به گفته یک عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس، رعایت حقوق قانونی کودکان و نوجوانان تحت سرپرستی پدر خانواده هنوز در کشور نهادینه نشده است. اکنون پرونده‌های کودک‌آزاری خانوادگی توسط پدر، به دلیل نداشتن شاکی و بدون حکم قصاص و دیه بسته می‌شود.

یکی از اعضای کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس گفت که رعایت حقوق قانونی کودکان و نوجوانان تحت سرپرستی پدر خانواده هنوز در کشور نهادینه نشده است.

غلامرضا اسداللهی، تاکید کرد که در برخی نقاط کشور این تصور نادرست همچنان وجود دارد که پدر بر فرزندان و خانواده تسلط دارد.

این نماینده مجلس بر تعیین دقیق جایگاه‌ها و حقوق افراد خانواده از طریق اقدامات مسئولان فرهنگی تاکید کرد، اما به پیگیری‌های قضایی در این زمینه اشاره‌ای نکرد.

تنبیه کودک توسط والدین

سال‌ها است که اخبار و گزارش‌های تکان دهنده‌ای درباره کودک‌آزاری به شیوه‌های مختلف و به ویژه از سوی والدین و ناپدری و نامادری منتشر می‌شود.

طبق ماده 1178 قانون خانواده، ابوین ( پدر و جد پدری) موظفند که در حدود توانایی خود به تربیت کودکان خویش بر حسب مقتضی اقدام کنند.

بر اساس ماده 1179 نیز همان قانون نیز حق تنبیه کودک به ابوین داده شده است، اما تاکید شده که آنها نمی‌توانند به استناد این حق کودک خود را خارج ازحدود تادیب، تنبیه کنند.

این در حالی است که حدود تنبیه برای «ادب کردن» توسط والدین در قانون به روشنی مشخص نشده و ابهامات فراوانی را برای پیگیری‌های قضایی بر جای گذاشته است.

ولایت بر فرزند؛ مصونیت قانونی

ماده 1181 قانون خانواده به عنوان زیر مجموعه‌ای از قانون مدنی تاکید دارد که پدر یا جد پدری نسبت به اولاد خود ولایت دارند.

این قانون سبب شده است که پرونده‌های کودک‌آزاری خانوادگی توسط پدر، سرانجام به دلیل نداشتن شاکی و بدون حکم قصاص و دیه بسته شود و برای پدری که کودک خود را آزار جسمی داده است، مجازاتی تعیین نشود.

در این شرایط حتی مادر نیز به دلیل از دست ندادن زندگی، قادر نیست از پدر فرزند خود شکایت کند و حتی در صورت شکایت، در نهایت مجبور می‌شود که رضایت دهد.

کودک‌آزاری جرم عمومی است

بسیاری موارد کودک آزاری نیز دیده می‌شود که عامل آن فردی غیر از والدین است.

آزار سه کودک بی‌سرپرست در مرکز بهزیستی زنجان، یکی از این موارد به شمار می‌آید.

دبير شورای قضايی استان زنجان گفته است که از آنجا كه كودک‌آزاری جرم عمومی تلقی می‌شود، دادستان شخصا می‌تواند به عنوان مدعی‌العموم در اين زمينه بدون نياز به طرح شكايت شاكی خصوصی وارد شود.

کارشناسان می‌گویند به گواه آنچه تا کنون شاهد بوده‌ایم، تلقی کودک‌آزاری به عنوان جرم عمومی در مورد پدر به عنوان ولی کودک صورت نگرفته است.

در حالی که دست‌کم تغییر رنگ پوست یا آسیب جسمی و روحی کودک از نظر قانونی جرم است، اما در صورت فوت یا صدمه دیدن کودک به دلیل این که پدر ولی کودک شمرده می‌شود، از قصاص یا پرداخت دیه معاف می‌شود.

قانون، بی‌توجه به حقوق کودکان

برخی کارشناسان بر این باورند که در حالی که ایران از سال‌ها پیش به کنوانسیون حقوق کودک پیوسته است، اما قوانین خود را برای احقاق بیشتر حقوق کودکان به روز و تنظیم نکرده است.

بی‌توجهی به حقوق کودکان که از سویی تنبیه بدنی را به دنبال داشته، از سوی دیگر سبب کودک آزاری‌های اجتماعی همچون کار بیرون از خانه و محرومیت از تحصیل نیز شده است.

اسداللهی، عضو كميسيون قضايی و حقوقی مجلس به‌روز کردن قوانین و به‌کارگیری اهرم‌های بازدارنده را نیازمند کار کارشناسی و تعامل بیشتر قوه قضاییه، دولت و مجلس دانسته است.

این در حالی است که حتی در طرح‌ها و لایحه‌های در دستور کار مجلس همچون لایحه حمایت از خانواده نیز کمتر توجهی به کودکان و حقوق آنها شده است.