما که ادعای مردمی بودن میکند مگر با آن همه تبلیغاتش مخاطبی هم داشته که مردمی هم باشد؟ چطور میتوانید بگویید که جشنواره شما گل کاشته وقتی عکسهای اختتامیه را مرور میکنید؟»
خلیل رشنوی در وبلاگ خود عکسهای خبرگزاری فارس از مراسم اختتامیه جشنواره «فتنه وبیداری» را بازنشر کرده بود که نشان از عدم استقبال از جشنواره را داشت.
روابط عمومی جشنواره «فتنه و بیداری» در پاسخ، آقای رشوندی را «جوجه فتنهگر» خواند که «کمتر داستانی دارد که در آن بیناموسی را عادی جلوه نداده و دم تکانی برای دشمنان ملت را، افتخار نداند.»
آقای رشوندی در نوشته خود خطاب به مخدومی گفته بود: حالا که شما مستقل و مردمی هستید همین سالن را به بیناد گلشیری بدهید برای اختتامیه جشنواره غیرمردمیشان ببیند باز هم صندلیهای خالی اینطور خالی میمانند؟
۲۶ بهمن ماه سال گذشته اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی ورامین از «یاوران جشنواره مردمی داستان فتنه و بیداری» تجلیل کرد.
تلاشهای حکومت برای تصاحب فضای ادبی به همین جشنوارهها محدود نشده و در دو سه سال اخیر جشنوارهها با مسابقههای ادبی متعددی در شهرستانها با موضوع اعتراضات پس از انتخابات ریاستجمهوری برگزار کرده است.
جشنواره ادبی گولان یکی از این جشنوارهها بوده که تیرماه امسال در سنندج برگزار شد و یکی از بخشهای آن «مروری بر آثار برگزیدگان جشنواره های کشوری داستان بود.
در این بین بسیج هم به طرز چشمگیری در عرصه برگزاری جشنوارههای ادبی با موضوعات خاص فعال شده است. جشنواره استانی ادبیات داستانی بسیج در گنبدکاووس، قم، گنبدکاووس و چند شهر دیگر از جمله فعالیتهای بسیج بوده است.
یک ماه پیش مجتبی رحماندوست، نماینده تهران در مجلس مدعی شد که «دستاوردهای بسیجیان در حوزه ادبیات، در ۱۰ سال آینده ادبیات جهانی را به شدت تحت تاثیر قرار خواهند داد.»
پیگیری «فتنه» در حوزههای دیگر فرهنگی
انتشار آثار داستانی نخستین تلاش از سوی حکومت برای سرکوب فرهنگی مخالفان دولت نیست.
برجستهترین فعالیت فرهنگی حکومت در جهت «فتنه» خواندن اعتراضات پس از انتخابات ریاست جمهوری و نسبت دادن آن به سرویسهای اطلاعاتی کشورهای غربی فیلم «قلادههای طلا» بود.
فیلم «پایاننامه» به کارگردانی حامد کلاهداری یکی دیگر از فیلمهایی است که از زاویه مطلوب حکومت درباره اعتراضات پس از انتخابات ریاستجمهوری ساخته شد.
دی ماه سال ۸۹ نیز موسسه «هنر ناب اسلامی» اعلام کرد در سالگرد تظاهرات طرفداران دولت ایران در ۹ دیماه، بازی کامپیوتری را با نام «فتنهگر رو بگیر» به بازار عرضه کرده است.
در این بازی رایانهای که نسخههای آن برای دانلود در اینترنت در دسترس است، کاربران با لباس سیاه باید تلاش کنند «فتنهگران» با لباس سبز را دستگیر کنند.
در قسمتهایی از این بازی کامپیوتری شعارهایی با مضمون «مرگ بر سران فتنه» و «مرگ بر حامیان فتنه» نوشته شده است. در این بازی همچنین نام مهدی کروبی و میرحسین موسوی از رهبران مخالفان دولت ایران به چشم میخورد.
طراحان این بازی کامپیوتری در مؤسسه هنر ناب اسلامی، در یکی از بخشهای بازی نوشتهاند «پس از گذشت چند ماه از فتنه ۸۸ و دستگیر نشدن سران فتنه، به خاطر بیتوجهی مسئولان مردم خودشان وارد صحنه میشوند».
*نام مستعار روزنامهنگار در ایران