طبق لایحهای که به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است، از این پس دیه زن و مرد و مسلمان و غیرمسلمان که در حادثه رانندگی فوت کنند، برابر خواهد بود.
دیه زن و مرد مسلمان که بر اثر تصادف رانندگی جان خود را از دست دادهاند برابر است.
علیرضا جمشیدی، سخنگوی قوه قضاییه امروز اعلام کرد از این پس پرداخت دیه زن و مرد و مسلمان و غیرمسلمان در تصادفات رانندگی یکسان خواهد بود.
وی که در جمع خبرنگاران سخن میگفت برابر بودن دیه را بر اساس لایحه «بیمه اجباری مسوولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه موتوری زمینی در مقابل شخص ثالث» دانست.
وی در خصوص این لایحه گفت: این لایحه با همکاری بیمه مرکزی، ستاد دیه، وزارت دادگستری و راهنمایی و رانندگی تصویب شده و امیدواریم با تصویب نهایی آن در شورای نگهبان قانون اساسی شاهد مزایای این لایحه باشیم.
وی پرداخت دیه برابر را بر خلاف شرع ندانست و آن را قراردادی که میان بیمهگذار و بیمهشونده منعقد میشود، ذکر کرد.
اولین بار بحث برابری دیه در پرونده هموفیلیها مطرح شد که به موجب آن دادگاه رای بر برابری دیه پرداختی به زنان و مردان متاثر در این پرونده داده بود.
مواد 209 و 300 قانون مجازات اسلامی |
|
ماده 209: هرگاه مرد مسلمانی عمدا زن مسلمانی را بکشد، محکوم به قصاص است؛ لیکن باید ولی زن قبل از قصاص قاتل نصف دیه مرد را به او بپردازد. | |
ماده 300: دیه قتل زن مسلمان خواه عمدی و خواه غیرعمدی نصف دیه مرد مسلمان است. |
برابری دیه زن و مرد در حالی مطرح میشود که که طبق ماده 300 قانون مجازات اسلامی دیه زن نصف دیه مرد است و طبق ماده 209 اگر مردی زنی را به قتل برساند باید خانواده مقتول نصف دیه قاتل را پرداخت کنند تا وی قصاص شود.
برابری دیه زن و مرد و مسلمان و غیر مسلمان برای نخستین بار است که بهطور رسمی اعلام میشود. اگر چه شورای نگهبان هنوز درباره این لایحه نظر خود را بیان نکرده است، ولی در صورت پذیرش، میتواند گام موثری در راه برطرف کردن یکی از قوانین تبعیضآمیز بین زنان و مردان در ایران باشد.
تا کنون دلیل نصف بودن دیه زن نسبت به مرد بار اقتصادیای عنوان شده بودکه طبق قوانین شرعی بر عهده مرد گذارده شده است که البته در زمان کنونی این سوال پیش میآید که در بسیاری از موارد که زنها همانند مردان مسئولیت اقتصادی دارند و زنانی هستند که سرپرست خانوار محسوب میشوند، آیا همچنان نصف بودن دیه زنان میتواند توجیه منطقی داشته باشد.
بحث بر سر برابری دیه زن و مرد مدتی است که در کشور مطرح شده است و آیتالله یوسف صانعی نیز برای نخستین بار بهطور رسمی حکم به برابری دیه زنان و مردان داده است.
وی چندی پیش در مصاحبه با روزنامه اعتماد ملی در این زمینه گفت: تفاوت میان دیه زن و مرد بر خلاف اصول و قواعد اسلامی است. بنابراین ما باید آنقدر این مسأله را تكرار و در باب آن بحث كنیم كه دیه زن برابر دیه مرد است تا انشاءالله به صورت قانون تصویب شود.
اکبر هاشمیرفسنجانی، رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز سال گذشته عنوان داشت که میتواند در صورتی که شورای نگهبان مصوبه مجلس در برابری دیه زن و مرد را خلاف شرع بداند و از تأیید آن خودداری بورزد، این مصوبه را قانونی کند.
در تیرماه گذشته نیز گروهی از زنان اصولگرا همصدا با زنان اصلاحطلب خواستار برابری دیه زن و مرد شدند.
از آنجا که نصف بودن دیه زن نص صریح قرآن نیست و از دل تفاسیر آیات مربوط به قصاص بیرون آمده است، در نتیجه تلاش برای تغییر آن بر اساس شرایط روز منطقی و امکانپذیر به نظر میرسد.