درپی گزارش چند مورد سانحه هوایی در کشور در سال‌های گذشته که چندین کشته به‌ جا گذاشت، ضرورت توجه مسئولان به ساماندهی ناوگان هوانوردی کشور به تدوین لایحه نظام جامع هوانوردی منجرشد، اما تا دوهفته پیش هیچ نامی از لایحه نظام جامع هوانوردی به میان نیامده است.

تکرار سقوط هواپیماهای ایران-140 در زمانی گزارش شد که از تدوین لایحه نظام جامع هوانوردی در دولت، چند سال می‌گذرد.

درپی گزارش چند مورد سانحه هوایی در کشور در سال‌های گذشته که چندین کشته به‌ جا گذاشت، ضرورت توجه مسئولان به ساماندهی ناوگان هوانوردی کشور به تدوین لایحه نظام جامع هوانوردی منجرشد.

پیش‌نویس این لایحه درسال 1382 در دوره وزارت دفاع علی شمخانی در دولت سیدمحمد خاتمی تهیه شد.

دوهفته پیش باوجود حضور وزیر راه و ترابری در مجلس، هیچ نامی از لایحه نظام جامع هوانوردی به میان نیامد.

دربرابر سوانح هوایی، کشته شدن نظامیان و غیرنظامیان و زیان‌های رسیده تاکنون هیچ مقام مسئولی پاسخگو نبوده است.

در تازه‌ترین مورد، هواپیمای مسافربری ایران 140 عصر یکشنبه در نزدیکی فرودگاه شاهین‌شهر اصفهان سقوط کرد و پنج سرنشین آن شامل استاد خلبان و چهارخلبان جان باختند.

در یک مورد دیگر، در ششم آذرماه سال 1385 بیش از 30 نفر در اثر سقوط هواپیمای آنتونوف در فرودگاه مهرآباد کشته شدند.

در زمان بروز این سانحه، آیت‌الله هاشمی شاهرودی، رییس قوه قضاییه اعلام کرد «بی‌احتیاطی در خرید، اجاره و استفاده از این نوع هواپیماها موجب چنین حوادثی و باعث خسارت‌های غیرقابل جبران شده است و در این نوع مسایل هیچ نوع قصور و تقصیری قابل پذیرش نیست.»

اولین سقوط این نوع هواپیما در دی ماه سال 1381 در نزدیکی باقر آباد در استان اصفهان بود که 44 کشته بر جای گذاشت.

این هواپیما حامل 46 كارشناس اوكراینی، روسی و خدمه پروازی بود كه به علت برخورد با كوه سقوط كرد.

گفته می‌شود از سال 1379 تا سال 1385، 11 هواپیما در ایران سقوط کرده و 700 نفر کشته شده‌اند.

ناگوار‌ترین چنین حوادثی، سقوط هواپیمای ترابری سی-130 ارتش حامل خبرنگاران و عکاسان رسانه‌ها در سال 1384 بود که در آن همه 94 سرنشین هواپیما به همراه 34 نفر دیگر کشته شدند.

فراکسیون وفاق وکارآمدی مجلس هفتم مدیریت وزیر راه وترابری وقت را به دلیل حوادث هوایی زیرسوال برده بود.

تحریم و بسته پیشنهادی غرب

تحریم فروش هواپیما به ایران در راستای تحریم‌ بین‌اللملی علیه جمهوری اسلامی، ناوگان هوایی کشور را با آسیب‌های جبران‌ناپذیری روبه‌رو کرده است.

در بسته پیشنهادی غرب به جمهوری اسلامی مرتبط با برنامه هسته‌‌ای کشور، مفادی درباره مشارکت هواپیمایی غیرنظامی با ایران پیشنهاد شده است.

گروه 1+5 شامل اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل و آلمان در نشست 25 خردادماه امسال اعطای این بسته را به لغو فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم در برنامه هسته‌ای کشور مشروط کردند.

همکاری در هوانوردی غیرنظامی با ایران شامل امکان لغو محدویت‌های صادراتی شرکت‌های هواپیماسازی به ایران و قادر‌ کردن ایران به نوسازی ناوگان هواپیمایی غیرنظامی خود، ازجمله مفاد این بسته پیشنهادی است.

کمک به ایران برای اطمینان از این‌که هواپیماهای ایرانی مطابق با استانداردهای ایمنی بین‌المللی پرواز می‌کنند، یکی دیگر از موارد این بسته اعلام شد.

همکاری ایران و اوکراین

جمهوری اسلامی در سال‌های پس از انقلاب تلاش کرد ناوگان فرسوده هوایی کشور را بازسازی و ترمیم کند.

بسیاری از شرکت‌های اروپایی و آمریکایی تابع خواسته آمریکا، در این سال‌ها از فروش هواپیما و قطعات آن به ایران خودداری کرده‌اند و ایران از همکاری روسیه و اوکراین در این زمینه برخوردار بوده است.

اوکراین درسال 1379 مجوز تولید آنتونوف-140 را به ایران فروخت که هزینه ساخت هر فروند آن نه میلیون دلار اعلام شده و اکنون با نام ایران-140 در داخل ایران تولید می‌شود.

نخستین هواپیمای 52 نفره ایران-140 در فوریه 1380 ساخته شد و حدود 80 درصد قطعات آن از روسیه وارد می‌شود.