در این مقاله شرایط اولیه و مهم آمادگی بچه‌دارشدن و نیز دلایلی که به‌خاطر آن‌ها نباید بچهدارشد مورد بحث قرار می‌گیرد
اگر تاکنون بچه نداشته‌اید احتمالا نمی‌توانید تجسم کنید که چه مشکلاتی پیش راه فرزندداشتن و فرزندپروری وجود دارد و حتی نمی توانید تصور کنید که چه شادی وصف‌ناپذیری از داشتن فرزند احساس خواهید کرد. اما باید بدانید که این شادی‌ها می‌تواند به راحتی با ناکامی یا خستگی توام شود و به فرد این احساس را بدهد که وظایف والدینی خود را به‌خوبی انجام نمی دهد. چنین احساسی، حداقل گاه‌به‌گاه، در ذهن بسیاری از والدین دارای کودکان سنین مختلف بوجود می‌آید.
صرف‌نظر از میزان تلاش شما تنها می‌توان گفت پدریا مادر بودن سرشار از موفقیت‌ها و عدم موفقیت‌هاست.
شرایط اولیه آمادگی برای بچه‌دارشدن
زنان و مردان بسیاری قابلیت جسمانی بچه‌دارشدن را دارند و یا می‌توانند کودکی به فرزندی بگیرند. اما این به معنای آماده‌بودن برای والدین‌شدن نیست. چند شرط برای این آمادگی وجود دارد که عمدتا عبارتند از جنبه‌های مالی و عملی زندگی، سلامت هیجانی دو طرف، سلامت روابط زناشویی، خواست دو طرف برای بچه‌دارشدن و نیز سلامت جسمانی مادر و پدر آینده.
آمادگی مالی
شما ممکن است حس کنید که برای والدین شدن آماده‌اید، اما باید به امنیت مالی و ذخیره احتمالی خود توجه کنید. داشتن فرزند هزینه‌هایی دربردارد که از شروع بارداری مادر آغاز می‌شود و پس از تولد کودک ادامه می‌یابد.
هزینه‌های مختلف مربوط به مراقبت‌های پزشکی قبل وبعد از بارداری مادر و کودک، هزینه‌های مختلف مربوط به تعویض پوشک کودک، تهیه لباس برای او، هزینه‌های مراقبت‌های بعدی کودک در مهد کودک و هزینه‌های احتمالی دیگر.
مسئله مهم دیگر در زمینه مالی درآمدهایی است که شما احتمالا با بچه‌دارشدن از دست می‌دهید. مثلا اگر مادر تصمیم دارد مراقبت از فرزند خود را برای چند ماه یا حتی چند سال خود به‌عهده بگیرد باید به این پرسش پاسخ داد که آیا درآمد پدر به تنهایی هزینه‌های خانواده را تامین خواهد‌کرد.
مسلما نباید به‌خاطر شرایط نامناسب مالی که به شما اجازه بچه‌دارشدن نمی‌دهد ناامید شوید. اگر واقعا بچه می‌خواهید می‌توانید برنامه‌ای برای اضافه‌کاری در حوزه شغلی خود، آموزش ویژه برای ارتقای شغلی یا یافتن شغل دوم را مدنظر قراردهید.
برخی خانواده‌ها یک یا دو سال به جمع‌آوری پول لازم برای بچه‌دارشدن می‌پردازند و یا حتی برخی خرج های اضافی را کنار می‌گذارند، سپس این هدف را عملی می‌کنند. در این صورت با خیال راحت مثلا مادر می‌تواند یک سال کار نکند یا با کار نیمه‌وقت فرصت کافی برای مراقبت از فرزندش داشته‌باشد. یا پدر می‌تواند مدت زمان کوتاه‌تری کار کند و از پاداش اضافی صرف‌نظر کند تا در کارهای خانه به همسرش کمک کند.
سلامت هیجانی
کاش تنها آمادگی مالی، شرط بچه‌دارشدن می‌بود چرا که در بسیاری از موارد به‌خصوص اگر پدرو مادر آینده، قناعت و کار سخت را سرلوحه زندگی‌شان قراردهند این امر محقق می‌شود. اما آمادگی روانی و هیجانی وقت بیشتری می‌طلبد و سلامت هیجانی به‌فوریت قابل دستیابی نیست.
واقعیت مهم دراین زمینه این است که چالش‌های موجود در فرزندپروری می‌تواند به آسانی همه ویژگی‌های درونی مثبت و به‌ویژه منفی انسان را بیرون بکشد و آشکار سازد. مثلا اگر شما فردی هستید که زود از کوره درمی‌روید انتظار نداشته‌باشید که بتوانید خشم خود را نسبت به کودکتان مهار کنید. اگر شما خلق بی‌ثباتی دارید که مرتبا تغییر می‌کند احتمالا فرزندتان هم این ویژگی را از شما خواهد گرفت و تعارض بین شما زود آشکارخواهد‌شد.
برخی مردم احساس می‌کنند با بچه‌دارشدن می‌توانند ثابت کنند که والدینی بهتر از پدر و مادرشان هستند. اگر سعی دارید که با بچه‌دارشدن گذشته خود را جبران و اصلاح کنید یا چیزی را اثبات کنید سخت دراشتباهید و آماده بچه‌دارشدن نیستید؛ مگر این‌که قبل از آن واقعا خود را تحلیل کنید و مسائل‌تان را با گذشته خود حل کنید که نیاز به مشاوره روانی دارد.
اگر دارای ثبات هیجانی نیستید باید روی این ویژگی کار کنید. همه می‌دانیم که شرایط دشوار و فشارهای زندگی باعث می‌شوند ما به بدترین وجه رفتار کنیم. مطمئنا داشتن فرزند حداقل گاه‌به‌گاه چنین فشار زیادی را ایجاد می‌کند. داشتن فرزند همراه با بحران‌های کوچک و بزرگ مداوم است.
با خودتان صادق باشید و ببینید چقدر می‌توانید خود را هنگام خستگی یا روبروشدن با مشکلات کنترل کنید و بر اوضاع مسلط باشید.
نکته‌ای که در این زمینه با مسئله مالی مرتبط است این که آیا دو طرف آمادگی روانی دارند پس از بچه‌دارشدن کار بیشتری کنند مثلا دو شغل داشته‌باشند یا ساعات طولانی مراقبت از طفل را برعهده‌گیرند.
روابط زناشویی خوب
روابط زناشویی خوب شرط مهم بچه‌دارشدن است. فرزندپروری، روابط زناشویی و ازدواج را تحت فشار قرار می‌دهد. اگر روابط زناشویی کنونی شما با تنش‌ها و برخوردهای مداوم همراه است حتی اگر آزار جسمی یا روانی و مشکلات جدی در آن وجود ندارد از بچه‌دارشدن به طور موقت صرف‌نظر کنید. بهتر است کودک به یک محیط پرجنجال وارد نشود. برخی براین باورند که آن‌ها قادر خواهند بود تا روابط شکست‌خورده خود را با وجود فرزند التیام بخشند. چنین چیزی در موارد نادر رخ می‌دهد.
در واقع شما پس از بچه‌دارشدن باید انتظار تنش‌های بیشتری را حتی در روابط زناشویی خیلی خوب داشته‌باشید. آمار نشان می‌دهد که میزان طلاق پس از بچه‌دارشدن بیشتر است و والدین کمتر از زوج‌های بدون فرزند وقت کارکردن روی مشکلات زناشویی خود را دارند. نزدیکی و صمیمیت با همسر پس از بچه‌دارشدن در مقایسه با قبل از آن موضوع چالش‌انگیزی است.
خواست دو طرف برای بچه‌دارشدن
موافقت دو طرف برای بچه‌دارشدن نیز شرط مهم دیگری است. بچه‌دارشدن نیاز به تلاش یکسان دوطرف و تمایل به حمایت از هم و مسئولیت‌پذیری مشترک در انجام کارها دارد. اگر یکی واقعا آماده نیست در واقع زوج آماده بچه‌دارشدن نیست.
زوجی که «متقاعد» یا «مجبور» شده که بچه‌دارشود احساس رنجش، آزار یا خشمی دارد که با دیدن هرباره کودک تحریک می‌شود. در مقابل زوجی که بچه می‌خواسته همه فشارها را یک‌تنه تحمل می‌کند و همواره احساس قربانی‌شدن دارد. چنین احساسات منفی برای تربیت سالم کودک و سلامت روابط زناشویی زیان‌بار است.
سلامت جسمانی پدر و مادر آینده
اگر شما زیاد سیگار می‌کشید، مشروب می‌خورید، یا اضافه وزن زیادی دارید برای کنارگذاشتن عادات بد دست‌به‌کارشوید و سلامتی خود را افزایش‌دهید. سلامتی مادر به‌خصوص مستلزم توجه مضاعف است.
شرایط ویژه مادر، بیماری یا درمان‌های پیشین یا کنونی او در بارداری بسیار اهمیت دارد. چنین توجهی خطر داشتن فرزند را برای خود و کودکتان به حداقل کاهش می‌دهد. پرورش کودک سالم دشوار است اما پرورش کودک دارای مشکلات جسمانی یا رشدی دشوارتر است.
به چه دلایلی نباید بچهدارشد
1- اگر می‌خواهید بچه‌دارشوید تا کسی شما را دوست داشته‌باشد، بچه‌دار نشوید. درست است که کودکتان شما را دوست خواهد داشت اما او بیشتر به شما نیازدارد. والدین باید بیشتر تمایل به بخشیدن عشق به کودک در کلام، عمل و فکر خود داشته باشند تا انتظار دریافت آن. اگر شما به‌دنبال محبت هستید کودک منبع آن نمی‌تواند باشد.
2- اگر در روابط زناشویی خود تحت آزار جسمی، روانی هستید یا به الکل یا مواد مخدر معتاد، بچه‌دار نشوید. بسیاری از کودکان در چنین شرایطی مدام در وحشت و دلهره و بیزاری بسر می‌برند. کودکان شایسته شرایطی بهتر از این‌ها هستند.
3- اگر فکر می‌کنید بارداری باعث نگهداری رابطه با همسرتان شود یا مانع طلاق گردد بچه‌دار نشوید. داشتن فرزند را وسیله‌ای برای اصلاح روابط خراب زناشویی یا عاملی برای حفظ ازدواج قرار ندهید.
4- صرفا به خاطر این که بچه داشته‌باشید چنین نکنید. حتی اگر دوستان و نزدیکان شما بچه دارند به این معنا نیست که وقت مناسب برای بچه‌دارشدن شما نیز فرارسیده‌است. شما براساس شرایط خود تصمیم بگیرید.
5- اگر امیدوارید که داشتن فرزند باعث کنارگذاشتن عادات بد می‌شود بچه‌دار نشوید. اول عادات بد را کنار بگذارید و بعد به فکر بچه‌دارشدن بیفتید.
اگر شما که در حال خواندن این مقاله هستید به‌زودی بچه‌دار می‌شوید، نگران نباشید. بسیاری ازپیشنهادات مطرح‌شده در این مقاله همین حالا هم قابل اجراست. مثلا می‌توانید روی بی‌ثباتی هیجانی خود کار کنید، می توانید سلامت جسمی خود را بهبود بخشید، می‌توانید به راه‌هایی جدی‌تر برای رفع مشکلات مالی خود بیندیشید و با همسر خود در این زمینه مشورت کنید.
ضمنا توجه کنید که حتی سال‌های اولیه زندگی کودک نیز برای درس‌گرفتن، رفع مشکلات و آمادگی برای پرورش بهتر فرزندان وقت هست، نه تنها برای نوزاد کوچکتان بلکه برای زندگی آینده او.
