معاون سلامت وزارت بهداشت بار بیماری‌های روانی را در جامعه بالا دانست اما از کمبود تخت‌های لازم بیمارستانی‌ برای این دسته از اختلالات خبر داد

معاون سلامت وزارت بهداشت با اشاره به میزان بالای اختلالات روانی در کشور از تعداد کم تختهای بستری بیماران بخش روان بیمارستان‌ها خبر داد.

دکتر حسن امامی رضوی روز دوشنبه 10 اسفند در جلسه کمیته کشوری سلامت روان با اشاره به این‌که بیماری‌های روانی در جامعه از نظر تعداد مبتلایان «تقریبا مقام اول یا دوم» دارد، گفت: حتی در برخی مطالعات نشان داده شده که بیماریهای روانی تا 20 درصد جامعه را به نوعی گرفتار می‌کند که شامل موارد خفیف تا شدید می‌شود.

پیش‌تر نیز محمد باقر صابری زفرقندی، مدیر کل سلامت روان وزارت بهداشت به مناسبت هفته بهداشت روانی شیوع اختلالات روانی را بالا توصیف کرده بود و شیوع آن را در میان بیکاران کشور تقریبا هفت‌ برابر جمعیت عادی دانسته‌بود.

دکتر امامی رضوی  سلامت روان را یکی از اولویت‌های وزارت بهداشت دانست و با تاکید بر «گسترش برنامه‌ها در فائق آمدن بر بار عظیم این بیماری‌ها» ،از تنزل جایگاه حوزه روان در وزارت بهداشت خبرداد.

او علت این تنزل را ساختار کنونی وزارت بهداشت و نیز کمبود نیروی انسانی در حوزه روان دانست و از هر گونه تلاش اعضای کمیته کشوری سلامت روان در این زمینه استقبال کرد.

معاون سلامت وزارت بهداشت در این زمینه افزود خدمات حوزه روان اغلب به صورت سرپایی انجام می‌شود و تعداد تخت‌های بستری در این حوزه کم است.

تخت‌های روان‌پزشکی در بیمارستان‌ها

محمدباقر صابری زفرقندی مدیرکل سلامت وزارت بهداشت چند ماه قبل نسبت تخت‌های روان‌پزشکی کشور را 3.1 در هر ده هزارنفر و نسبت تعداد روان پزشک را تقریبا 7 در هر صدهزارنفر اعلام کرده‌بود. اوگفته بود که هردوی این نسبت‌ها باید در کشور افزایش یابد.

سازمان بهداشت جهانی در سال 2005 نسبت تخت‌های روان‌پزشکی در ایران را 1.6، در بریتانیا 5.8 و در آمریکا 7.7 گزارش کرد. براساس این آمار نسبت این تخت‌ها در برخی کشورهای اروپایی بیش از 10 و نیز در ترکیه، همسایه ایران نیز 3.5 در هر ده هزار نفر بود.

وزارت بهداشت در فهرست اهداف عملکردی اداره سلامت روانی وزارت بهداشت در سال 1387 یکی از هدف‌های عینی خود را گسترش تخت‌های روان‌پزشکی در بیمارستان‌های عمومی به میزان ده درصد و افزایش حمایت‌های بیمه‌ای از این بیماران اعلام کرده بود.

مشکلات موجود و اقدامات انجام شده

در سال گذشته بخشنامه ای به کلیه بیمارستان‌ها داده شد تا حتما تعدادی از تخت‌های خود را به بخش روان‌پزشکی اختصاص دهند در غیر این صورت یک درجه از رتبه‌بندی آن ها کاسته می‌شود.

به نظر می رسد این بخشنامه دولتی به دلیل مشکلات موجود بیمارستان‌ها و به طور کلی حوزه بهداشت و درمان کشور به درستی و کامل اجرا نشده‌است. چرا که در اوایل بهمن سال جاری وزیر بهداشت نیز در اجلاس معاونین بهداشت و درمان دانشگاه‌های علوم پزشکی گفت که تخصیص ده درصدی تخت‌های بیمارستانی به بخش روان‌پزشکی جزء برنامه‌هایی است که باید پیگیری شود.

علت این که بیمارستان‌ها تمایل چندانی به ایجاد بخش‌های روان‌پزشکی ندارند این است که درآمد این بخش‌ و تعرفه خدمات روان‌پزشکی را پایین می‌دانند. با افزایش دوبرابری تعرفه بستری شدن در بخش روان‌پزکشی در سال جاری و نیز الزام بیمارستان‌ها به ایجاد تخت‌های بیمارستانی در حوزه روان انتظار می‌رود این مشکل رو به کاستی گذارد.

ولی هم‌چنان بستری کردن بیماران مبتلا به اختلالات روانی در زمینه های مختلف با مشکلاتی همراه است.

یکی از این مشکلات وضعیت بیمه مربوط به خدمات روان‌پزشکی است. بیمه‌ها معمولا هزینه درمان بیماران روانی که دارای سوءمصرف مواد هم هستند را پوشش نمی‌دهند. درحالی‌که بنابر گفته مدیر کل سلامت روان وزارت بهداشت در مهرماه جاری متاسفانه بیش از 50 درصد بیماران دارای مشکلات روانی همزمان سوء مصرف مواد نیز دارند. و بالای 80 درصد معتادان نیز همزمان دارای یک اختلال روانی هستند.

همچنانکه افکار عمومی و عامه مردم اختلالات روانی را بیماری تلقی نمی‌کنند و دیر به اقدام درمانی در باره آن می‌پردازند و نیاز به آگاه سازی دارند، آگاه‌سازی دست‌اندرکاران بیمه کشور و نیز اجرای قوانین حمایت از بیماران روانی با ضمانت اجرایی بیشتر در این زمینه ضروری می‌نماید.

چرا که در چنین شرایطی هزینه‌های بالای درمان مانع از آن می‌شود که فرد مبتلا به یکی از اختلالات روانی که ضرورت دارد در بیمارستای بستری شود برای درمان مراجعه کند و پس از مدتی با شدت گرفتن بیماری و عوارض آن، خانواده و دستگاه بهداشتی کشور و جامعه خسارات بیشتری را متحمل می‌شوند.

ضمنا بسیاری از بیماران نیز به دلیل عدم آگاهی و برای کاستن از مشکلات حاصل از اختلال خود دست به مصرف مواد مخدر می‌زنند که خود باعث عدم پوشش‌ درمان روانی آن ها نیز می‌گردد.

با توجه به شیوع زیاد اختلالات روانی به خصوص در شهرها ، لزوم خدمات رسانی در نظام شبکه بهداشتی درمانی کشور به بیماران دارای اختلالات روانی از الزامات نظام بهداشتی کشور است.