علی باقری، عضو گروه مذاکرهکننده برنامه هستهای ایران در آلماتی، گفته است که «ایران پیشنهادهای جامع خود را که میتواند راهگشای برنامه هستهای باشد»، به طرف مقابل ارائه داده است. همزمان دیپلماتهای غربی گفتهاند که ایران به پیشنهادهای ارائه شده «پاسخ روشنی» نداده است.
پس از پایان مذاکرات ایران و گروه ۵+۱ که روز جمعه ۱۶ فروردین در آلماتی پایتخت قزاقستان برگزار شد، آقای باقری به خبرنگاران گفت که ایران در این نشست «برنامه عملیاتی برای اجرایی کردن طرح جامع مسکو در ابعاد کوچک» را به طرف مقابل ارائه کرده است.
به گفته او «نکته مهم این بود که پیشنهاد ایران مورد توجه آنها قرار گرفته و آنها سوالها و ابهامات خود را در نشست آلماتی مطرح کردند».
در مذاکرات مسکو که خرداد سال گذشته به مدت سه روز در مسکو برگزار شد ایران طرح گام به گام را اعلام کرد که بهرسمیت شناختن حق غنیسازی ایران ازسوی گروه مقابل و عدم پیگیری پروژه تسلیحاتی بنا به فتوای رهبر ایران، نخستین گام اولویتدار اعلام شد.
اعلام آمادگی ایران برای همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی جهت حلوفصل ابعاد احتمالی نظامی برنامه هستهای این کشور درمقابل لغو کلیه تحریمهای یکجانبه، اعلام آمادگی ایران برای همکاری در زمینه تامین سوخت راکتور پژوهشی تهران دربرابر لغو قطعنامههای شورای امنیت، همکاری هستهای و غیر هستهای ایران با گروه مقابل ازدیگر گامهای پیشنهاد ایران در مذاکرات مسکو بود.
علی باقری با اشاره به پیشنهاد پنجگانه ایران در مسکو گفته است که «اعتمادسازی که بخشی از راهحل جامع است مجموعه اقداماتی است که دوطرف باید برای انجام آن توافق کنند و گفتوگوها برای ایجاد بستر جدیدی از همکاریها ادامه دارد.»
«پاسخ ایران شفاف نبود»
همزمان یک دیپلمات غربی گفته است که ایران به پیشنهاد ارائه شده ازسوی گروه ۵+۱ که فوریه (اسفند گذشته) در مذاکرات هستهای مطرح شد، «پاسخ شفاف و منسجمی نداده است».
به گفته این دیپلمات ایران به جای پاسخ دادن به پیشنهاد ماه فوریه، پیشنهادهایی را مطرح کرده که در مذاکرات بینتیجه مسکو ارائه داده بود.
در مذاکراتی که اسفند سال گذشته در استانبول ترکیه برگزار شد به ایران پیشنهاد شد که غنیسازی اورانیوم در سایت هستهای فردو را به مدت شش ماه متوقف و ذخیره اورانیوم غنی شده ۲۰درصدی موجود در این کشور را برای کاربردهای پزشکی به اکسید تبدیل کند و درمقابل، تحریم طلا و فروش مواد پتروشیمی ایران برداشته میشود.
این در شرایطی است که سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی و سرپرست گروه مذاکرهکننده ایران صبح جمعه پیش از آغاز مذاکرات آلماتی اعلام کرد که ایران در آلماتی بر حق خود مبنی بر غنیسازی اورانیوم پافشاری خواهد کرد.
غنیسازی اورانیوم یکی از موارد جنجالبرانگیز برنامه هستهای ایران است؛ ایران میگوید که از اورانیوم با خلوص ۲۰ درصد به عنوان سوخت در رآکتور تحقیقاتی تهران استفاده میکند. اما غرب ابراز نگرانی کرده که غنیسازی اورانیوم بالای ۲۰ درصد کاربرد دوگانه دارد و میتواند در ساخت بمب هستهای به کار برده شود.
یک دیپلمات غربی دیگر با اشاره به مذاکرات آلماتی گفته است: ما بحث طولانی و مهمی داشتیم. اما اختلافها زیاد است و با ارزیابی اوضاع برای نشست روز شنبه آماده میشویم.
مایکل مان، سخنگوی کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، پس از پایان نشست آلماتی ابراز امیدواری کرده که ایران به پیشنهاد گروه ۵+۱ که ماه فوریه مطرح شد پاسخ شفاف و منسجمی بدهد.
سخنگوی کاترین اشتون تاکید کرده است: در این مقطع ایران باید تصمیم بگیرد و اعتمادسازی کند.
«حرفهای تازه مطرح شده»
در واکنش به پیشنهاد ایران در مذاکرات روز جمعه در آلماتی سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه و نماینده کشورش در مذاکرات هستهای گفته است که «پاسخ ایران نشان میدهد که مذاکرات جدی است و حرفهای تازهای مطرح شده است».
نماینده روسیه در این مذاکرات تاکید کرده است: پاسخ ایران سوالهایی را ایجاد کرده و پیشنهاد این کشور روشن نبوده و نیاز به رفع ابهام دارد.
براساس گزارشها نمایندگان گروه ۵+۱ شامل آمریکا، روسیه، بریتانیا، چین، فرانسه و آلمان و نمایندگان ایران روز ۱۶ فروردین به مدت پنج ساعت در آلماتی برسر برنامه هستهای ایران مذاکره داشتند و ادامه این مذاکرات به روز شنبه موکول شده است.
آمریکا و متحدان غربیاش در گروه ۵+۱ میگویند که ایران احتمالا قصد دارد در پوشش برنامه هستهای، سلاح اتمی بسازد. ایران اهداف برنامه هستهایاش را صلحآمیز اعلام کرده است.
ایران و گروه ۵+۱ تاکنون در ژنو، استانبول، بغداد، مسکو و آلماتی مذاکرات هستهای داشتهاند.