یافته‌های یک پژوهش جدید در آلمان نشان می‌دهد که بیکاری با مشکلات جسمی و روانی مختلف بیشتر به خصوص در افرادی همراه است که حمایت اجتماعی کمتری دارند.

نتایج این پژوهش که در شماره جدید «مجله بین‌المللی پزشکی بالینی و بهداشت عمومی» آلمان  منتشر شده حاکی از آن است که عدم اشتغال با مشکلات جسمی و روانی بیشتر و طولانی‌تر در افراد همراه است اما در عین حال از بروز کمتر این مشکلات در افرادی خبر می‌دهد که  دارای حمایت اجتماعی بیشتر هستند.

پژوهش‌های مختلف در گذشته از یک سو نشان داده بود که بیکاری با مشکلات رو به افزایش مربوط به سلامتی افراد همراه است و از سوی دیگر گویای آن است که حمایت اجتماعی، کنارآمدن با بیکاری را برای فرد تسهیل می‌کند.

مثلا نتایج یک پژوهش در دانشگاه هاروارد آمریکا در سال ۲۰۰۹  که با استفاده از اطلاعات حاصل از بررسی هشت هزار و ۱۲۵ فرد در سال‌های ۱۹۹۹، ۲۰۰۱، و ۲۰۰۳ انجام شده نشان می‌دهد افرادی که شغل خود را از دست داده و بیکار شده‌اند دو برابر بیشتر از کسانی که هنوزشاغل هستند تا یک سال‌ونیم بعد، دچار بیماری‌های جدیدی مانند فشارخون بالا، دیابت یا بیماری قلبی شده‌اند.

جالب آن بود که خطر افزایش بیماری حتی در کسانی که بلافاصله پس از از دست دادن شغل خود، کار جدیدی یافته‌ بودند نیز معادل کسانی بود که هم‌چنان بیکار بودند.

پژوهشگران می‌گویند از دست‌دادن شغل و بیکاری، یک عامل استرس‌زای بزرگ در زندگی است که به طور کلی تاثیرات منفی روی سلامتی افراد دارد.

همه گیری بیکاری در سراسر دنیا

آمارهای جهانی نشان می‌دهد که بیکاری در حال حاضر در کشورهای مختلف دنیا کم و بیش وجود دارد و متوسط آن ۸.۸ درصد است.

در حالی که در کشورهایی مانند قطر یا آذربایجان نرخ بیکاری کمتر از یک درصد است، کشورهایی مانند لیبریا، زیمبابوه، زامبیا، یا ترکمنستان در بالاترین رده بندی بیکاری قرار دارند که از ۵۰ تا ۹۰ درصد تغییر می‌کند.

نرخ بیکاری در کشورهای پیشرفته‌ای مانند آمریکا ۹ ، بریتانیا ۸ ، کانادا ۷.۸، آلمان ۶.۷ و ژاپن ۵ درصد است و آمار نرخ بیکاری در کشورهای روسیه ۷.۶ و چین حدود ۴ درصد اعلام شده است.

بر اساس آمار جهانی، نرخ بیکاری ایران در سال ۲۰۰۹، ۱۴.۶ ارزیابی شده است. این در حالی است که ایران نرخ بیکاری در سال ۸۸ را تقریبا ۱۲ درصد ذکر کرده ولی اعلام شده که بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله از ۲۴ درصد هم بیشتر است.

در پژوهش حاضر رابطه بیکاری و حمایت اجتماعی با سلامتی فرد بررسی شده و در آن از اطلاعات مربوط به یک پژوهش گسترده از سوی آژانس بهداشت عمومی دولتی آلمان، انستیتوی کوخ، استفاده شده است.

بیکاری وضع جسمی و روانی زن و مرد را بدتر می‌کند

نتایج پژوهش نشان داد که عدم اشتغال افراد ۳۰ تا ۵۹ ساله با بدترشدن وضعیت جسمانی‌، روانی و کارکردی مانند اختلالات خواب، اختلالات اضطرابی و اعتیاد به مواد مخدر در مردان و زنان همراه است.

ضمنا افراد غیرشاغل به مدت طولانی‌تری در مقایسه با افراد شاغلی که از نظر درآمد و سن و میزان تحصیلات مشابه آن‌ها بودند دچار این مشکلات می‌‌شدند.

به منظور انجام مطالعه با بیش از ۱۲۰ هزار فرد ۳۰ تا ۵۹ ساله در فاصله سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۰۹ مصاحبه تلفنی شد.

از افراد به هنگام مصاحبه خواسته شده بود که مشکلات جسمی (از قبیل بیماری‌ها یا جراحات)، مشکلات روانی (مانند استرس، افسردگی و خلق عمومی) و نیز محدودیت‌های کارکردی که روی فعالیت‌های روزمره آن‌ها اثر داشته (مانند میزان مراقبت از خود، کار یا تفریح) در ماه پیش از انجام مصاحبه را گزارش کنند.

همچنین پژوهشگران تعداد روزهایی که افراد، دچار هر یک از مشکلات در سه حوزه مذکور شده بودند را مشخص و تحلیل کردند.

میزان حمایت اجتماعی هر فرد نیز از طریق تعداد دوستان خیلی نزدیک، چگونگی نقش افراد دیگر در زندگی آن‌ها و دردسترس‌پذیری عوامل کمک‌رسان از سوی همسایگان ارزیابی شد.

یافته‌های این پژوهش نشان داد که مردان و زنان بیکاری که از سوی زوج، اعضای خانواده یا دوستان خود حمایت می‌شوند کمتر از سایرین چنین مشکلاتی را تجربه می‌کنند و در صورت بروز هم، مدت آن کوتاه‌تر است.

در پژوهش حاضر عامل بیکاری و حمایت اجتماعی به طور مستقل اثراتی روی بروز آسیب‌های مختلف در سه حوزه و مدت زمان آن داشت. به طوری که تاثیر مثبت حمایت اجتماعی در میزان بروز بیماری‌ها در افراد شاغل نیز دیده شد.

از مطالعات گذشته نیز نتایج مشابهی به دست آمده بود. مثلا پژوهشی که در سال ۲۰۰۳ در پنج کشور شمال اروپا انجام شد نشان دهنده تاثیر مثبت حمایت اجتماعی در کاهش آشفتگی‌های روانی افراد غیرشاغل بود.

به باور پژوهشگران، پیامدهای بهداشتی منفی بیکاری بیشتر ناشی از نبود درآمد، نبود تماس‌های اجتماعی در محیط کار، و نبود حیثیت اجتماعی است که به دلیل کار ایجاد می‌شود.

آن‌ها می‌گویند پزشکان باید افراد بیکار را تشویق کنند تا بیشتر در شبکه‌های اجتماعی وارد شوند چرا که نتایج، گویای آن است که احساس فرد درباره این‌که مورد حمایت و توجه اجتماعی است به او کمک می‌کند تا با مشکلات مختلف ناشی از بیکاری بهتر کنار بیاید.