گزارش‌های جهانی حاکی از مرگ بیش از ۲.۶ میلیون جنین در سه ماه آخر بارداری در سال ۲۰۰۹ و در میان زنانی است که در کشورهای فقیر دنیا زندگی می‌کنند.
پژوهشگران سازمان بهداشت جهانی و ۵۰ سازمان در ۱۸ کشور دنیا با اعلام این خبر از «تراژدی خاموشی» سخن گفتند که بیشتر گریبان زنان کشورهای فقیر دنیا را می‌گیرد و میزان سالانه آن بیشتر از موارد مرگ ناشی از ایدز و مالاریا است.
مجموعه این پژوهش‌ها که در مجله «لانست» منتشر شده اولین نگاه جامع درباره تاثیر سقط جنین در ماه‌های آخر بارداری در جهان است که دکتر جوی لان، سرپرست پژوهش‌ها آن را «آخرین موضوع بزرگ نامرئی بهداشت جهانی» می‌داند که به آن پرداخته می‌شود.
او به خبرگزاری رویترز گفته است: «تعداد جنین‌هایی که سالانه می‌میرند بیشتر از تعداد افرادی است که سالانه از بیماری ایدز و مالاریا می‌میرند با این وجود هیچ‌گاه این آمار در داده‌ها یا سیاست‌های بهداشتی جهانی ذکر نمی‌شود.»
مرگ جنین از سوی سازمان بهداشت جهانی به بارداری‌های ناکامی گفته می‌شود که پس از ۲۸ هفتگی بارداری یا در سه ماه پایانی آن رخ می‌دهد.
پیچیدگی‌های زایمان، عفونت‌های حین بارداری مانند سیفلیس، مشکلات بهداشتی مانند فشار خون یا دیابت و مشکل رشدی مرگبار از جمله مهمترین دلایلی است که موجب رشد نکردن جنین و در نهایت مرگ او می‌شود.
دکتر الیزابت میسون از سازمان بهداشت جهانیکه روی این گزارش کار کرده به خبرگزاری رویترز گفته است: بیش از نیمی از موارد مرگ جنین به هنگام زایمان رخ می‌دهد که کاملا مربوط به نحوه مراقبت از زنان به هنگام زایمان است.
گزارش میزان مرگ جنین و دلایل آن در همه کشورهایی که در مطالعه حاضر آمده است سیاست‌گذاران جهان را به چالشی عملی فراخوانده تا آمار میزان مرگ و میر جنین را را تا سال ۲۰۲۰ به نصف کاهش دهند.
تفاوت زیاد بین کشورهای فقیر و غنی
یافته‌های پژوهش‌ها نشان می‌دهد، ۹۸ درصد موارد مرگ جنین در سال ۲۰۰۹ در کشورهای با درآمد کم یا متوسط بوده و دو سوم آن نیز در مناطق روستایی رخ داده که معمولا ماما یا دکتر در دسترس نیست تا مراقبت ماهرانه از زنان باردار به عمل آید.
در این گزارش تفاوت زیادی درباره مرگ جنین میان کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه مشاهده می‌شود، به طوری که میزان آن در فنلاند و سنگاپور به دو در هر هزار تولد می‌رسد در حالی که این میزان در کشور پاکستان ۴۷ و در نیجریه ۴۲ است.
حدود ۶۶ درصد مرگ و میر جنین‌ها در ۱۰کشور هندوستان، پاکستان، نیجریه، چین، بنگلادش، جمهوری دموکراتیک کنگو، اتیوپی، اندونزی، افغانستان و تانزانیا رخ می‌دهد و میزان آن در مناطق مختلف یک کشور هم گاهی کاملا تفاوت دارد.
سرعت پیشرفت در مبارزه با مرگ جنین بسیار کند است به طوری که از سال ۱۹۹۵ سالانه تنها ۱.۱ درصد کاهش یافته است. این در حالی است که مرگ کودکان زیر پنج سال و مرگ مادر سالانه به ترتیب ۲.۳ و ۲.۵ درصد کاهش یافته است.
دلایل متفاوت مرگ جنین در کشورهای ثروتمند
با وجود میزان بالاتر مرگ جنین در کشورهای فقیرتر، کشورهای با درآمد بالا نیز از آن مصون نیستند به طوری که در کشورهای ثروتمند، از هر ۲۰۰ بارداری، یکی منجر به مرگ جنین می‌شود.
این امر از کشوری به کشور دیگر متفاوت است؛ مثلا در فنلاند در هر هزار تولد دو مرگ جنین اتفاق می‌افتد در حالی که این رقم در استرالیا و بریتانیا به ترتیب، ۳.۹ و ۳.۵ است.
چاقی، سیگارکشیدن و سن بالای مادر از مهمترین عوامل خطر مرگ جنین در کشورهای ثروتمند به هنگام بارداری است.
همچنین در کشورهای ثروتمند تفاوت‌های نژادی و قومی نیز در این موضوع نقش دارند. به عنوان نمونه دکتر وس داک از مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها می‌گوید که در آمریکا مرگ جنین در میان سیاه پوستان آفریقایی‌تبار این کشور غالبا دو تا سه برابر بیشتر از مادران سفیدپوست است.
در کانادا و استرالیا نیز زنان بومی تقریبا دو برابر زنان سفیدپوست، مرگ جنین خود را تجربه می‌کنند.
دکتر داک می‌گوید مداخله‌های پیش از بارداری باید روی کنترل وزن و میزان کافی مصرف اسید فولیک متمرکز شود که این موضوع می‌تواند نقایص لوله عصبی را کم کند. همچنین در دوران بارداری باید تمام تلاش‌ها در زمینه مدیریت مناسبت دیابت، فشار خون، چاقی، بارداری‌های متعدد، کشیدن سیگار و مصرف مواد مخدر انجام شود.
سکوت؛ یک سوگ پنهان
براساس گزارش‌های منتشرشده، بررسی آمارهای ۱۳۵ کشور دنیا نشان داد بیشتر کودکان مرده، بدون هیچ مراسم عزاداری دور انداخته می‌شوند و حتی به والدین فرصت داده نمی‌شود تا کودک خود را در آغوش گیرند یا لباس بپوشانند.
به گفته دکتر میسون از سازمان جهانی بهداشت برخی زنان با «لکه ننگ یک مادر شکست خورده» روبه‌رو هستند و در برخی کشورها درباره مرگ جنین، خرافات زیادی وجود دارد.
او می‌گوید: زمانی که زن در حال تحمل این فقدان برزگ است، این امکان وجود دارد که به خیانت نیز متهم شود یا حتی خود او همسایه را متهم کند که نفرینش کرده است.
اما پژوهشگران براین باور هستند که بیشتر این رنج‌ها قابل پیشگیری است و از کشورهایی که در آنها از هر هزار تولد پنج جنین مرده به دنیا می‌آید می‌خواهند که تلاش کنند تا سال ۲۰۲۰ این رقم را به نصف کاهش دهند.
دکتر میسون در این مورد «دسترسی به مراقبت ماهرانه در حین زایمان» را مهمترین عامل نجات جان کودکان می‌داند.
برآوردها نشان می‌دهد که پوشش گسترده مراقبت‌های اضطراری زایمان، شناسایی و درمان سیفلیس، نظارت بر مشکلات مرگبار رشد، کنترل فشار خون بالا و دیابت و پیشگیری و درمان مالاریا می‌تواند سالانه باعث نجات جان ۱.۱ میلیون کودک در دنیا شود.
