«فرهاد ورهرام» عکاس پژوهشگر و کارگردان، مجموعه‌ای از عکس‌های خود را در قالب نمایشگاهی با عنوان «مترسک» از 15 تا 21 آبان ماه در گالری دی به نمایش گذاشته است.

«فرهاد ورهرام» عکاس پژوهشگر و کارگردان، مجموعه‌ای از عکس‌های خود را در قالب نمایشگاهی با عنوان «مترسک» از 15 تا 21 آبان ماه در گالری دی به نمایش گذاشته است.

در این نمایشگاه 30 قطعه عکس از میان 70 عکس ورهرام از مترسک‌های نقاط مختلف ایران توسط «ابراهیم حقیقی» گرافیست صاحب نام با معیار نمایان بودن آسمان انتخاب شده‌اند.

به گفته ورهرام بیشتر مترسک‌های ایرانی به جز در مناطقی در کردستان پوششی مردانه دارند و در مجموعه عکس‌های او هم تنها چهار عکس از مترسک‌هایی با پوشش زنانه خودنمایی می‌کنند.

او درباره انگیزه‌اش برای عکاسی ازمترسک می‌گوید: از سال‌های دور لباس، قد و هیبت مترسک‌ها نظرم را به خود جلب کرده بود، تا اینکه از سال 1370 فرصتی دست داد تا مترسک‌های ایرانی را به عنوان موضوع عکس دنبال کنم.

ورهرام در عکاسی از مترسک‌ها از دوربین نیکون «اف دو»، لنز واید و تنوع نور در آسمان بهره برده است.

وی می‌گوید: مترسک‌ها درهر شکل و وضیعتی پیغام‌رسان ترس و واهمه بوده‌اند. نمی‌دانم این وجه‌ خود را به خاطر شباهت به آدمیان دارند یا نه!

این عکاس و مستندنگار می‌افزاید: شاید ترس در فرهنگ ما ریشه تاریخی دارد؛ ترس ازمرگ، قدرت، موجودات وهمی، آینده نامعلوم، گرسنگی و هر آن چیزی که انسان در برابرش احساس عجز می‌کند.

مترسک هیبتی شبیه به انسان دارد که اغلب با چوب و پارچه‌های مندرس برای ترساندن حیوانات زیان‌بار در مزارع ساخته می‌شود.

کاربرد مترسک حفاظت مزرعه از یورش پرندگان و دیگر موجودات موذی است و در میان اقوام مختلف نام‌های گوناگونی دارد.

تهرانی‌ها به آن «لولوی سرخرمن»، تاجیک‌ها «خوسه»، ترکمن‌ها «قارانت که» و آذربایجانی‌ها «خووخان» می‌گویند که هریک از این کلمات مفهوم ترس را به مخاطب القا می‌کنند.

در حالی که مخاطب انتظار دارد با تماشای مجموعه عکس‌های ورهرام از مترسک‌ها احساسی از وهم و ترس را دریافت کند به نظر می‌رسد تنها دو قطعه عکس که باد مترسک‌ها را در آسمان ابری به رقص درآورده در القای این حس موفق بوده‌اند.

ورهرام با تاکید بر ناموفق بودن در القای وهم و ترس به مخاطب ابراز تاسف می‌کند که نتوانسته به گونه‌ای که باید مفهوم ترس را در عکس‌های این مجموعه نشان دهد.

این مستندنگار با اشاره به اینکه عکس‌های مجموعه مترسک با هدف مستندنگاری گرفته نشده‌اند تاکید می‌کند که در عکاسی از مترسک‌ها به «فرم» اهمیت داده است.

ورهرام می‌گوید: هنگام گرفتن این عکس‌ها دستی درفرم آن‌ها نبرده‌ام و تنها در جیب یکی از مترسک‌ها که کاپشن سربازی تنش بود شاخه گلی از گل‌های پیرامونش گذاشتم.

ورهرام در حالی که نخواسته است با ذکر مکان عکس‌ها حالت مستند به آن‌ها ببخشد معتقد است که اگر مخاطب مرد سفر باشد از نوع پوشش، آب و هوا و چوبی که برای ساخت مترسک استفاده شده است می‌تواند جغرافیای هر عکس را حدس بزند.

فرهاد ورهرام از زلزله طبس تا اسطوره‌های دماوند

ورهرام نخستین نمایشگاه عکس خود را با عنوان زلزله طبس در سال 1357 در تهران به نمایش گذاشت و تاکنون بیش از 18 نمایشگاه عکس درایران، اتریش، فرانسه، آفریقا و کشورهای دیگر به نمایش گذاشته است.

او درحال حاضر مشغول گردآوری مجموعه یادداشت‌هایی است که در طول دو سال سفر با یک خانواده ایل بختیاری نوشته است.

یادداشت‌های او از سفر با خانواده‌ای از ایل بختیاری به همراه 355 عکس از این سفر به زودی در قالب کتابی منتشر خواهد شد.

«محمدرضا علی قلی» آهنگساز نیز قصد دارد که براساس مجموعه مترسک‌های فرهاد ورهرام قطعه‌ای بسازد و همراه با عکس‌های ورهرام منتشر کند.

ورهرام به زودی ساخت فیلم مستندی درباره قطار شهری اهواز را آغاز خواهد کرد و قصد دارد تا سال آینده فیلم مستندی نیز درباره اسطوره دماوند بسازد.

به گفته این پژوهشگردرحال حاضر 10 مراسم اسطوره‌ای از جمله مراسم «به بند کشیدن ضحاک» و «پرتاب تیر از کمان آرش» در دماوند برگزار می‌شود.