دولت روسیه از راهاندازی مراکز جدید هستهای در ایران انتقاد کرده و هشدار داده که این اقدام میتواند در پیشرفت مذاکرات با قدرتهای بزرگ جهان برسر برنامه مناقشهبرانگیز هستهای تهران آسیب وارد کند.
یک مقام وزارت امور خارجه روسیه روز جمعه ۱۲ آوریل (۲۳ فروردین) به خبرگزاری اینترفکس گفته است که «توسعه فعالیتهای هستهای ایران به ایجاد فضای تفاهم میان ایران و مذاکرهکنندگان بینالمللی کمک نخواهد کرد».
این مقام روسی که کشورش طرف مذاکره با برنامه هستهای ایران است، تاکید کرده است: ایجاد تفاهم متقابل و اعتماد برای ادامه موفقیتآمیز روند مذاکرات برسر برنامه هستهای ایران ضروری است.
او درعین حال گفته است که «راهاندازی مراکز جدید هستهای در ایران به معنای نقض تعهدات بینالمللی این کشور درقبال توافقنامههای بینالمللی هستهای نیست.»
دولت ایران روز سهشنبه نهم آوریل (۲۰ فروردین) از بهرهبرداری از یک کارخانه تولید کیک زرد و دو معدن استخراج اورانیوم در شهر یزد خبرداد.
کیک زرد یکی از مهمترین ترکیبات اورانیوم است که به عنوان ماده اولیه تولید سوخت راکتورهای هستهای مختلف بهکار می رود. از کیک زرد برای تهیه اورانیوم غنیشده استفاده میشود.
غنیسازی اورانیوم یکی از موارد جنجالبرانگیز برنامه هستهای ایران است؛ ایران میگوید که از اورانیوم با خلوص ۲۰ درصد به عنوان سوخت در رآکتور تحقیقاتی تهران استفاده میکند. اما غرب ابراز نگرانی کرده که غنیسازی اورانیوم بالای ۲۰ درصد کاربرد دوگانه دارد و میتواند در ساخت بمب هستهای به کار برده شود.
چند روز پس از اعلام راهاندازی این مراکز جدید هستهای فریدون عباسی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران نیز روز جمعه ۲۳ فروردین از «طراحی یک راکتور تحقیقاتی در استان فارس» خبرداد و گفت که «درصورت تامین به موقع اعتبارات و درصورتی که اتفاقی خارج از روند عادی روی ندهد، این راکتور حدود سه تا پنج سال دیگر قابل بهرهبرداری خواهد بود.»
دولت ایران بهرهبرداری از این مراکز هستهای را در شرایطی اعلام کرده که مذاکرات هستهای این کشور در آلماتی قزاقستان با نمایندگان گروه ۵+۱ بینتیجه ماند و دوطرف به توافقی نرسیدند.
آمریکا، روسیه، چین، فرانسه، بریتانیا و آلمان اعضای گروه ۵+۱ را تشکیل میدهند. اعضای غربی این گروه میگویند که ایران احتمالا قصد دارد در پوشش برنامه هستهای، سلاح اتمی بسازد، ایران اما اهداف برنامه هستهایاش را صلحآمیز اعلام کرده است.
مناقشه هستهای ایران با غرب موجب شده که این کشور و گروه ۵+۱در ژنو، استانبول، بغداد، مسکو و آلماتی مذاکرات هستهای داشته باشند. دوطرف از زمان و مکان بعدی مذاکرات سخن نگفتهاند.