همزمان با انتقاد آژانس بینالمللی انرژی اتمی از عدم همکاری ایران با این نهاد، وزیر امور خارجه ایران گفته است که برنامه هستهای ایران را نمیتوان متوقف کرد «زیرا فنآوریهای هستهای کشور از این حد فراتر رفتهاند».
علیاکبر صالحی، وزیر امور خارجه ایران، در مصاحبه با شبکه عربی زبان «روسیه الیوم» روسیه، برنامه هستهای ایران را «یک واقعیت» دانسته و در توضیح دلیل دنبال کردن برنامه هستهای تاکید کرده است: ایران هزاران دانشمند هستهای را آموزش داده و به خدمت گرفته و در این شرایط غرب نمیتواند غنیسازی اورانیوم را متوقف کند.
غنیسازی اورانیوم یکی از موضوعات مورداختلاف میان ایران و دیدهبان هستهای سازمان ملل متحد است زیرا اورانیوم غنیشده تا پایینتر از درجه ۲۰ درصد در راکتورهای تحقیقاتی مانند راکتور پزشکی تهران مورد استفاده قرار میگیرد و اورانیوم غنیسازی شده با درجه بسیار بالا در ساخت سلاح هستهای استفاده میشود.
آقای صالحی، رئیس پیشین سازمان انرژی اتمی ایران، تاکید کرده که ایران «برای پرداخت هر بهایی و تحمل هر مشکلی آمادگی دارد».
شورای امنیت سازمان ملل به دلیل آن که ایران غنیسازی اورانیوم را به حال تعلیق درنیاورده، قطعنامههایی علیه این کشور صادر کرده و چهارمین قطعنامه را خرداد سال ۸۹ صادرکرد که براساس آن تحریمها علیه بخشهای انرژی، بانکداری، کشتیرانی و مقامهای نظامی و سپاه ایران تشدید شد.
حمایت حیاتی روسیه و ایران از یکدیگر
وزیر امور خارجه ایران تلاشهای روسيه درمورد نیروگاه هستهای بوشهر را «مثبت» ارزيابی كرده و اطمینان داده است که روسیه به حمایت خود از موضع ایران بهویژه در پرونده هستهای ادامه خواهد داد.
علی اکبر صالحی در توضیح دلیل «اهمیت حیاتی» روابط تهران و مسکو گفته است که آمریکا در تلاش برای گسترش سیطره خود بر جهان باید تنها رقیب نظامی خود یعنی روسیه را شکست دهد و ناتو نیز برای تحقق این تلاش آمریکا، به دنبال محاصره روسیه است و این در شرایطی است که ایران تنها کشور در مرزهای روسیه است که زیر نفوذ ناتو قرار ندارد و «به همین دلیل ایران برای روسیه اهمیت حیاتی دارد و عکس این مسئله هم صحیح است».
روسیه یکی از کشورهای عضو گروه ۵+۱ متشکل از اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل و آلمان است که طرف مذاکره با ایران بر سر برنامه هستهای هستند.
روسیه به عنوان عضو دائم شورای امنیت که از حق وتو برخوردار است، به چهار قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل علیه برنامه هستهای ایران رای مثبت داده است.
آقای صالحی گفته است که از جزئیات پیشنهاد جدید مسکو درمورد برنامه هستهای ایران اطلاع ندارد اما برای بررسی آن به روسیه سفر میکند.
براساس طرح «گام به گام» روسیه هرگاه ایران به نگرانیها یا سوالهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی پاسخ رضایتبخشی بدهد، تدابیر تشویقی برای این کشور در نظر گرفته خواهد شد.
انتقاد آمانو از عدم همکاری ایران
همزمان با اظهارات وزیر امور خارجه ایران درمورد بازگشتناپذیری برنامه هستهای ایران، رئیس آژانس بینالمللی انرژی اتمی از برنامه هستهای ایران در کنار سوریه و کره شمالی انتقاد کرده است.
یوکیو آمانو در بیست و سومین کنفرانس سازمان ملل درباره خلع سلاح هستهای در ماتسوموتو ژاپن گفته است: ایران برای اطمینان خاطر درباره نبود هیچگونه مواد و فعالیتهای هستهای نامشخص با مقامهای آژانس همکاری نکرده است.
آقای آمانو تاکید کرده است که رویکرد او نسبت به استفاده از انرژی هستهای از زمان ریاست بر آژانس در دسامبر 2009 تاکنون بسیار شفاف و مشخص بوده و تمام پادمانهای امنیتی و توافقنامهها میان کشورهای عضو و آژانس بینالمللی انرژی اتمی و دیگر تعهدات مربوط ازجمله قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل متحد باید بهطور کامل اجرا شود.
دعوت ایران از کارشناسان سعودی
در واکنش به سخنان آمانو، سفیر ایران در عربستان سعودی برای دعوت از کارشناسان سعودی اعلام آمادگی کرده است.
محمدجواد محلاتی، سفیر تهران در ریاض، به روزنامه «الوطن» گفته است که ایران حاضر است که درهای تاسیسات هستهای خود را به روی کارشناسان سعودی بازکند تا به گفته او ماهیت برنامه هستهای این کشور «روشن و بطلان ادعاهای کشورهای غربی اثبات شود».
آقای محلاتی هم چنین بدون نام بردن از کشور مشخصی، «برخی کشورها» را به تلاش برای برهم زدن روابط میان ایران و عربستان سعودی متهم کرده و درعین حال تاکید کرده است که روابط ایران و عربستان «نیاز به تلاش طرفین برای رفع سوء تفاهمها دارد.»
برخی از کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس و برخی کشورهای عربی ازجمله امارات متحده عربی، اردن و عربستان سعودی از برنامه هستهای ایران ابراز نگرانی کرده و طبق اسناد فاش شده در وبسایت ویکی لیکس برخی ازجمله پادشاه بحرین خواستار توقف برنامه هستهای ایران شده بودند.
آذرماه سال ۸۹ پس از انتشار اسناد ویکی لیکس درمورد نگرانی برخی کشورهای عربی خلیج فارس از برنامه هستهای ایران، عبدالرحمان العطیه، دبیرکل وقت شورای همکاری خلیج فارس گفته بود که باید کارشناسان کشورهای عربی عضو این شورا در نشستهای نمایندگان جامعه جهانی با ایران شرکت کنند و در جریان مذاکرات قرار بگیرند.