چین در اعتراض به تصمیم اخیر اتحادیه اروپا برای توقف واردات نفت از ایران، آن را «غیر سازنده» خوانده است. پیش از این روسیه نیز موضع مشابهی گرفته بود.
یانگ جیچی، وزیر امور خارجه چین، امروز پنجشنبه گفته است: اینکه بر ایران فشار کورکورانه وارد شود و تحریم اعمال شود، رویکرد سازندهای نیست.
آقای یانگ در عین حال ابراز امیدواری کرده است: طرفین این مسئله، رویکردهایی اتخاذ کنند که در جهت صلح و ثبات منطقهای باشد.
پیش از این وزیر امور خارجه روسیه روز دوشنبه این تحریمها را «غیرسازنده» خوانده و گفته بود: تحریمهای یکجانبه به قضیه کمکی نمیکند.
سرگئی لاوروف در این باره گفته بود: از همه میخواهیم تا دست به اقدامات شدید نزنند. ما به دنبال از سرگیری مذاکرات هستیم.
کشورهای عضو اتحادیه اروپا روز دوشنبه، سوم بهمن ماه با تحریم نفت صادراتی ایران موافقت کردند.
با توجه به توافق جدید اتحادیه اروپا، از این پس بستن قرارداد نفتی جدید با ایران برای اعضای این اتحادیه ممنوع خواهد بود.
توافق موردنظر که هفتهها مذاکرات دشوار را پشت سر گذاشته، همچنین امکان تحریم فوری نفت صادراتی ایران را با لغو تدریجی قراردادهای کنونی تا اول ژوییه فراهم می کند.
وابستگی یونان به نفت ایران تا به حال جلوی یک توافق بر سر زمانبندی و شرایط را گرفته بود. یونان یک سوم نفت وارداتی خود را از ایران تامین میکند و رابطه اقتصادی نزدیکی با این کشور دارد.
یونان خواستار آن شده که دوره گذار به قطع واردات نفت از ایران یکساله باشد و هفتههاست که مذاکرات جدی در حال انجام است تا منبع جایگزینی برای حل مشکل یونان وجود داشته باشد.
ایران ۲۰ درصد از نفت خود را به کشورهای اتحادیه اروپا میفروشد که در بین آنها، یونان، اسپانیا و ایتالیا خریداران اصلی محسوب میشوند.
در یک ماه گذشته مقامات آمریکا در سفر به کشورهای نفتخیز خاورمیانه کوشیدهاند تا اطمینان پیدا کنند در صورت تحریم نفت ایران، نیاز بازار نفت از سوی این کشورها تامین خواهد شد و جلوی افزایش ناگهانی قیمت نفت گرفته می شود.
کشورهای غربی میکوشند از راه افزایش فشارهای اقتصادی، جمهوری اسلامی را وادار به تعلیق برنامه هستهای خود کنند. نگرانیهای این کشورها و اسرائیل درباره احتمال وجود ابعاد نظامی در برنامه هستهای ایران، پس از انتشار گزارش آژانس بینالمللی انرژی هستهای در آبان ماه، بالا گرفته است. ایران این نگرانیها را بیاساس شمرده و فعالیت نظامی هستهای را تکذیب کرده است.
چین که از عمدهترین شریکان اقتصادی ایران است، همیشه گفته که مسئله هستهای ایران باید از طریق گفتوگو و دیپلماسی حل شود. در عین حال این کشور با وضع تحریمها از طرف شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران مخالفتی نکرده است.
با کاهش حضور شرکتهای غربی در حوزه انرژی ایران در چند سال اخیر، چین با انعقاد قراردادهایی به ارزش ۴۰ میلیارد دلار با ایران، این خلاء را در بخش نفت و گاز پر کرده است.
چین بزرگترین واردکننده نفت خام از ایران است. این کشور در ماه نوامبر، حدود ۶۰۰ هزار بشکه نفت در روز از ایران خریداری کرد که این میزان، حدود یکسوم از کل صادرات روزانه نفت ایران است.
با اینحال گزارشها حاکی از آن است که چین برای ماههای ژانویه و فوریه سال جاری میلادی، واردات خرید نفت از ایران را کاهش داده است. چین گفته است که این اقدام به دلیل عدم توافق طرفین بر سر جزئیات قرارداد صورت گرفتهاست.
با افزایش فشارهای ایالات متحده بر چین برای توقف خرید نفت از ایران، ون جیابو، نخستوزیر چین در هفتههای گذشته سفری به عربستان، امارات و قطر انجام داد و چند قرارداد مربوط به بخش انرژی با این کشورها امضا کرد.
کاترین اشتون، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، پس از وضع تحریمهای اروپا علیه ایران گفت: هدف ما، تحریم ایران نیست. هدف اروپا، وادار کردن ایران برای از سرگیری مذاکرات هستهای و توقف غنیسازی اورانیوم است.
خانم اشتون روز دوشنبه تاکید کرد: ما در تماس با سعید جلیلی و علی اکبر صالحی بارها خیلی واضح و روشن به ایران گفتهایم که در پی گفتوگو هستیم. ما میخواهیم به موضوع فعالیت هستهای ایران در جریان مذاکرات پرداخته شود.
او همچنین درباره تاثیر منفی تحریم نفتی ایران بر اقتصاد اروپا گفت: تاثیرات ناخواسته و منفی این تحریمها بر اقتصاد اروپا را در ماه آوریل دوباره بررسی خواهیم کرد.
کاترین اشتون درباره نقش چین در اجرای این تحریمها گفته بود: چین نقش مهمی در بین کشورهای ۵+۱ دارد. درباره ایران جامعه بینالمللی باید در کنار هم بیاستد.
باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا نیز روز سهشنبه در مورد مناقشه هستهای با ایران گفت: اگر ایران رویکرد خود را تغییر دهد و تعهدات خود را اجرا کند، حل و فصل مسالمتآمیز این مسئله هنوز هم امکانپذیر است.
مقامات ایرانی در واکنش به این تحریمها، آنها را بیاثر خوانده و گفتهاند که بهآسانی میتوانند مشتریان دیگری برای نفت خود پیدا کنند. برخی از نمایندگان مجلس نیز بار دیگر تهدید به بستن تنگه هرمز کردهاند.
صندوق بين المللی پول دیروز چهارشنبه هشدار داد که با توقف صادرات نفت ايران به دليل تحريمهای آمريکا و اتحاديه اروپا، بهای نفت خام در بازارهای جهانی احتمالا تا ۳۰ درصد افزايش خواهد يافت.