دانشمندان در آمریکا با تجدیدنظر در راهنمای تشخیصی بیماری آلزایمر میگویند در این بیماری تغییرات مغزی سالها پیش از بروز نشانه اصلی آن که فراموشی است رخ میدهد.
راهنمای جدید تشخیصی بیماری آلزایمر که از سوی انستیتوی ملی بهداشت آمریکا و انجمن آلزایمر این کشور منتشر شده نشان میدهد که بیماری با تغییراتی در مغز آغاز میشود، به تدریج منجر به مشکلات خفیف حافظه شده و در نهایت به پیشرفت کامل بیماری به صورت نبود حافظه و عدم توانایی مراقبت از خود میانجامد.
این تجدید نظر در معیارهای تشخیصی بیماری آلزایمر پس از 27 سال صورت گرفته است و فهم دقیقتری از بیماری به دست میدهد.
بیماری آلزایمر نوعی بیماری عضوی مغز است که موجب مشکلاتی در حافظه، تفکر و رفتار میشود. نشانههای این بیماری به تدریج و در طول زمان وخیم شده و در نهایت زندگی فرد را مختل میکند.
معیارهای تشخیصی آلزایمر تاکنون تنها نشاندهنده مراحل نهایی بیماری بودند که فراموشی مشخصه اصلی آن شناخته میشد. در راهنمای تشخیصی جدید، دامنه بروز این بیماری در مراحل تدریجی عمر و در طول سالها نشان داده شده است و شامل سه مرحله پیش بالینی، آسیب خفیف شناختی و فراموشی آلزایمر است.
سه مرحله تدریجی بروز آلزایمر
در مرحله پیش بالینی که در حال حاضر در سطح تحقیقاتی مطرح است تغییرات مغزی اتفاق میافتد که شامل پیدایش امیلوید (amyloid) و سایر تغییرات اولیه سلولهای عصبی است.
در این مرحله نشانههای بالینی بیماری آشکار نیست ولی در برخی افراد این تغییرات مغزی از طریق اسکنهای پی.ای.تی و تحلیل مایع مغزی نخاعی قابل تشخیص است، اگرچه روشن نیست که پیشرفت بیماری به سوی مراحل پایانی چگونه خواهد داد. بنابراین استفاده از اسکن و آزمونهای نشانگر تنها برای تحقیق توصیه میشود. این نشانگرها در حال پالایش و استانداردشدن هستند و هنوز برای استفاده پزشکان آماده نشدهاند.
مرحله بعدی بروز آسیبهای خفیف شناختی است که در سطح بالینی قابل استفاده است. در این مرحله نشانههای خفیف مشکلات حافظه که قابل اندازهگیری هستند بروز میکنند اما هنوز استقلال فرد به مخاطره نیفتاده است. محققان به طور خاص سرگرم استانداردکردن نشانگرهایی هستند که در تشخیص بیماری در این مرحله به کار آید. در حال حاضر برخی از شاخصها و اسکنهای مغزی در این زمینه استفاده میشود.
مرحله نهایی، بیماری فراموشی آلزایمر است که شامل معیارهای کنونی تشخیص این بیماری میباشد و برای پزشکان و بیماران بیشتر شناختهشده است.
شناسایی مراحل اولیه بیماری آلزایمر امکانات جدیدی در پیشگیری و درمان زودهنگام بیماری فراهم میکند به طوری که دکتر ریسا اسپرلینگ، سرپرست گروه تحقیقاتی راهنمای جدید تشخیصی آلزایمر در یک مصاحبه تلفنی به خبرگزاری رویترز گفت که توانایی در تشخیص بیماری فردی که در مرحله پیشبالینی قرار دارد امکان پیشگیری و درمان زودهنگام آن را فراهم میدهد درست مانند کسی که دارای کلسترول بالاست و میتواند پیش از بروز بیماری قلبی، دارو استفاده کند.
او که یکی از محققان انستیتوی بهداشت آمریکاست و در بیمارستان بریخام و زنان در بوستون کار میکند میگوید اگرچه تشخیص بیماری، ترسناک است اما باید به مرحلهای رسید که جامعه ده یا بیست سال پیش در باره سرطان رسید و حالا مردم از بکاربردن نام سرطان کمتر میترسند.
مریلین آلبرت از دانشگاه جانزهاپکینز و از نویسندگان معیارهای جدید تشخیص آلزایمر، گفت که نشانگرهای شناخته شده اگرچه امیدوارکننده هستند اما هنوز برای استفاده پزشکان آماده نشدهاند.
او علت این امر را «استاندارد نبودن» آنها دانست و گفت که دانشمندان باید میزان طبیعی یا غیرطبیعیبودن نشانگرها را تعیین کنند.
نشانههای هشداردهنده آلزایمر
انجمن آلزایمر آمریکا با بیان ده نشانه آلزایمر، مینویسد که درصورت تجربه هر یک از این نشانهها، فرد باید به پزشک مراجعه کند چرا که تشخیص زودهنگام بیماری امکان درمان و برنامهریزی بهتر را برای آینده فراهم میکند.
این نشانهها عبارت از فقدان حافظه که در زندگی روزمره اخلال ایجاد کند، مشکلاتی در برنامهریزی و حل مسئله که گاهی با اشکال در تمرکز و تغییر در توانایی کار با اعداد جلوهگر میشود، مشکل در تکمیل وظایف آشنا در خانه یا محل کار، اغتشاش فکری در باره زمان و مکان که گاهی باعث میشود فرد فراموش کند کجا هست ، مشکل در فهم تصاویر بینایی و روابط فضایی که گاهی به صورت مشکل خواندن و یا حتی عدم شناختن خود در آینه نشان داده میشود، مشکل با کلمات در صحبتکردن یا خواندن که گاهی باعث توقف گفتوگو یا تکرار کلمات میشود، جابجاکردن اشیا و عدم توانایی برای یافتن آنها، قضاوت و تصمیمگیری غلط یا ضعیف، کنارهگیری از فعالیتهای شغلی یا اجتماعی، سرگرمیها و ورزشهای موردعلاقه در گذشته و بالاخره تغییرات در خلق و شخصیت به صورت افسردگی، بدبینی، اضطراب یا ترس هستند