ایران به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اطلاع داده که قصد دارد سانتریفیوژهای پیشرفته‌تری در نیروگاه هسته‌ای نطنز نصب کند. هم‌زمان وزیر خارجه روسیه از ایران خواسته غنی‌سازی اورانیوم را متوقف کند.
براساس اطلاعاتی که دیده‌بان هسته‌ای سازمان ملل از سازمان انرژی اتمی ایران دریافت کرده، این سانتریفیوژهای پیشرفته می‌توانند سرعت غنی‌سازی اورانیوم را تا چند برابر بیش از روند کنونی افزایش دهند.
سرعت غنی‌سازی اورانیوم در این سانتریفیوژهای پیشرفته به گفته آسوشیتدپرس پنج برابر و به نوشته نیویورک تایمز دو تا سه برابر خواهد شد.
طبق گزارش آسوشیتدپرس ایران در نامه به آژانس از سانتریفیوژهای «آی.آر.تو.ام» به عنوان واحد جدید سانتریفیوژها نام برده است؛ یک اصطلاح فنی که می‌تواند شامل سه هزار و ۱۳۲ سانتریفیوژ باشد.
براساس این گزارش یک دیپلمات ارشد نزدیک به آژانس گفته است که این سانتریفیوژها هنوز راه‌اندازی نشده‌اند و راه‌اندازی آنها در بهترین شرایط ممکن هفته‌ها طول خواهد کشید.
به گفته این دیپلمات یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، روز چهارشنبه ۳۰ ژانویه (۱۱ بهمن) با فرستادن یادداشتی برای اعضای آژانس، گفته است که «مقام‌های ایران روز ۲۴ ژانویه این موضوع را به اطلاع آژانس رسانده‌اند.»
خبر تصمیم ایران برای نصب سانتریفیوژهای جدید در نطنز در شرایطی اعلام شده که قرار است ایران و گروه ۵+۱ مذاکرات هسته‌ای را درمورد پرونده هسته‌ای این کشور ازسربگیرند. اگرچه زمان و مکان ازسرگیری مذاکرات مورد توافق دوطرف قرار نگرفته و هردوطرف یکدیگر را به ایجاد تعلل در شروع مذاکرات متهم کرده‌اند.
مذاکرات ایران با گروه ۵+۱ شامل آمریکا، بریتانیا، فرانسه، چین، روسیه و آلمان از حدود هفت سال پیش شروع شده و آخرین دور مذاکرات هفت ماه پیش در مسکو بدون رسیدن به نتیجه پایان یافت.
کشورهای عضو گروه ۵+۱ از ایران خواسته‌اند که غنی‌سازی اورانیوم را متوقف کند و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز خواستار بازرسی دقیق‌تر از مراکز هسته‌ای این کشور ازجمله سایت پارچین شده است.
اعضای غربی این گروه و متحدان آن ایران را متهم کرده‌اند که احتمالا از اورانیوم غنی شده در درجات بالا برای ساخت سلاح هسته‌ای استفاده خواهد کرد. ایران این اتهام را ردکرده و گفته است که هدف از غنی‌سازی اورانیوم با درجه خلوص بالا تامین سوخت راکتور پژوهشی تهران و و خودکفایی برای تامین سوخت نیروگاه‌های هسته‌ای این کشور است.
اورانیوم غنی شده کاربرد دوگانه غیرنظامی و نظامی دارد و به گفته کارشناسان اورانیوم با درجه خلوص بالاتر از ۲۰ درصد یک گام با درجه خلوص موردنیاز برای تولید سلاح هسته‌ای فاصله دارد.
درخواست مسکو برای تعلیق غنی‌سازی
هم‌زمان سرگئی لاوروف، وزیرخارجه روسیه، گفته است که کشورش و دیگر اعضای شورای امنیت سازمان ملل باردیگر از ایران خواسته‌اند که برنامه غنی‌سازی اورانیوم را متوقف کند.
آقای لاوروف با اشاره به تصمیم ایران برای نصب سانتریفیوژهای پیشرفته‌تر در نطنز تاکید کرده است که «نظارت آژانس بر این عملکرد ایران جنبه حقوقی قضیه است اما از نطقه‌نظر سیاسی، روسیه و دیگر اعضای شورای امنیت از ایران خواسته‌اند تا زمانی که مذاکرات هسته‌ای ادامه دارد غنی‌سازی اورانیوم را به حال تعلیق درآورد.»
نظر کارشناسان
یوسف بات، مشاور «فدراسیون دانشمندان آمریکا»، برنامه غنی‌سازی اورانیوم را «تنها ابزار فشار ایران» دانسته تا به گفته او «ایران جهت مقابله با فشارهای تحریم از آن استفاده کند».
او تاکید کرده است: موضع تهران دربرابر درخواست‌ها سرسختانه است و شاید نتیجه معکوس بدهد و هرگونه فرصت پیشنهادی ازسوی گروه ۵+۱ برای تسهیل تحریم‌ها را از بین ببرد.
مارک فیتز پتریک، کارشناس منع گسترش سلاح هسته‌ای، اعلام خبر افزایش سانتریفیوژها در ایران را موجب «تشدید نگرانی‌ها» دانسته و درعین حال گفته است که حتی اگر هزاران سانتریفیوژ بیشتر در ایران راه‌اندازی شود بازهم این کشور برای دستیابی به مواد شکاف‌پذیر هسته‌ای و ساخت کلاهک هسته‌ای موشک به دست کم دو سال زمان نیاز دارد.
یک دیپلمات ارشد نزدیک به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفته است که هیئتی از آژانس راهی آمریکا خواهد شد و متحدان آمریکا درمورد این تصمیم ایران تبادل نظرخواهند کرد.
ایران درحال حاضر بیش از ۱۰ هزار سانتریفیوژ غنی‌سازی اورانیوم در نطنز، جنوب شرقی تهران دارد. در سایت فردو، جنوب غربی تهران، نیز سه هزار سانتریفیوژ دارد که اورانیوم ۲۰ درصد تولید می‌کند.
