انتشار تصاویر غیر اخلاقی از طریق گوشی‌های تلفن همراه و توزیع دست به دست اینگونه تصاویر به وسیله فناوری نوین به کار رفته در گوشی های پیشرفته از جمله بلوتوث (Bluetooth) به نظر می رسد معضلی را از زمان به بازار آمدن این تکنولوژی متوجه جامعه ایرانی نموده است.

اخذ تصاویر بدون اطلاع افراد در حوزه خصوصی و انتشار این تصاویر در حوزه‌های عمومی و یا تهدید به انتشار این تصاویر و باج‌گیری از طریق آن، انتشار تصاویر مربوط به جشن‌های خصوصی، انتشار آسان تصاویر مربوط به روابط جنسی نامتعارف با عرف جامعه و مواردی از این قبیل نمونه‌هایی از این معضل یاد شده هستند.

شاید تمامی افراد جامعه حتی کسی که مستقیما دست در ارتکاب چنین اعمالی دارد، در عمق وجودش به غیر اخلاقی بودن عملش آگاهی داشته باشد.

اما پرسش بنیادین و در واقع سوال این است که با وجود چنین فرضی، چرا باز هم افراد اقدام به پخش چنین تصاویری مابین خود می نمایند؟ چرا جامعه به این تصاویر اقبال نشان می دهد؟ چرا گوشی‌های بسیاری از جوانان پر است از اینگونه تصاویر؟

برای پاسخ به این مسأله ابتدا به طرح پرسشی که در مباحث فلسفه اخلاق مطرح شده می پردازیم.

در آموزه های اخلاق کانت، فرد برای اتخاذ تصمیم اخلاقی و درست می بایست به عقل محض بدون دخالت احساسات، حوائج و امیال رجوع نموده و بر اساس دستور جاری شده از آن پایگاه مبادرت به انتخاب نوع کنش خویش در قبال مسائل نماید.(1)

اما مشکلی که کانت با آن روبرو بود این نکته بود که ثابت کند چگونه ممکن است آدمی صرفا به حکم عقل بر انگیخته شود، بدون آنکه خواست‌ها و امیال خود را در نظر بگیرد، تا بر طبق اصول اخلاقی عالیه عمل کند؟(2)

در واقع، وجود امیال و خواست‌ها مانعی بر سر راه مراجعه افراد به عقل محض برای اخذ تصمیم اخلاقی بوده و این نکته‌ای است که برای تحلیل فضای جامعه ایرانی در این راستا به کار می آید.

جامعه ایرانی به استناد آمار، جامعه‌ای جوان است. یعنی آنکه طیف جوان جمعیت در آن، طیف اکثریت را تشکیل می دهد.

بدیهی است فهم نوع ضوابط حاکم بر رفتارهای این طیف تا حدود زیادی می‌تواند به فهم معادلات حاکم بر جامعه موثر واقع شود.

مهمترین عوامل غیر عقلانی حاکم بر رفتار جوانان،احساسات و امیال آستانه بلوغ و رشدیافتگی جسمی است.

میل جنسی مهمترین عامل غیر عقلانی و غریزی تاثیر گذارنده بر چهت گیری رفتاری در طیف جمعیت جوان است.

از نقطه نظر روانشناسی میل جنسی به عنوان یکی از نیازهای فیزیولوژیک می بایست در بستر طبیعی خویش و در معادلاتی که در درون هر جامعه به شیوه خود جوش، برقرار می شود(ازدواج و ...) ارضا شود.

قطعا این نکته حائز اهمیت است که میل جنسی تنها به رابطه مستقیم جنسی محدود نمی شود و کلیه رفتارهایی که در درون جامعه مرتبط با این مقوله شناسایی می شود، در این راستا ارزیابی می شود.

بر هم خوردن فرایند ارضای میل جنسی در نظم خود جوش جامعه به واسطه هر عامل بیرونی، می تواند اثرات زیانباری برای آن جامعه به دنبال داشته باشد.

رفتارهای نابهنجار با عرف عمومی جامعه در این راستا نشانه ای از بر هم خوردن فرایند ارضای میل جنسی در بستر خویش است.

صورت مسئله پاک شده و معضلی که اکنون جامعه ایرانی را گریبان‌گیر خود نموده و در قامت اقبال جامعه و نسل جوان به تصاویر غیر اخلاقی و عمدتأ سکسی خود را نشان می دهد «بر هم خوردن فرایند ارضای میل جنسی در درون جامعه» به واسطه تأثیر عامل بیرونی است.

در طی چند دهه اخیر عوامل گوناگونی بر روابط جنسی جامعه ایرانی تأثیر گذاشته‌اند. به عنوان مثال ازدواج به عنوان یکی از فرایندهای ارضای میل جنسی به واسطه عواملی همچون وضعیت نامناسب اقتصادی، انتظارات نامتوازن دختران و پسران از یکدیگر، بروز اعتقادات ناهماهنگ با ازدواج سنتی در میان جوانان و ... مورد تأثیر واقع شده و سن ازدواج در میان جوانان ایرانی به نسبت گذشته رقم بالاتری را نشان می دهد.

اما در واقع مهمترین عامل موثر در بر هم خوردن فرایند ارضای میل جنسی در جامعه، رویکرد حاکمیت در تعدیل و تحدید فضای روابط اجتماعی مابین جنس‌های مخالف و متهم نمودن تمامی رفتارهای جنسی به «رابطه مستقیم غیر مشروع جنسی» و سرکوب آنها بوده است.

فرهنگ رسمی و ایدئولوژی غالب با چنین رویکردی حتی بعضا بر فرهنگ عمومی جامعه نیز تأثیر گذار بوده و جامعه را به سمت خود سانسوری در این رابطه سوق داده است.

رشته کلام در بحث از این موضوع سر دراز دارد، منتهی هدف از این نوشته تنها روشن نمودن صورت مسئله‌ای بود که اکنون سال‌هاست از دید تصمیم گیرندگان چامعه ایرانی و به تبع آن صداوسیما پنهان مانده و گویا بنا بر آن نیست که فعلا آشکار شود.

1)سالیوان،راجر،اخلاق در فلسفه کانت،مترجم:عزت اله فولادوند
2)بشیریه،حسین،عقل در سیاست