محمود احمدی‌نژاد روز دوشنبه، ۲۸ فروردین با حضور در استان مازندران دستور آغاز عملیات اجرایی خط انتقال آب دریای خزر به مناطق مرکزی ایران شامل استان‌های سمنان، قم و اصفهان را صادر کرد.
به گزارش خبرگزاری‌های ایران، رئیس جمهوری ایران صبح امروز به همراه مجید نامجو، وزیر نیرو، مجتبی ثمره هاشمی، دستیار ارشد رییس جمهوری در منطقه گوهر باران شهرستان ساری حضور پیدا کرد.
آقای احمدی‌نژاد همچنین وعده داده است که طرحی مربوط به جنوب کشور در همین رابطه در آینده معرفی شود. محمدرضا عطارزاده، معاون امور آب و آبفا وزارت نیرو در این باره می‌گوید: در این طرح آب از غرب بندرعباس به گل گهر کرمان منتقل می‌شود.
قرار است قرارگاه خاتم الانبیاء به عنوان پیمانکار پروژه به طور رسمی طرح انتقال آب شیرین به مناطق مرکزی ایران را در سه بخش آغاز کند. مبلغ این قرارداد دو هزار میلیارد تومان و مدت زمان اجرای آن ۲۴ ماه اعلام شده است.
محمود احمدی‌نژاد در مراسم آغازین این طرح توضیحاتی درباره انتقال آب خزر به فلات مرکزی ایران نداد اما در عین حال گفت که این کار «عظیم، جهادی و انقلابی» است.
پس از آن بود که ۲۰ دستگاه و تجهیزات خاکبرداری از محل، نصب لوله‌های انتقال آب را آغاز کردند.
در این ارتباط محمدرضا عطارزاده، معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا، هدف از اجرای این طرح را شیرین کردن سالانه ۵۰۰ میلیون متر مکعب از آب دریای خزر اعلام کرد.
به گفته او، مطالعات مکان‌یابی و تعیین مسیر بهینه آب از سواحل جنوبی دریای خزر به نواحی منطقه مرکزی کشور انجام شده است.
این مقام ابراز امیدواری کرده که با اجرای این طرح، دیگر خبری از خشکسالی در مناطق مرکزی و کویری ایران نباشد.
از دیگر موارد مورد اشاره معاون وزیر نیرو در این مراسم ارتقای توسعه صنعتی و رونق کشاورزی و اقتصاد پایدار در مناطق مرکزی ایران همزمان با شیرین کردن آب دریای خزر برای استفاده در شهرهای مرکزی ایران است.
قرار است در کنار سازه‌های دریایی جهت استحصال آب از دریای خزر، کارخانه آب شیرین کن با ظرفیت ۲۰۰ میلیون متر مکعب هم در منطقه احداث شود. آبگیری از دریا، نیروگاه برق، سامانه‌های آب شیرین کن، ایستگاه‌های پمپاژ، خطوط انتقال برف، خطوط لوله انتقال آب و مخازن ذخیره و متعادل کننده از جمله بخش‌های انتقال آب خزر به مرکز ایران است.
وزارت نیرو می‌گوید مسیر انتخاب شده «بهترین» بوده و بالاترین میزان بهره‌وری از آن ممکن خواهد بود. ضمن آنکه کمترین مشکلات زیست محیطی هم ایجاد می‌شود.
بحث انتقال آب شیرین دریای خزر از دهه‌ها پیش مطرح شده بود، اما همزمان با سفر استانی محمود احمدی‌نژاد به زادگاه خود، سمنان در دستور کار دولت قرار گرفت.
این طرح اما پس از تصویب در هیئت وزیران با انتقاد کارشناسان مواجه شد. آنها هزینه‌های اجرای این طرح را بسیار زیاد برآوردند که توجیهی برای مصارف کشاورزی نخواهد داشت.
شماری از کارشناسان هم این طرح را مانند پروژه‌های مد نظر دولت اکبر هاشمی رفسنجانی دانستند که در صدد اجرای طرحی با عنوان اتصال خزر به خلیج فارس بود.
در این ارتباط همچنین هشدارهایی هم درباره بحث‌های حقوقی برداشت آب از منابع مشترک پنج کشور همسایه ایران مطرح شد. حسین آخانی، مدرس منابع طبیعی کمی بعد از اعلام این مصوبه به روزنامه همشهری گفت که میزان شوری آب دریای خزر بالا است.
به گفته او در صورت انتقال آب به منطقه خشک سمنان میزان شوری بر اثر تبخیر افزایش پیدا می‌کند و تنها درصورت شیرین کردن می‌توان از این آب استفاده کرد.
او تغییر اکوسیستم خزر را بسیار خطرناک ارزیابی کرد و گفت اگر قرار است آب خزر با لوله به سمنان انتقال پیدا کند باعث تخریب بخش گسترده‌ای از عرصه‌های جنگلی می‌شود. آقای آخانی این روند را مشابه وضعیتی عنوان کرد که بعد از عبور لوله گاز در دنا رخ داد.
بر اساس برآوردهای صورت گرفته مهمترین هزینه مربوط به هزینه نمک‌زدایی از آب است که انرژی بسیار زیادی لازم دارد؛ بر این اساس هر یک متر مکعب آب به ۲۴ کیلووات ساعت برق نیاز دارد که با برق پنج تا ۱۰ سنتی حدود ۱۲۰۰ تا ۲۴۰۰ تومان هزینه به دنبال خواهد داشت.
هزینه‌های تمام شده برای هر متر مکعب آب هم در نهایت بین ۱۷۰۰ تا ۳۴۰۰ تومان برآورد شده بود.
فاطمه ظفرنژاد، پژوهشگر آب و توسعه پایدار هم با انتقاد از این طرح گفته است: از یک سو رودخانه‌های طبیعی با سدسازی در ایران خشکانده می‌شود اما از طرف دیگر تونل و کانال‌های مصنوعی آب ایجاد می‌شود تا آب از نقطه‌ای به نقطه دیگر منتقل شود.
ایران یکی از کشورهای کم آب جهان است که به ویژه در در طول یک دهه گذشته همواره با مشکل خشکسالی روبه‌رو بوده است. براساس گزارش نهادهای رسمی، در طول ۵۰ سال گذشته، میزان بارندگی در کشور ۲۴ درصد کاهش داشته و میانگین بارش از مهرماه سال گذشته تا شهریور، ۱۸۲ میلی‌م‌تر بوده است.
به تازگی نیز رئیس مرکز ملی خشکسالی ایران اعلام کرده که طی اسفند ماه گذشته، بیش از ۹۳ درصد از کل مساحت ایران تحت تاثیر خشکسالی با شدت‌های متفاوت قرار گرفته است.
گزارش تصویری آغاز پروژه انتقال آب دریای خزر به فلات مرکزی ایران را از اینجا ببینید.
