یافته‌های پژوهش ملی در آمریکا نشان داد کودکان چاق بیش از سایر کودکان مورد زورگویی قرار می‌گیرند و عوامل دیگر کمتر حائز اهمیت است

پژوهشی جدید نشان می‌دهد که چاق‌بودن عامل نخست زورگویی نسبت به کودکان است و وزن اضافی می‌تواند کودکان را در مدرسه با این مشکل مواجه‌کند.

یافته‌های این پژوهش دانشگاه میشیگان نشان می‌دهد چاق‌بودن خطر مورد زورگویی قرارگرفتن را در کودکان افزایش می‌دهد و عوامل دیگر موثر در این زمینه مانند جنسیت، نژاد و درآمد خانواده کمتر از چاقی اهمیت دارد.

زورگویی در میان دانش‌آموزان زمانی اتفاق می‌افتد که کسی عمدا به دیگری صدمه می‌زند یا او را می‌ترساند و فرد قربانی عملا نمی‌تواند از خود دفاع کند.

مشت‌زدن، هل‌دادن، و سایر اعمالی که از نظر بدنی به افراد صدمه می‌زند، انتشار شایعات بد درباره دیگران، راه ندادن کسی در داخل گروه، مسخره‌کردن دیگران و دست به‌یکی کردن با دیگری علیه فردی معین نمونه‌های معمول زورگویی محسوب می‌شوند.

نتیجه این مطالعه که در پایگاه اینترنتی «مجله‌پزشکی اطفال» در ماه مه 2010 آمده‌است در شماره ماه ژوئن این مجله منتشر خواهد‌شد.

دکتر جولی لامنگ، دانشمند محقق مرکز رشد و تحول انسان دانشگاه میشیگان در آمریکا علت انجام این مطالعه را چاقی زیاد و فراگیر در میان کودکان دانست. او گفت با وجود این‌که تقریبا نیمی از کودکان – در آمریکا- دارای اضافه‌وزن هستند یا چاقند تصور آن‌‌ها بر آن بود که این امر کودک را در گروه «خودی» قرارمی‌دهد و بنابراین کودکان به‌خاطر چاق‌بودن مورد زورگویی قرار نمی‌گیرند.

او افزود که همکارانش و خود او هم‌چنین امیدوار بودند که بتوانند عواملی را بیابند که از فرد در برابر زورگویی حمایت کند مانند عمل‌خوب کردن در مدرسه.

اما جولی لامنگ گفت: تنها چیزی که یافته‌اند این بوده که اگر کودکی چاق باشد بیشتر احتمال دارد که مورد زورگویی قرار گیرد و عوامل دیگر نقش مهمی ایفا نمی‌کنند.

زورگویی و پیامدهای آن در حال حاضر یکی از بزرگترین چالش‌ها در روان‌شناسی مدرسه محسوب می‌شود. همه دست‌اندرکاران از جمله معلمان، مشاوران و سایر دست اندرکاران مدرسه و والدین مسئولیت عظیم کنترل این موضوع در روابط بین دانش‌آموزان را دارند.

مطالعه حاضر 821 پسر و دختر را در برداشت که از 10 نقطه آمریکا در نمونه‌ای گویا مورد مطالعه قرارگرفتند.

رفتار زورگویی کودکان در کلاس‌های سوم، پنجم و ششم مورد ارزیابی قرار‌گرفت. کوچک‌ترها عمدتا سفیدپوست بودند، نیمی از شرکت‌کنندگان مطالعه پسر و 15 درصد کلاس سومی‌ها نیز چاق بودند.

معلمان کلاس ششم گزارش کردند 34 درصد کودکان موردمطالعه مورد زورگویی قرار گرفته بودند درحالی‌که گزارش مادران نشان می‌دهد 45 درصد تحت زورگویی بوده‌اند. این در حالی ‌است که 25 درصد کودکان گفتند مورد زورگویی واقع شده‌اند.

مطالعه پیشین نشان داده‌بود که پسرها، اقلیت‌ها و کودکان متعلق به خانواده‌های کم‌درآمد مورد زورگویی بیشتری قرار می‌گیرند. به همین دلیل محققان مطالعه حاضر مجموعه این عوامل را بررسی کردند تا تفاوت احتمالی حاصل را مطالعه کنند. آن‌ها حتی مهارت‌های اجتماعی کودک و پیشرفت تحصیلی آن‌ها را نیز در تحلیل‌های خود وارد کردند. چرا که به‌نظر آن‌ها این دو عامل می‌توانست مانعی در راه زورگویی شود.

لامنگ درباره یافته‌های حاصل گفت: صرف‌نظر از آزمون‌های ما، یافته‌ها بسیار محکم بودند. کودکان چاق بیشتر مورد زورگویی قرار می‌گیرند.

پژوهش نشان داد که افزایش وزن داشتن، خطر قربانی‌شدن در برابر زورگویی را تا 63 درصد افزایش می‌دهد.

به نظر محقق سرپرست مطالعه یکی از دلایل باثبات بودن یافته‌ها این است که پیشداوری منفی نسبت به افراد چاق و دارای اضافه وزن آن‌قدر فراگیر است که قابل قبول می‌نماید.

دانا رافی، پروفسور همکار مرکز تندرستی و مدیریت وزن بیمارستان کودکان پتزبورگ در آمریکا گفت: یافته‌های این تحقیق او را شگفت‌زده نکرده است و زورگویی را متداول‌ترین عامل شکایت روانی‌-‌ اجتماعی بیماران مراجعه‌کننده به این بیمارستان خواند.

توصیه کارشناسان به والدین درباره زورگویی

لامنگ با اشاره یه یکی از تلویحات مهم این مطالعه برای والدین و متخصصان کودک گفت که هر فردی که مسئولیت مراقبت از کودک دارای اضافه‌وزن را برعهده دارد باید نسبت به این موضوع هشیار باشد و حتی بهتر است آن را به‌نرمی با خود کودک در میان بگذارد.

مثلا والدین می‌توانند از او بپرسند: «مدرسه چه خبر بود؟» یا «آیا کسی تا حالا به تو چیزی گفته که احساس بدی پیدا کنی؟» چرا که طرح این مسئله از سوی کودک احتمالا بسیار دشوار است.

لامنگ پاسخ ضروری اولیه والدین به کودکی که مورد زورگویی قرارگرفته ارج‌نهادن به احساسات کودک می‌داند و تاکید می‌کند که والدین باید به کودک حالی کنند چنین رفتاری از سوی هیچ‌کس نسبت به دیگری درست نیست.

دانا رافی در این زمینه توصیه می‌کند: از کودک خود حمایت کنید. بگذارید بداند که شما به او کمک خواهید کرد و درباره چگونگی مداخله در این امر با او مشورت کنید.

بسیاری از کودکان ممکن است از والدین خود بخواهند که مداخله نکنند. اما به نظر این کارشناس بهتر است برخی از رهنمود‌ها به کودک داده‌شود. مثلا والدین می‌توانند به او بگویند: «به نظر می‌رسه تو موضوع را در حال حاضر تحت کنترل داری. اما بذار آن را باهم زیر نظر بگیریم و درباره آن صحبت کنیم.»

توصیه دیگر این کارشناس این است که به کودکتان یاددهید چگونه از موقعیت‌هایی پرهیز کند که منجر به مسخره‌شدن یا مورد آزار و زورگویی قرار گرفتن می‌شود.

ضمنا باید با کودکان درباره چگونگی دسترسی به بزرگترها در صورت لزوم صحبت کرد.

گاهی نیز ضرورت دارد که والدین با توجه به شرایط، قدم پیش بگذارند و به جانبداری از کودکشان در مدرسه بپردازند. اما توصیه اساسی این است که کودک باید همواره در جریان کارهایی که قرار است والدین بکنند قرار گیرد.